As empresas acceden á petición do Gobierno, que non exclúe que a caída da rede se producise tras o ataque informático a algún operador
30 abr 2025 . Actualizado á 22:29 h.O Goberno mantén a teoría de que o apagamento xeral do luns podía ser a consecuencia dunha sabotaxe planificada á rede eléctrica española. O comité multidisciplinar creado polo Executivo para determinar as causas da crise arrincou este mércores cunha hipótese central aínda sobre a mesa: un ciberataque a instalacións alleas a Rede Eléctrica.
E é que aínda que o operador do sistema descartou publicamente sufrir intrusión ningunha nos seus centros de control, a propia vicepresidenta terceira e ministra para a Transición Ecolóxica, Sara Aagesen, lembraba este mércores que nun sistema tan complexo como o eléctrico hai miles de instalacións críticas que non son titularidade desta compaña pero que se atopan interconectadas entre si. Por iso, para poder descartar un ciberataque precísase moita máis información «augas abaixo» para poder trazar a secuencia completa do incidente.
Nese complexo escenario, o Executivo quere contar cunha auditoría propia sobre o que pasou, para o que solicitou ás grandes empresas do sector (Rede Eléctrica, Iberdrola, Endesa, Naturgy, EDP e Acciona Enerxía) que permitan a entrada do persoal do Centro Criptológico Nacional ás súas instalacións para chequear os sistemas e verificar se se produciu algunha entrada non autorizada nos mesmos. Unha petición á que, segundo avanza O Xornal, accederían estas compañas, polo que agarda que nas próximas horas comecen as visitas dos técnicos deste organismo, pertencente ao Centro Nacional de Intelixencia (CNI) e especializado en ciberseguridade. Un organismo que detectaría unha actividade inusual procedente do norte de África contra a rede de España e Portugal nos días previos ao incidente, un suceso que podería identificarse como os preparativos dun ciberataque masivo, segundo recolleu Servimedia poucas horas despois do apagamento xeneralizado.
Este mércores a presidenta de Redeia (matriz de Rede Eléctrica), Beatriz Corredor, revelou que deu acceso «físico» ao Instituto Nacional de Ciberseguridade (Incibe) e ao Centro Nacional de Protección de Infraestruturas Críticas (Cnpic) para entrar nos seus sistemas «localmente» e comprobar «desde unha investigación totalmente técnica» se puido producirse algunha fenda de seguridade que os seus sistemas non detectasen.
Unhas declaracións que se producían poucas horas antes de que botase a andar, na tarde deste mércores, a comisión multidisciplinar creada polo Goberno para esclarecer as causas do inédito apagamento do luns, un comité que analizará a información facilitada polas compañas eléctricas e o operador do sistema para determinar que provocou o fallo.
A comisión está formada por representantes de Presidencia do Gobierno (a través do Departamento de Seguridade Nacional) e os ministerios de Defensa (CNI e Estado Maior), Interior (Centro Nacional de Protección de Infraestruturas Críticas e Oficina de Coordinación Cibernética) e Transformación Dixital (Seguridade Dixital). Tamén formarán parte del membros do Instituto Nacional de Ciberseguridade (Incibe) e do Consello de Seguridade Nuclear (CSN), e requiriranse apoios externos de expertos independentes e de técnicos da Comisión Nacional dos Mercados e a Competencia. Entre a documentación que se analizará estará a información que remitan as operadoras do sector eléctrico, que debían enviar, como moi tarde este mércores, ao Gobierno e a Rede Eléctrica todos os datos de telemetría e rexistros das súas instalacións, para determinar cal foi o detonante da caída en fervenza de todo a subministración enerxética.
Investigacións secretas
En paralelo, o xuíz da Audiencia Nacional José Luis Calama, que investiga se o apagamento foi un acto de «ciberterrorismo» en infraestruturas críticas, declarou este mércores secreta a causa para blindala de posibles filtracións.
Aagesen defende a autonomía estratéxica: «España non ten recursos fósiis nin uranio, pero si sol e vento»
A vicepresidenta terceira e ministra para a Transición Ecolóxica, Sara Aagesen, insistiu onte na necesidade de manter a aposta polas renovables non só para avanzar na senda descendente dos prezos eléctricos que permitiu a España gañar competitividade, tanto no terreo da produción industrial como na atracción de investimentos como os centros de datos, senón tamén para apontoar a «autonomía estratéxica» do país nun mundo cada vez máis convulso: «Non temos [en España] recursos fósiis nin uranio, pero si temos sol e vento», salientou a responsable da política enerxética do Gobierno, que defendeu que a madurez das tecnoloxías verdes converteunas nunha fonte de xeración estable.
No seu defensa das renovables, Aagesen lembrou que a composición da cesta de xeración enerxética no momento do apagamento (con máis dun 80% de renovables, a maioría de orixe solar) «non difire da que vimos outros días nos que non ocorreu ningún incidente», polo que pediu evitar que se fagan hipótese e teorías «antes de ter a información» completa do incidente. E nun claro recado aos axentes do sector enerxético e partidos políticos que estes días están a avivar o debate sobre o peche das centrais nucleares, a vicepresidenta afeou que «utilizar este momento para defender intereses máis aló do interese xeral non é adecuado».
A defensa das renovables tamén foi secundada polo ministro de Economía, Carlos Cuerpo, que lembrou que o elevado grao de penetración da eólica e a solar actúa como un gancho de atracción para os investidores internacionais, que valoran a rapidez coa que se resolveu a crise de subministración.