Concha Velasco, amor e desamor de cine en Galicia

Miguel Anxo Fernández

CULTURA

Concha Velasco y Andrés do Barro
Concha Velasco e Andrés do Varro

As películas «Na rede da miña canción» e «A hora bruxa» deixan sensacións atopadas

03 dic 2023 . Actualizado ás 11:07 h.

Dos seus máis de cen películas (series de televisión e documentais á parte), dous trouxeron a Concha Velasco a terras galegas. Foi a moza Elena, namorada de Andrés do Varro en En a rede da miña canción (1971), e foi Pilar , a esposa de Paco Rabal compartindo amores con Victoria Abril na hora bruxa (1985). Unha bagaxe escasa nunha filmografía tan ampla, pero ambas as cintas quedaron fixadas na memoria sentimental galaica por razóns distintas.

A primeira por supor o debut como actor —e único traballo ao cabo— do entón cantante de moda Andrés do Varro (Ferrol, 1947-Madrid, 1989), que lograra colocar no número 1 do top musical español Ou tren, canción que ademais soaba no seu galego orixinal como un dos seus reclamos.

A segunda porque recrea o esplendor do Balneario de Mondariz antes do pavoroso incendio de abril de 1973 que o reduciu ás súas fachadas (no ano da rodaxe aínda non o reconstruíron), e o director Jaime de Armiñán úsao para a secuencia crave da luxosa cea-baile máxica á que asisten Velasco e Rabal, que evocaba os tempos esplendorosos do gran hotel pontevedrés (en realidade, filmada no salón real do Casino de Madrid), para na seguinte toma irse á entrada que se mantiña ruinosa e confirmar así que na noite anterior alí non sucedera nada...

De rodar Na rede da miña canción ocupouse o prolífico Mariano Ozores, inclinado ás comedietas de moi escaso rigor artístico, por iso é polo que a película resulte outra da chea a pesar de ter a Do Barro. Narra a historia dun mozo ao que o seu pai desexa pór a cargo de a compaña pesqueira familiar, a pesar de que a el lle tira a música. E nisto coñece a unha nova, filla dun fabricante de conservas, que confía no seu soño de cantante.

A propia actriz confesaba a Fernando Méndez-Leite —en conversación recollida na monografía Concha Velasco (Seminci, 1986)— que aquela longametraxe relataba «as aventuras que eu pasaba para convencer os presentadores dos programas de TV de que Andrés do Varro era un cantante que merecía a pena. Ao final, está claro, namorábame do cantante».

Moi diferente foi a súa experiencia na hora bruxa xunto ao solvente Jaime de Armiñán, que rodou catro dos seus proxectos en Galicia. Confesa ela a Méndez-Leite que aquela película «foi outro namoramento [...] Decidín que a facía fóra como fose. Parei o teatro dous meses e fíxena encantada. Rodámola en Mondariz no medio dun clima fantástico. […] O papel de Esmeralda é un dos máis bonitos que me caeron en sorte e traballei moi a gusto con Paco Rabal e Victoria Abril. Aínda que só fixese esta, creo que se me poderían perdoar os erros pasados e as películas malas que fixen ao longo da miña vida. O premio de Valladolid [Espiga á mellor interpretación feminina] coroou a miña carreira na miña terra».

Con todo, e máis aló das numerosas visitas da actriz a Galicia para representar os seus espectáculos teatrais, foi o ourensán Antonio Román uno dos primeiros en dirixirlle en Dúas noivas para un toureiro e A fierecilla domada, ambas as en 1956. Tamén traballou coa uruguaio-galega Manane Rodríguez nos pasos perdidos (2001), coas súas secuencias rodadas en Madrid. Outro galego, o produtor noiés Ramón Campos, contou con ela, a través de Bambú Producións, nas populares series Gran Hotel (2011), Velvet (2013), Baixo sospeita (2015) e As mozas do cable (2017).

Mariano, Concha e Andrés en Compostela

No seu Respectable público. Como fixen case cen películas (Planeta, 2002), o realizador Mariano Ozores reloce algo de mala baba e nulo asomo de autocrítica ao seu cuestionable oficio cando fala de En a rede da miña canción (1971) —que por algo Concha Velasco conta a Méndez-Leite: «Na vida real estaba tan furiosa que non sei ata que punto equivócome ao valorar tan negativamente esta película». Sobre Andrés Dobarro, lembra Ozores que, «aínda tendo calidade como cantante e compositor, era un produto da mercadotecnia que viaxaba cunha tropa de axudantes, representantes, secretarios e outros elementos que, a forza de encomialo, conseguiran que se crese unha especie de Sinatra nacional».

Ao parecer, Dobarro era tamén impuntual: «Un día estabamos citados no tellado da catedral de Santiago para unhas escenas con Concha . Dúas horas atrasouse Andrés, e, á súa chegada, baixámonos todos a tomar un café deixándoo alí arriba unha hora para que apreciase o pouco agradable que é o que os teus compañeiros che dean un bo plantón».