A temperá voda do autor nado en Arequipa coa tía Julia marcou o seu camiño, que fraguou finalmente ao lado de Patricia Llosa
15 abr 2025 . Actualizado á 09:33 h.Primeiro escritor estranxeiro cuxa obra entrou en vida do autor na prestixiosa colección francesa A Pléiade, de Gallimard, aínda que estudou Letras e Dereito no Perú e doutorouse en Filosofía e Letras en Madrid, non foi —dicía— ata que viviu en París cando se sentiu latinoamericano. Un círculo que se pechou no 2023 cando foi elixido membro da Academia Francesa. Despois de París virían Londres, Barcelona e Madrid, exercendo como profesor, escribindo, colaborando en distintos medios...
Nacido o 28 de marzo de 1936 en Arequipa (Perú), tras o divorcio dos seus pais, criar coa súa nai e o seu avó en Cochabamba (Bolivia). Cando el contaba 10 anos, a familia mudouse á cidade peruana de Piura. Un ano despois, xa en Lima, os seus pais retomaron a relación.
A súa vida estivo sempre moi vinculada á súa literatura, e viceversa, como mostra aquel primeiro matrimonio —cunha tía súa, Julia Urquidi, un decenio maior que el e á que coñeceu aos 19 anos— sobre o que levantou unha novela en boa medida autobiográfica, A tía Julia e o escribidor (1977), despois de que, para escándalo xeneralizado, fundía realidade e ficción cunha gran carga humorística e unha non desdeñable mirada sobre o erotismo que non invalidaban as súas interesantes reflexións sobre a creación. Ela deulle cumprida réplica —non no literario— nO que Varguitas non dixo (1983); foi todo un axuste de contas.
NA tía Julia... xa afloraba a difícil relación que Varguitas mantivo co seu autoritario pai, que, de regreso á unidade familiar, nada quería saber das aspiracións literarias do seu fillo, que non só xulgaba unha deshonra familiar, senón incluso perigosas para a súa hombría.
Dese aciago vínculo, «un verdadeiro pesadelo», fala nunha das pezas que reuniu en Pedra de toque, recompilación dos seus artigos xornalísticos. E non son poucos os estudosos da súa obra que pensan que foi como consecuencia desta violencia que separaba —ou unía— a pai e fillo polo que Mario achou decisivo refuxio na literatura e na escritura. Tamén foi a falta de axuda paterna —polas tensións que engadiu a súa voda con Julia— a que o fixo procurarse os seus propios recursos, gañándose a vida cos seus traballos, entre outros, no xornalismo. Unha bolsa de doutoramento conduciuno en 1959 a Madrid, onde ía preparar a súa tese centrada en Rubén Darío, e que rematou moito despois dedicando —nun claro xiro que anunciaba as súas intencións— a García Márquez, con quen fraguou despois unha grande amizade que a política e as saias enturbaron.
Cando en 1964 retornou a Perú, divorciouse de Julia Urquidi e fixo a súa segunda viaxe á selva amazónica, onde profundou nun hábitat para el descoñecido, unha bagaxe que se percibe claramente nas súas novelas A casa verde (1966) e Pantaleón e as visitadoras (1973).
Un ano antes da publicación da primeira casa con Patricia Llosa —sobriña de Julia, pola que a deixou—, de cuxo matrimonio naceron Álvaro (1966), Gonzalo (1967) e Morgana (1974).
Obtivo a nacionalidade española en 1993 e pouco despois foi nomeado membro da Real Academia Española (RAE) para ocupar a cadeira de brazos L desde 1996.
Nos últimos tempos un romance de octoxenario con Isabel Preysler deu un envorco á súa vida estable e os seus hábitos, ata converterse en obxecto das portadas das revistas do corazón. Un amor de pichula —como el mesmo definiu nun conto— que rematou máis pronto que tarde para propiciar un regreso ao seo familiar presidido por Patricia Llosa.