O xulgado de instrución admitía este mércores a trámite a denuncia da Fiscalía polos presuntos pagos do Barcelona ao exvicepresidente do comité arbitral. O Barcelona, Enríquez Negreira, Rosell, Bartomeu e varios membros do club enfróntanse a acusacións de corrupción, administración desleal e falsidade documental. Axudou o colexiado aos culés no plano deportivo?
16 mar 2023 . Actualizado á 19:42 h.O caso Negreira estalaba o pasado 15 de febreiro. O titular era sorprendente, pero nada naquel momento facía prever que fose coller semellante dimensión para o fútbol español. A Fiscalía estaba a investigar os pagos do FC Barcelona a un árbitro cuxo nome non resultaba especialmente coñecido para os afeccionados. Tratábase de José María Enríquez Negreira e fora vicepresidente do Comité Técnico de Árbitros. O colexiado entrou no organismo en 1994 e foi un dos tres vicepresidentes ata o ano 2018. Nado en 1945, arbitrou de forma profesional e pitou partidos en Primeira e Segunda División ata 1992.
A primeira noticia involucra directamente ao colexiado coa entidade azulgrana: o Barcelona pagaría 1,4 millóns de euros á empresa de Negreira, DASNIL 95, entre o 2016 e o 2018. O último pago coincidiría coa constitución dun novo comité arbitral e a saída de Enríquez Negreira do mesmo.
Xa nese momento, o expresidente Josep María Bartomeu confirmou a existencia deses pagos, pero tamén que se remataron por «unha política de recorte de gastos». Ademais, desvelou que os informes xa existían «polo menos no 2003», cando el chegou ao club, e que se pagaron «de xeito continuado» ata o 2018.
A Fiscalía entraba nese momento con toda a súa forza por un presunto caso de corrupción. Todo saltaba nunha inspección de Facenda por irregularidades na tributación entre o 2016 e o 2018.
Que dixo o protagonista?
Enríquez Negreira aseguraba que non existía documentación sobre o traballo que fixo para o Barcelona porque o seu labor consistía en asesorar ao club de forma verbal sobre como debían comportarse os xogadores fronte a cada árbitro e que en ningún caso favorecera ao club azulgrana sobre o terreo de xogo. Para a entidade estabamos ante «informes técnicos» que complementaban a «información requirida polo corpo técnico do primeiro equipo e do filial». É dicir, para o club era un consultor externo que fornecía información en vídeo.
Os dous anos sen penaltis
Tras esta primeira información, o goteo de datos ía adquirindo categoría de escándalo, tamén no plano deportivo. Entre o 2016 e o 2018, o FC Barcelona gañou dúas Ligas e estiveron máis de dous anos sen recibir un penalti en contra. As reaccións do presidente do club, Joan Laporta, non se fixeron esperar e asegurou que asegurou que estas informacións estaban motivadas pola boa traxectoria deportiva do equipo no presente campionato regular, no que segue sendo líder de Primeira.
A reacción da Federación
A Federación Española de Fútbol foi o primeiro organismo que se pronunciou. Fíxoo para deixar claro que Enríquez Negreira deixara o seu cargo no comité no 2018 despois de que Luis Rubiales accedese á presidencia. A RFEF comunicaba, iso si, que abriría unha investigación e persoaríase na causa.
No inicio desta lea tamén se pronunciaba a liga. Javier Tebas deixaba claro que non podería haber ningún tipo de sanción deportiva cara ao Barcelona porque o caso prescribiría, pero que se persoarían como acusación particular se se poñía en marcha unha querela por parte da Fiscalía.
A cifra sobe a 7 millóns de euros
En só dous días, a cantidade que o club culé pagaríalle a Negreira pasou de 1,4 a 7 millóns de euros. Tamén cambiaron as datas desas entregas. Os servizos, que se moveron nun principio nun tramo temporal entre o 2016 e o 2018, remontáronse de súpeto ao 2001, cando o club estaba presidido por Joan Gaspart. Iso si, o escenario cambia, pero non a nivel xudicial porque os feitos anteriores ao 2016 están prescritos.
As ameazas de Enríquez Negreira
O 17 de febreiro, o diario O Mundo facía publico que José María Enríquez Negreira ameazaría ao Barcelona con destapar un «grande escándalo» cando o club deixou de pagarlle polos seus informes.
As ameazas remóntanse a febreiro do 2019, cando a entidade -presidida por Josep María Bartomeu- decidiría rematar cos pagos. «Teño a firme intención de cursar denuncia ante os xulgados o que seguro carrexará consecuencias negativas. Ata o de agora non iniciei estas actuacións para, xustamente, evitar graves consecuencias, albergando a esperanza de chegar a un debido entendemento en relación coa miña pretensión xa que non creo que outro escándalo favoreza ao club e moito menos ao señor Rosell, tendo en conta de como este facturaba ao club ou leste a el», aseguraría Negreira nun burofax.
Cruzamento de declaracións
Asentado o escándalo, os expresidentes do Barcelona quixeron desmarcarse da polémica. O 18 de febreiro Josep María Bartomeu - que foi presidente do club entre o 2014 e o 2020- recoñecía o vínculo entre co vicepresidente do Comité Técnico de Árbitros. Enríquez Negreira cobraría eses 7 millóns de euros polo menos desde o 2001. Bartomeu apuntaba entón a outros expresidentes: «Este contrato xa estaba feito desde a época de Núñez, Gaspart e a primeira etapa de Laporta. Eu nin vía as facturas porque se pasaban directamente. Cando [Laporta] chegou ao club as facturas eran de preto de 150.000 euros e cando Sandro é nomeado presidente, estas eran de moito máis de medio millón de euros. O único que podo dicir é que eu lle cortei a billa a Negreira e Laporta cuadriplicoulle o soldo. Debería explicalo», declarou nun entrevista a ABC na que negaba que esa relación contractual con Negreira favorecese ao club a nivel deportivo. Bartomeu xustificou o fin do acordo en base a unha política de contención de gastos.
Que di Laporta?
O presidente da liga, Javier Tebas, atacaba ao actual presidente do Barça o 21 de febreiro: «Se Laporta non o explica ben, debería dimitir», aseguraba. Unhas declaracións que provocaban a primeira reacción do máximo dirixente azulgrana, pero sen entrar na polémica. Laporta acusaba a Tebas de emprender unha campaña de desprestixio contra o club, pero non daba explicacións sobre o caso Negreira. E é que Laporta é presidente do Barcelona desde marzo do 2021, pero tamén o foi noutra etapa: entre o 2003 e o 2010. Por tanto, o escándalo podería afectar tamén á súa xestión.
Máis ameazas a través de burofax
Co transcurso das xornadas, facíanse públicos novos burofaxes que Enríquez Negreira mandaríalle ao Barcelona en decembro do 2018. O exvicepresidente arbitral solicitaríalle á entidade que se lle abonase as facturas pendentes -267.047 euros- e daríalle dez días para acometer o pago. «Quero entender que esta falta de pagamento obedece a algún tipo de erro administrativo», que, engadiu, esperaba que se «resolvese felizmente en ben de todas as partes». Na comunicación advertíalle á cúpula do club que non podía deixar de pagarlle «despois de tantos anos de relación, de tantos favores prestados e de tantas confidencias compartidas». Así mesmo, apuntou que, en todo momento, recibiu indicacións directas dos diferentes presidentes da entidade, entre eles Joan Laporta.
Un armazón de empresas
Aínda que a Fiscalía de Barcelona só investiga os supostos pagos realizados polo FC Barcelona a Enríquez Negreira entre os anos 2016 e 2018, novos documentos relacionarían o club co exvicepresidente do Comité Técnico de Árbitros. Segundo Football Leaks, os pagos ao colexiado faríanse a través de varias empresas. El recibiríaos a través de Dasnil 95 e Nidsal SCP. É neste momento cando aparece o nome do seu fillo, Javier Enríquez Romero, que tamén recibiría diñeiro a través doutra compañía, Soccercam SL. Segundo esta información, os pagos faríanse en diferentes desembolsos desde a época de Joan Gaspart.
O posicionamento dun árbitro
Mentres os organismos deportivos esperaban cautelosos aos movementos da Xustiza, o 24 de febreiro comezan outros posicionamentos. O árbitro Xavier Estrada Fernández, que pitou na elite entre o 2009 e o 2021, presenta unha querela criminal contra Enríquez Negreira e o seu fillo por presunta corrupción e fraude deportiva. Retirado como colexiado de campo, pero exercendo no VAR, anunciaba que os feitos investigados xa pola Fiscalía atentaban contra a transparencia do fútbol profesional e a integridade do colectivo arbitral.
Novidades da Fiscalía, pero polos pagos á RFEF
A Fiscalía Anticorrupción solicitaba o 4 de marzo ante a Audiencia Nacional que se investigue outra vía. Neste caso a que toca á RFEF. Solicítase que se poña o foco sobre a anterior cúpula da Federación Española de Fútbol e sobre os pagos que esta lle fixo ao fillo de Enríquez Negreira entre o 2011 e o 2016. Esta solicitude circunscríbese á investigación que se segue sobre a antiga directiva da federación, presidida por Anxo María Villar, e que non garda relación coas dilixencias que abriu a Fiscalía de Barcelona polos pagos que o Barcelona realizou a Enríquez Negreira.
Laporta pronúnciase
O presidente do Barcelona, Joan Laporta, aseguraba o 8 de marzo que o club catalán nunca comprara « árbitros nin tivo intención de facelo». «Nunca tivemos a intención de comprar árbitros. Rotundamente nunca», asegurou o dirixente culé durante un coloquio no que volvía insistir en que se organizou unha campaña para prexudicar á entidade. «Existe a vontade de afogarnos economicamente para levarnos a ser unha sociedade anónima».
Ás poucas/pouas horas, a Fiscalía solicitaba que o presidente azulgrana declarase como testemuña e, só dous días despois, o 11 de marzo, chegaba o movemento xudicial definitivo: o Ministerio Público presentaba a denuncia contra o Barcelona, Rosell e Bartomeu por polo caso Negreira. A Fiscalía acusa a quen fóra presidente azulgrana entre o 2010 e o 2014 e ao seu sucesor de corrupción, administración desleal e falsidade documental. Segundo a denuncia, o obxectivo da entidade azulgrana con Enríquez Negreira era que, «a cambio de diñeiro», o ex número dous do comité «realizase actuacións tendentes a favorecer ao Barcelona na toma de decisións dos árbitros nos partidos que disputase o club, e así nos resultados das competicións».
Os clubs
Tras moita marusía e declaracións de diferentes clubs, o Real Madrid daba un paso adiante confirmando que se persoará na causa. A motivación, as «graves acusacións» formuladas pola Fiscalía contra a entidade e dúas das súas expresidentes. «O Real Madrid manifesta a súa profunda preocupación sobre a gravidade dos feitos e reitera a súa plena confianza na acción da Xustiza e acordou que, en defensa dos seus lexítimos intereses, persoarase no procedemento en canto o xuíz o abra ás partes prexudicadas», sinalou a entidade madridista nun comunicado.
O 13 de marzo era o Consello Superior de Deportes quen se persoaba na causa e insistía en pedir a Joan Laporta explicacións de por que pagáraselle ao exvicepresidente do comité arbitral.
É mesmo día saltaba outra bomba: o Ministerio Público pedía citar como testemuñas a Luis Enrique e a Ernesto Valverde. O obxectivo, saber se ambos os exentrenadores -que dirixiron ao Barcelona entre o 2014 e o 2018- tiveron coñecemento dos informes que realizaba para a entidade Enríquez Negreira.
Un caso para Anticorrupción
O fiscal xeral do Estado, Álvaro García Ortiz, decidía o 14 de marzo que sexa a Fiscalía Anticorrupción a que se faga cargo do caso Negreira. Trátase do corpo de especialistas nesta materia.
Información privilexiada?
O último capítulo desta trama ten dúas vías. O 15 de marzo coñecíase que o fillo de Enríquez Negreira filtraríalle ao Barça o nome do árbitro da final de Copa do Rey do 2017. Ese encontro enfrontoulles ao Alavés e o club catalán sabería que o colexiado ía ser Clos Gómez tres meses antes. Javier Enríquez enviaríalle unha mensaxe ao directivo culé Albert Soler. «Será Clos Gómez ao 99%». Máis de dous meses despois, concretamente o 12 de maio do 2017, a RFEF confirma «ao aragonés Clos Gómez para dirixir a final da Copa do Rey».
Ademais desta información, este mesmo mércores dábase outra novidade nos tribunais: o xulgado de instrución admitiu a trámite a denuncia da Fiscalía contra Enríquez Negreira e o resto de denunciados: Rosell, Bartomeu, dous exdirectivos da entidade (Óscar Grau e Albert Soler), ademais de admitir tamén a denuncia do colexiado Estrada Fernández.
A xuíza acordou que a Garda Civil practique as dilixencias oportunas para pescudar os motivos dos pagos do Barcelona ás empresas do excolegiado. Ata o momento, a investigación levaba a Policía Nacional. A partir desas pescudas, a xustiza decidirá sobre a declaración dos imputados.
Segue en La Voz de Galicia toda a información do caso Negreira