A fenda de clase dá paso á xeracional: «As diferenzas económicas máis significativas non son as que separan a ricos e pobres, senón a mozos e maiores»
18 sep 2025 . Actualizado á 17:13 h.Salarios precarios, dificultades para acceder a unha vivenda en propiedade e pensións para os xubilados que en moitos casos superan os soldos dos traballadores máis mozos. A fenda económica entre xeracións segue ampliándose con forza, ameazando con deixar atrás a diferenza salarial de xénero que nos últimos anos foi un dos grandes problemas do mercado laboral español.
Para facerse unha idea, a riqueza dos nados nos anos 80 é actualmente un 46% inferior á que tiñan os nados nos anos 60 ao chegar á mesma franxa de idade, segundo un informe do Instituto Juan de Mariana, no que os expertos detallan como os xubilados reciben actualmente un 62% máis do que achegaron ao sistema ao longo da súa vida laboral, con datos do Colexio de Actuarios de España.
As estatísticas son demoledoras. Os mozos menores de 35 anos pasaron de posuír o 7,5% da riqueza nacional ao 2% en tan só dúas décadas (entre 2002 e 2022, segundo recolle o Instituto Juan de Mariana). En contraste, os maiores de 75 anos duplicaron o seu peso, do 8% a niveis que xa superan o 20%.
Esa diferenza de 18 puntos xa é tan preocupante como a diferenza salarial entre mulleres e homes, que nos últimos anos centrou boa parte da atención do Goberno en materia laboral e que rolda de media o 15%, aínda que as cifras varían entre institucións.
Por exemplo, os sindicatos adoitan situar a diferenza entre o que cobran mulleres e homes na contorna do 18%, mentres que organismos como Funcas apuntan a que na última década esa diferenza reduciuse en 10 puntos, ata o 8,7% a peche do 2024. A última enquisa anual de estrutura salarial do INE, correspondente ao 2023, apunta a que o salario medio anual das mulleres foi de 25.591,31 euros e o dos homes de 30.372,49, co que a diferenza roldaría o 17%.
Os motivos detrás deste desfasamento interxeracional son moitos. O Instituto Juan de Mariana destaca que mentres que o ingreso real dos traballadores de entre 18 e 29 anos caeu un 3% entre o 2008 e o 2024, a dos maiores de 65 subiu un 18%. É máis, os novos pensionistas xa cobran máis que os menores de 35 anos, cunha media de 1.760 euros fronte aos 1.670 que ingresa a que é a economía produtiva.
Neste sentido critican que a este desequilibrio contribúe, e moito, o feito de que a carga fiscal que soportan os mozos para cubrir o buraco das pensións é cada vez maior. «A renda dedicada a pagar IRPF e cotizacións sociais supón xa o 39,5% do custo laboral dun salario medio, fronte ao 31,8% observado na OCDE», advirte o informe. Se a iso súmanse outros impostos como o IVE, o IBI etc., esa cifra subiría ao 55%.
Máis aló da renda
Pero a desigualdade vai máis aló dos niveis de renda e esténdese tamén a expectativas persoais, cos adultos conformando un colectivo que, entre outras cousas, é maioritariamente propietario dunha vivenda fronte aos seus fillos e netos, con serias dificultades para acceder a ela. O 81% dos nados entre 1945 e 1965 eran propietarios aos 42 anos. Hoxe, menos do 50% dos nados despois de 1985 o son, e só un 20% dos menores de 35 anos ten hipoteca, segundo os datos recolleitos pola institución.
Esta situación ten severas implicacións para unha realidade na que cada xeración parece acumular menos patrimonio que a anterior. Así o evidencia tamén o Banco de España, que nun recente informe apunta a que os nados entre 1986 e 1995 tiñan aos 35 anos unha riqueza neta media de 45.000 euros, fronte aos 120.000 euros acumulados os que naceron vinte anos antes.