O exdirector dos festivais de Xixón e Valladolid sufriu un infarto cerebral
03 dic 2025 . Actualizado á 10:18 h.José Luis Cienfuegos, director da Semana Internacional de Cine de Valladolid, morreu este martes de xeito repentino en Madrid, tras ingresar nun hospital o luns a causa dun ictus. O xestor cultural asturiano estivo a cargo do festival -antes fíxoo noutros certames similares do panorama nacional, como o de Xixón que dirixiu 16 anos- durante as últimas tres edicións pechando a pasada semana o exitoso balance da 70ª Seminci.
José Luis Cienfuegos (Avilés, 1964) sucedeu a Javier Angulo tras a súa xubilación e foi elixido por unanimidade o Consello Reitor da Fundación Municipal de Cultura. Viña de Sevilla, onde estivo a cargo do Festival de Cine Europeo. Aínda que o cinéfilo que estudou Psicoloxía e preferiu dedicarse á sétima arte se bregó no Festival de Cine de Xixón desde 1995 ata 2012. A súa experiencia e o seu proxecto foron considerados os máis indicados entre a trintena de candidatos.
Aterrou no festival senlleiro do cine de autor en 2023 e asumiu o programado polo equipo de Angulo para esa edición. O seu proxecto aspiraba a modernizar a Semana na súa estética, os seus usos e as súas seccións, mantendo a súa esencia de cine comprometido coa realidade. Incorporar a novos públicos foi o obxectivo que se puxo ao termo daquela primeira edición na que volveron os pateos ao dar a coñecer o palmarés. «Hai habido películas, un pouco máis esixentes, recibidas con certo reparo polo público que expresou a súa desconformidade. Estamos para propor un festival que asume riscos, que non só é programado senón comisariato», dicía en 2023. O cualificativo de «fortemente comisariado» converteuse na apostila durante a súa xestión. Na memoria que presentou ao Consello Reitor a 68ª Seminci recollía que o festival incrementou un 12,2% o número de espectadores en salas de cine, ata os 88.096. Entón decidiuse que o festival recuperaría os nove días de duración, reducidos a oito desde a crise de 2010.
Cienfuegos cambiou o hábito dos semanistas de ler a revista do festival cada mañá no patio de butacas. Suprimiu esa publicación - «son 600 exemplares que non saen do Calderón», sostiña- para facer unha guía que se distribuía uns días antes de comezar nos quioscos. Tamén iniciou a transformación dos abonos buscando combinacións máis acordes cos gustos do espectador no canto de ligados a ciclos completos.
Cambio de ciclo
A programación prescindiu de seccións como Spanish Cinema, orixinalmente concibida para que a crítica internacional tivese acceso ás producións nacionais dese ano e tamén desapareceu DOCEspaña. Redefiniu a sección Punto de Encontro, un espazo para directores debutantes e segundas películas, para transformala nunha segunda sección oficial. Creou un ciclo para acoller as linguaxes máis experimentais, Alquimias. Yotro que entroncaba cos valores que defendeu o festival nas súas orixes, Memoria e utopía. Así mesmo, mantivo a Fiestra Cinéfila aberta para achegar o cine a colexios e institutos ademais de Seminci Mozo e Miniminci. O seu afán por ligar Seminci aos mozos levou a tender unha pequena rede de escolas de cine e universidades para atraer aos seus estudantes como espectadores da Semana. Nas súas tres edicións creceu o número de películas nas seccións competitivas así como a súa metraxe, chegando á marca dunha cinta de cinco horas na última edición de Tempo de Historia. Tamén aumentou significativamente a participación do cine español nas seccións competitivas así como a súa presenza en inauguracións e clausuras.
A polémica do logo
Pero ningunha das decisións tomadas por Cienfuegos foi tan polémica como o cambio de logotipo. Os beizos estampados por Manolo Sierra foron substituídos por unha estilización a cargo do estudo PobrelaVaca. O cambio de imaxe incluíu a nova sintonía que precede ás proxeccións, a cargo de Javier Vielba, e que nesta 70ª edición completouse cunha liña gráfica a cargo do citado estudo. Deixou de haber concurso de cartelería a fin de dar unidade a toda a imaxe do festival. Cienfuegos tamén ambicionou fidelizar a produtores e distribuidores organizando pases especiais para eles durante os seus encontros ademais da celebración do MERCI, o mercado de cine independente.
A proxección de series como Os aninovos, de Sorogoyen, ou Iacarta, de Diego San José, antes da súa estrea, quería enganchar a públicos que poderían ver en pantalla grande produtos televisivos de calidade cinematográfica. O xestor asturiano aproveitou unha incitativa do seu antecesor, o Espazo Seminci, ampliando a proxección do festival durante o ano cos Diálogos de autor. Precisamente onte estaba alí Jaume Balagueró falando do seu cine con Pedro del Río. Hai unha semana presentou as cifras da 70ª Seminci: 103.000 espectadores procuraron unha recadación de despacho de billetes un 8,3% maior que en 2024. Revisar o prezo das entradas, conxelado desde fai varios lustros, era outra das súas ideas para a próxima edición. A celebración dos 475 anos da Controversia de Valladolid levou a deseñar un ciclo de cine latinoamericano que agardaba que viaxase por outros países tras a súa proxección no festival. Agora, a Seminci, que depende da Concellaría de Turismo, queda sen director e o seu consello reitor terá que decidir sobre a dirección do festival.