«Golpes», potente inmersión no cine quinqui español do debutante Rafael Cobos

A Oficial mantén o ritmo, empeñada en porllo complicado ao xurado internacional e hoxe foi a quenda dunha das películas máis agardadas da presente edición, Golpes, do debutante Rafael Cobos (Sevilla, 1973), cuxa carreira profesional está ligada á case totalidade da filmografía do seu paisano Alberto Rodríguez como coguionista -ambos levaron o Goya da especialidade polA  illa mínima e O home das mil caras-, e aquí coescribe xunto a Fernando Navarro. Coproduce a galega Vaca Films (de Emma Lustres e Borja Pena, ambos os presentes hoxe na rolda de prensa máis concorrida de Seminci ata o momento) e na súa continuada aposta polo thriller (quizá estamos ante o seu mellor logro), e encabezan a repartición Luis Tosar e Jesús Carroza. O primeiro é Sabino, un policía que deberá deter ao segundo, o seu irmán Migueli, que despois dun tempo entre reixas, reúne á súa antiga banda para dar varios golpes.

Localízase na Sevilla tórrida e convulsa dos anos 80, cun bo traballo de dirección de arte e especial coidado en referenciar os ambientes xa desde os títulos de crédito, imitando a proxección de celuloide cos seus rayazos, saltos e manchas en imaxe (outro tanto, en varios flashbacks inseridos durante a trama). Na súa intención de deconstruir o vello cine quinqui, sen renunciar á compoñente violenta (hai varios atracos), vai ben de ritmo e Cobos (que no 2003 dirixiu para Movistar a serie O fillo zurdo) evita os tópicos de entón (moito yonqui, moita hipodérmica, moito taco...) para centrarse na relación entre ambos os irmáns, cun pasado marcado pola marxinalidade do seu pai, aos de familia, ambos agora coas súas parellas. A banda sonora é de Bronquio, con música electrónica. [En España o 5 de decembro].

Para este crítico, A moza zurda é ata o momento na sección Oficial, a película de maior altura artística pola súa complexidade e o seu delicado equilibrio entre o drama e a comedia, ao que se suma o desafío de ser gravada cun iPhone. Xa seria aspirante á Espiga de Oro, sen dúbida, por moito que quede por ver aínda. Supón o debut en solitario da taiwanesa Shih-Ching Tsou, ligada á  carreira do estadounidense Sexan Baker (1971), autor da oscarizada Anora (2024), que ademais asume aquí tarefas de coguionista, produción e montaxe.

A trama localízase en Taipei, a capital de Taiwan, onde regresa unha muller coas  súas dúas fillas para montar un pequeno posto de comidas nun concorrido mercado. Alí continúan residindo a súa nai e os seus irmáns. Máis aló de pór o foco sobre tres xeracións de mulleres da mesma familia, e máis aló da súa intachable factura (gravala cun iPhone de última xeración, ninguén o adiviñaría de non facerse público), está a sutileza do guion, os seus intelixentes matices, e sobre todo o achado que supón a nena, como actriz pola  súa espontaneidade natural, pero outro tanto polo seu personaxe. É a moza zurda do título cando o avó lle critica que use esa para comer, por ser «a man do diaño», unha nota, ao parecer, autobiográfica, que a directora escoitou ao seu avó. 

Confesa que tanto ela como Baker, admiran o filme Segredos e mentiras (Mike Leigh, 1996), por afrontar todo o que se esconde no cotián da xente. Ocorre aquí, cunha parte final apoteósica, á vez que serve a Shih-Ching Tsou para certificar que na sociedade taiwanesa «son as mulleres quen carga co peso emocional e guían silenciosamente o rumbo da familia». [En España, o 20 de febreiro].

---

---