Falece o escritor exipcio Sonallah Ibrahim, icona da literatura árabe contemporánea, aos 88 anos

O recoñecido escritor e autor exipcio Sonallah Ibrahim faleceu este mércores aos 88 anos, deixando tras de si unha traxectoria literaria de máis de cinco décadas e un legado humanitario que o consolidou como unha das figuras máis influentes do movemento literario árabe contemporáneo. Nado no Cairo en 1937, Ibrahim non só se destacou como un dos novelistas máis importantes do século XX no mundo árabe, senón que tamén foi pioneiro en abrir novos camiños para a crítica social a través dun estilo narrativo innovador e profundamente realista. As súas obras ofreceron novas perspectivas dentro da narrativa árabe ao integrar temáticas sociais, políticas e existenciais cunha mirada aguda e crítica.

Graduado na Facultade de Artes da Universidade do Cairo, Sonallah Ibrahim converteuse nunha figura central na literatura árabe contemporánea polo seu compromiso coas causas humanas, a súa representación fiel da realidade exipcia e árabe, e a súa capacidade para documentar, desde a literatura, procesos históricos, sociais e políticos fundamentais. A súa obra tamén ofreceu unha introspección única da súa vida persoal, converténdoo nun cronista literario do seu tempo.

Unha prolífica obra

Entre as súas novelas máis destacadas atópanse Sharaf, que aborda problemas sociais e está considerada como a terceira mellor novela árabe da historia; Zat, que narra transformacións sociais a través de documentos persoais; así como Estrella de Agosto, Beirut, O Nilo: Traxedias, Warda e O turbante e o chapeu. Varias destas obras foron traducidas ao español, como Ás agachadas, O comité e Ese cheiro, nas que se percibe con claridade o seu estilo comprometido e crítico, que reflicte con honestidade as condicións de vida nas rúas do mundo árabe.

A filosofía tamén ocupou un lugar central na súa obra, especialmente no relativo aos conceptos de liberdade, identidade e xustiza social. Por iso, Ibrahim non foi só un escritor: foi tamén un pensador social e un cronista da súa época. Os seus textos convertéronse nunha ferramenta esencial para comprender as complexidades políticas, culturais e sociais do Exipto moderno e do mundo árabe en xeral. As súas obras permanecen como referentes ineludibles para quen busca comprender a evolución histórica e cultural de Oriente Medio.

Recoñecementos internacionais

Ao longo da súa carreira, recibiu numerosos premios, entre eles o Premio Ibn Rushd de Pensamento Libre no 2004 e o Premio Kavafis de Literatura no 2017. Con todo, a súa independencia intelectual mantívose intacta: no 2003, rexeitou o Premio do Foro do Cairo para a Creatividade na Novela Árabe, ao considerar que o goberno exipcio —encargado de outorgalo— «carecía da credibilidade necesaria» debido, entre outras razóns, á permanencia do embaixador israelí no Cairo a pesar de as agresións contra o pobo palestino.

A noticia do seu falecemento causou unha profunda conmoción tanto no ámbito cultural como a nivel oficial no mundo árabe. O primeiro ministro exipcio, Mostafa Madbouli, e o ministro de Cultura expresaron o seu pesar a través de comunicados oficiais nos que destacaron que a obra de Ibrahim “enriqueceu a biblioteca literaria árabe e representa un reflexo honesto da sociedade con todas as súas contradicións”.

Madbouli describiuno como “un dos grandes historiadores da era moderna, capaz de retratar a realidade a través de formas literarias únicas”. Sonallah Ibrahim deixa un baleiro difícil de encher, pero a súa voz —valente, crítica e profundamente humana— seguirá viva nas páxinas dos seus libros e na conciencia de xeracións futuras.

---

---

---