A miúdo confúndese coa pasividade ou conformidade, pero ser paciente demostra unha habilidade de gran fortaleza mental
09 dic 2025 . Actualizado á 20:10 h.- Acáboche de enviar unha mensaxe, déixasmo en visto e non me respondes. Pero que pasa? Estás a ignorarme? Contesta xa!
- O meu profesor tarda unha eternidade en corrixir o exame. É un incompetente, para unha cousa que ten que facer!
- Acabo de subir unha foto a IG e só recibín 50 likes, que desastre. Parece que non gusta o suficiente. Vou quitar
- Agardando á miña amiga que sempre chega tarde, xa van 5 minutos.
- Intentando descargar unha aplicación… que tarda en baixar. Esta wifi é terceiromundista!
- Póñome cos exercicios de mates e sigo sen entendelos. Tiro o libro ao chan e dígome ao meu mesmo: “non sirvo”; “imposible que eu aprobe!” “odio os números!”
- Morro de fame e este camareiro pasa de nós Imos?
Vivimos nun mundo deseñado para o «xa». Pedimos comida e rastrexamos ao repartidor en tempo real; enviamos unha mensaxe e agardamos o dobre check azul ao instante; queremos ver unha serie e temos a tempada completa dispoñible. Con todo, a vida real —a que ocorre fóra das pantallas— segue tendo os seus propios ritmos, non podemos facer scroll infinito, ou darlle a un click para conseguir o que queremos: aprender un idioma, consolidar unha amizade, recuperarse dunha lesión ou decidir que estudar son procesos que non teñen un botón de intro.
Neste artigo, detémonos (nunca mellor dito) nunha virtude que a miúdo se confunde coa pasividade ou conformidade («aguanta e non protestes»), pero que, en realidade, é unha habilidade de gran fortaleza mental: a paciencia.
A paciencia é a capacidade de manter a calma, a serenidade e a tolerancia ante a espera, as dificultades, a dor ou a frustración, sen perder a compostura nin reaccionar de forma impulsiva, permitindo afrontar os desafíos con fortaleza e perseveranza. Implica controlar as emocións negativas, como o enfado, a frustración e a desesperanza. Ademais axúdame a tomar decisións máis acertadas, máis serenas.
Sinónimos da paciencia: calma, tranquilidade, temperanza, aguante, tolerancia, enteireza, estoicismo, perseveranza, aceptación (ou conformidade), serenidade.
Pola contra, a impaciencia é o antónimo da paciencia. Falamos dunha resposta reactiva: «Quéroo xa ou abandónoo!» Contéstasme xa (o que eu quero), ou enfádome!. Empúrranos a tomar decisións impulsivas, sen pensalas e a sentir unha frustración rápida ou a renunciar ante o primeiro obstáculo.
Considérasche unha persoa impaciente? e cres que é un trazo da túa personalidade que non podes cambiar? Pois é o momento de cambiar de opinión: pensa na paciencia como un músculo mental (unha habilidade) que, canto máis se exercita, máis forte e fiable vólvese.
Os tres escenarios onde pomos en xogo a nosa paciencia e podemos empezar a desenvolvela, cada día un pouco máis son:
A paciencia cos demais (interpersoal). É a que necesitamos cando o outro non vai ao noso ritmo ou é moi diferente a nós: O profesor que explica lento, o pai que repite a mesma historia ou ponnos límites, o amigo que tarda en prepararse e faime agardar.
Cando cultivamos a paciencia, deixamos de ser marionetas dos nosos propios impulsos
Entender que o mundo non xira á nosa velocidade, e que cada un ten a súa forma de ser e estar, é a aprendizaxe para non caer no conflito e a discusión constante. Fomentar a empatía pode ser o noso grande aliado.
A paciencia ante as adversidades (coa vida). É a que necesitamos cando pasan cousas inesperadas ou problemas imprevistos: hai folga de buses, póñome enfermo antes dunha festa ou un exame súpers importante, chove o día da miña gradación… Temos varias opcións: a de instalarnos na queixa e o enfado constante; ou pór en marcha a nosa paciencia aceptando que non podemos controlalo todo. A serenidade e a calma nestas circunstancias son as opcións máis intelixentes.
A paciencia ante a aprendizaxe (cun mesmo). Esta, quizá, é a máis difícil, a que necesitamos para aprender, para mellorar, para madurar. A do medio e longo prazo. Vemos a meta afastada e complicada e frustrámonos por non conseguilo pronto, ou á perfección. A perseveranza, o autocontrol e a mentalidade de crecemento, son os nosos grandes aliados.
Cando cultivamos a paciencia, deixamos de ser marionetas dos nosos propios impulsos. Gañamos a capacidade de construír proxectos grandes, de manter relacións profundas e de querernos a nós mesmos incluso cando fallamos e equivocámonos.
Así que, a próxima vez que algo non nos saia á primeira, que unha páxina web tarde en cargar ou que un soño pareza afastado, respira. Lembra que as cousas boas, as que de verdade importan, cocíñanse a lume lento.
Carmen Vázquez de Prada. Equipo Catemo Educación.