«Compromiso coa arte», Galicia e Valencia tecen unha ponte con mirada internacional
CULTURA
Abanca e a Fundación Bancaja presentan en Afundación da Coruña unha mostra na que pezas de Picasso ou Kandinski dialogan con outras de autores galegos e valencianos para resaltar a profundidade das coleccións de ambas as institucións
14 oct 2025 . Actualizado á 18:57 h.As obras de Picasso ou Kandinsky dialogan con pezas de recoñecidos galegos, como Antón Lamazares ou Francisco Leiro, nunha mostra con pegada tamén valenciana a través das creacións de Soledad Sevilla ou Juan Genovés. Trátase de Compromiso coa arte, exposición realizada por Abanca e a Fundación Bancaja inaugurada este martes na sede de Afundación da Coruña. O percorrido estará dispoñible ata o 31 de xaneiro do 2026 de luns a venres, de 17.30 a 20.30, e as fins de semana e festivos, de 12.00 a 14.00 e de 17.30 a 20.30 horas.
«A arte é unha gran ferramenta de convivencia e cohesión social. É ese elemento capaz de conectarnos ou igualarnos con todos os seres humanos con independencia das nosas fronteiras, territorios, culturas, relixións ou xéneros», apuntou Miguel Ángel Escotet, director xeral de Responsabilidade Social, Sostibilidade e Comunicación de Abanca e presidente de Afundación, na presentación dunha mostra que reúne 77 obras das cales 53 pertencen á colección de Bancaja e, o resto, 24, á de Abanca.
«O título non é unha elección casual, é unha declaración de principios, unha referencia directa á historia e ao esforzo continuo de dúas institucións por outorgar á arte e aos artistas o espazo de representatividade que merecen, así como por asegurar a difusión pública do valioso patrimonio artístico que atesouran. A través deste tipo de exposicións materializamos este compromiso achegando a experiencia e a sensibilidade estética á cidadanía», sinalou Escotet na súa intervención. «Esta mostra simboliza a colaboración institucional e a visión compartida, así como a forma de entender a arte de ambas as institucións», engadiu o presidente de Afundación. Sobre a mostra, indicou que «as obras son capaces de superar territorios, estruturas, fronteiras grazas a esta linguaxe universal e única que é a arte, que non discrimina entre as persoas e que é capaz de abrir bos puntos de tolerancia e competencia».
De acordo con Miguel Ángel Escotet, presidente de Afundación, o comisario da exposición, Fernando Castro Flórez establece «un diálogo exquisito entre os legados das dúas institucións para invitar o público a explorar a evolución e a diversidade artística do período que vai desde a vangarda ata a actualidade». Ademais, o proxecto supón un fito, xa que tal e como subliñou Rafael Alcón Traver, presidente dá Fundación Bancaja, é a primeira vez que a súa colección se expón tan amplamente fóra do territorio valenciano, con 54 pezas ás que acompañan 24 propiedade de Abanca.
Castro explicou que o obxectivo do traballo «é resaltar a profundidade das coleccións, a importancia das obras e, sobre todo, como se complementan e dialogan». Buscouse, ademais, xerar unha conversación que inclúe ademais de artistas galegos e valencianos a outros nacionais e creadores internacionais, «evitando un enfoque exclusivamente localista».
O percorrido comeza con varias obras de Picasso, destacando os seus textos, gravado e bodegóns, así como cadros que formaron parte da mostra O pintor e a modelo sobre Jacqueline Roque. «Picasso foi incriblemente activo na súa etapa final cando fixo algunha das obras máis importantes da súa carreira, como estas nas que presenta a Jacqueline de formas diferentes, de fronte, de perfil e ata dunha forma monstruosa cun retorno ao cubismo e un uso decisivo da cor», indicou o comisario.
A seguinte sala está dedicada á abstracción. «Nas dúas coleccións hai unha cantidade importante de cadros abstractos de distinta forma», sinalou o comisario, que incluíu neste espazo traballos de artistas como José María López Yturralde. «Establécese unha relación da súa obra con outras pezas abstractas como as de Sempere e Lamazares», indicou Castro, que completou a súa selección con pezas de artistas internacionais como Günther Förg e Imi Knoebel, onda españois de ampla traxectoria, como Sexan Scully e Juan Uslé, mostrando diferentes períodos e diversas formas de achegamentos á abstracción. Destaca nesta sala a peza de Soledad Sevilla, O mundo ao meu xeito. «Retrata o cambio da natureza durante o outono observando a hiedra da Alhambra de Granada», detallou Castro.
Sen condicionar o visitante
O comisario explicou que decidiu configurar a mostra sen hipertextualizarla, «sen exceso de textos, o que permite gozar plenamente das obras». «Cada peza preséntase con título, pero está aberta a múltiples lecturas e interpretacións invitando así o visitante a experimentar e gozar de xeito directo», concluíu.
Xa pola tarde, o presidente de Abanca, Juan Carlos Escotet Rodríguez, afirmou no acto de inauguración que «esta mostra é un exemplo de como a arte permite transcender fronteiras, e confirma o compromiso de Abanca e a Fundación Bancaja coa cultura, cos creadores e, sobre todo, co público», xa que, tal e como indicou, esta exposición «é o froito dunha alianza entre dúas entidades cos seus propios camiños e personalidades, pero cun obxectivo común: achegar a arte á sociedade».
Do cubismo ao «pop art» pasando por pezas de inspiración mariñeira
O percorrido por Compromiso coa arte permite ao visitante penetrarse en diferentes temáticas. Despois das salas con pezas cubistas e abstractas hai un espazo dedicado á arte pop con creacións de Equipo Crónica, formado por Rafael Solbes Juan Antonio Toledo e Manolo Valdés, do que tamén hai obras da súa etapa en solitario.
Nese espazo destacan os cadros de Juan Genovés Serie sen nome, de 1971, e Presos políticos, do 73. En fronte, Eduardo Úrculo coA tentación, onde recrea o mundo do cabaré dos anos 20 e 30. No muro central desa sala están colgadas pezas de Juan Barjola, Darío Villalba e José Iranzo Almonacid, Anzo, cunha obra sobre a soidade computacional. «Anticipouse á súa época. Fala diso cando nin sequera había móbiles, en 1974», explicou o comisario.
O paseo prosegue coa sala Fantasías oceánicas inspirada nas atmosferas mariñas de Urbano Lugrís e que tende unha ponte entre o Mediterráneo e o Atlántico con pezas de Julián Opie, que representa a liña da costa e de Axel Hütte, cunha imaxe que representa terra ou auga, xerando un contraste conceptual e visual. Tamén unha obra de Carmen Calvo, con cristais que evocan o mar e a escultura Aguadora que Francisco Leiro deseñou para Casa Grande do Pozo. «Ten unha man levantada ao ceo coma se pedise choiva», dixo o comisario.
Para culminar o percorrido, un último espazo sobre contextos urbanos, «que pode ser o primeiro, porque está na planta baixa», explicou Castro Flórez, que engadiu que por iso tamén instalaron un texto explicativo da mostra nesa sala. Nela intégrase unha peza do escultor valenciano Andreu Alfaro, «cunha columna de liñas sensuais que remite aos fundamentos da arquitectura». As pezas expostas neste punto aluden á cidade e o seu espazo construído. Destacan fotografías de Günther Förg, con imaxes de Tel Aviv, e obras de Manuel Ballester, José Sanleón e Miquel Navarro. «As obras permiten un diálogo fluído entre ambas as institucións, mostrando como se complementan coleccións e territorios artísticos», indicou o comisario, que incluíu nesta sala Soños Urbanos de Rafael Armengol, artista vinculado ao pop, pero que decidiu separalo do espazo dedicado a esa arte pola súa peza que ilustra a relación simbólica entre Marte e Venus, «explorando temas universais como a beleza e a guerra».