Galicia celebra o Foro Sinte: «A arte é máis necesario ca nunca porque fai de ponte entre filosofía e tecnoloxía»

Pode a intelixencia artificial ser creativa? «É unha pregunta que agora se repite moito dentro do ámbito tecnolóxico e a min sorpréndeme, porque nin sequera somos capaces de definir o que é arte feita por humanos». Mónica Rikic, artista electrónica e programadora creativa, investiga nos límites da filosofía, a creación e a tecnoloxía. Faio a través de dispositivos teatrais, robots creados con materiais non tecnolóxicos, que levan ao público a un clic conceptual.

A través dese dispositivo ábrese a discusión, a mesma que durante dous días pilotou o Foro Internacional de Arte e Cultura Dixital Sinte, no que participou a artista catalá e que reuniu a especialistas de numerosas nacionalidades para debater sobre a relación entre creación e tecnoloxía.

«A arte é máis necesario ca nunca porque fai de ponte entre a filosofía e a tecnoloxía», di Rikic citando ao filósofo Yuk Hui. Faio a través de investigacións como expor unha máquina con síndrome do impostor, que se estresa e quéixase. Canto máis se achega o espectador, máis se angustia. «O que me interesa é que a existencia de posibles conciencias artificiais con necesidades creativas depende máis de atribucións culturais e filosóficas que de avances tecnolóxicos».

Porque os avances tecnolóxicos, ao final, son ferramentas. A intelixencia artificial está deseñada para reducir a marxe de erro e con iso, xera un proceso de homoxeneización «Hai artistas que son perfectamente conscientes disto e simplemente pasan máis tempo xogando coas peticións que fan a estes sistemas». Explícao Bani Brusadin, comisario de Medialab Matadoiro. «Hai artistas, pero tamén investigadores, escritores, que están a empezar a entender que todo isto é unha parte do proceso creativo». Que entenden que a intelixencia artificial é unha ferramenta. E que os artistas sempre traballaron con máquinas. Esta é máis complexa e parece máis autónoma. «Ese é o debate, a autonomía do artista».

Rikic investiga agora sobre novas tecnoloxías no ámbito dos coidados. «Deime conta de que ao deseñar robots que van acabar asistindo persoas, non estaba simplemente deseñando un dispositivo tecnolóxico, senón que estaba a deseñar un futuro» no que a poboación está a envellecer, a natalidade decae e non hai residencias, senón que cada persoa está na casa atendida por un robot.

Neste momento de medo cara á tecnoloxía «a aproximación máis racional é tratar de aprender como funciona, quen deseñou esas ferramentas, baixo que criterios e con que intereses», subliña Brusadin. E non ignorar que a intelixencia artificial, á fin e ao cabo, tan só está a acelerar procesos que xa estaban a suceder. Sacando á boia máis rápido vulnerabilidades do sistema. «Debemos tomalo como síntoma de que había algúns sistemas (o xornalismo, a educación, a industria musical), que igual non estaban a funcionar tan ben» como parecía. E a democracia? «Totalmente. É un debate complicado pero totalmente necesario».

---

---

---