Estreouna o xornalista Sinesio Delgado, cofundador da entidade con Chapí
01 jul 2024 . Actualizado á 05:00 h.«Chasco levan os que ao tropezar cun prólogo, desusado nas obras dramáticas, figúrense que vou a desfogar as miñas iras contra o público que me rexeita ou contra os xornalistas que me pon como chupa de dómine. Un e outros me importan un ravo. Vou tratar nel de algo máis importante que a defensa dunha comedia nun acto, asubiada por quen probablemente tivo razón e seguramente dereito. Esta é a primeira obra que en España imprímese co membrete ou cabeceira da Sociedade de Autores». Así comeza o prólogo dA Espuma, primeira obra rexistrada na entón chamada Sociedade de Autores, Compositores e Editores de Música, a actual Sociedade Xeral de Autores e Editores, (SGAE), que celebra estes días o seu 125.º aniversario partindo desta data de arranque, 20 de abril de 1899, ano da estrea da peza no Teatro Apolo aínda que a oficial do arranque da entidade é o 16 de xuño dese ano.
Previa ao prólogo ocupa a primeira páxina do libro a dedicatoria: «Ao señor D. Marcelino Dafonte. Director de La Voz de Galicia», que asina Sinesio Delgado como «O Autor», cunha aclaración previa na que explica que llo prometeu e «que o público a rexeitase, pataleando furiosamente, non debe ser obstáculo para que cumpra o ofrecido», escribe a modo de desculpa con gran carga de humor.
Antonio Onetti, presidente da SGAE, explicaba no seu discurso de inauguración dos actos cos que este ano festexan o aniversario, que a finais da última década do século XIX «algúns autores, especialmente os relacionados co xénero lírico, coa zarzuela, comezaron a estar fartos dos abusos constantes dos empresarios daquel entón, que lles estafaban sistematicamente. Na orixe da Sociedade de Autores Españois hai un personaxe que personifica como ninguén a loita dos escritores e dos músicos por xestionar os seus intereses. Ese personaxe é Sinesio Delgado».
Relata Onetti que Delgado coñecía a situación, moitas veces crítica, na que se achaban con frecuencia os autores, que «aguzados pola necesidade vendían malamente as súas obras, perdendo os dereitos sobre as mesmas. O único que resistía a este xogo desigual era Ruperto Chapí, pero, aos poucos, foise asentando entre os compositores e escritores un sentido máis profundo do que significaba a profesionalización do seu traballo e Delgado e Chapí comezaron a ser un exemplo. Evidenciaron que era posible a independencia dos autores e compositores».
Sinala o presidente da sociedade que hoxe xestiona os dereitos de 132.000 profesionais, que Sinesio Delgado converteríase no primeiro autor español cuxa obra estaba a ser xestionada por un organismo de autores e compositores. Por iso, moitos outros comezaron a acudir a el e ao compositor Chapí. «Era necesario crear un instrumento útil, redactaron os estatutos, rubricouse ante notario con once asinas e a escritura que supuña o nacemento da Sociedade de Autores Españois» (SAE), resume sobre unha entidade que se enche de orgullo de seguir protexendo a obra daqueles creadores do pasado, «e a dos talentos que emerxen nun mundo dixital e conectado», xa que abarca os ámbitos das artes escénicas, o medio audiovisual e a música. «Neste tempo, os autores coidamos de nós mesmos. Ninguén máis o fixo. E protexemos o noso patrimonio, grande ou pequeno, que son as nosas obras», incide.
Entre esas obras gárdanse grandes e pequenos tesouros na biblioteca que se sitúa no soto da sede da SGAE, no señorial Palacio de Longoria, edificio modernista construído polo financeiro Javier González Longoria para residencia familiar e oficinas da súa sede bancaria, obra do arquitecto José Grases Rise. A bibliotecaria María Luz González Peña destaca xoias vinculadas a Galicia como as partituras de fráguaa de Vulcano, do mestre Chapí, con letra do dramaturgo e político compostelán Manuel Linares Rivas; Santos e meigas, a única zarzuela de José Baldomir que compuxo onda Vicente Lleó ou A zarzuela O galleguito. A experta subliña tamén a importancia de obras rexistradas por autoras como Emilia Pardo Bazán, que se fixo socia en 1905 coas obras de teatro O vestido de voda e A sorte, sendo entón Galdós presidente da SAE; Sofía Casanova, coa obra A madeja que se estreou no Teatro Español tamén con Galdós, de novo, á fronte e escribiu esta coruñesa, primeira correspondente de guerra europea que asinou crónicas da Primeira Guerra Mundial; o Himno dos poetas, de Gregorio Baudot, con letra de Casanova; a prolífica Pilar Millán Astray, autora de decenas de libretos, entre eles, o soado A boba do bote ou as composicións da prolífica pianista Carmen Díaz Martín, falecida aos 103 anos.