A súa nova novela, «Obscuritas», retrata o lado escuro do país nórdico e homenaxea a Sherlock Holmes
04 jun 2022 . Actualizado á 05:00 h.Traballou como xornalista de sucesos, deu o toque de atención coa novela O enigma Turing e logrou o éxito coa biografía do futbolista Ibrahimovic, Son Zlatan, o libro máis vendido da historia en Suecia. Pero o gran desafío de David Lagercrantz (Solna, 1962) foi continuar o ciclo Millennium, creado por Stieg Larsson, cunha nova triloxía. Agora publica Obscuritas (Destino), entrega inaugural dunha serie protagonizada por Hans Rekke, catedrático de Psicoloxía, aristócrata e maníaco-depresivo, e Micaela Vargas, unha mozo policía de orixe chilena, que non se pode permitir ser débil. Mestura o noir escandinavo, que retrata o lado escuro do seu país, e a británica de resolución de enigmas nunha homenaxe a Holmes. A trama, na que a música xoga un papel fundamental, lévanos a Afganistán, os cárceres secretos da CIA, as torturas e as diferenzas de clases e razas en Suecia.
—Como afrontou esta novela tras o gran reto de «Millennium»?
—Supuxo unha gran liberación porque fora o desafío da miña vida, unha experiencia tremenda, houbo moita polémica, porque Larsson pertencía á clase traballadora e eu non, tiven que viaxar por todo o mundo. Entón pregunteime que fago agora e reflexionei. Blomkvist e Salander eran demasiado duros. Estrañaba uns personaxes máis fráxiles, máis sensibles. Pensei en Sherlock Holmes, o meu ídolo de mocidade, en facer algo máis actual nesa liña. Sempre me gustou a súa incrible capacidade de dedución, pero non o seu toque de soberbia e arrogancia, de estar seguro da súa propia xenialidade. Quería personaxes que dubidasen e tivesen unha psicoloxía máis complexa e escura. Da experiencia do meu libro sobre Ibrahimovic saquei o de enfrontar dous mundos opostos, o gueto do suburbio onde vive Vargas e o barrio adiñeirado de Rekke.
—Como creou aos dous protagonistas, inspirouse en alguén?
—Para Rekke tomei moitas cousas de min mesmo, do meu mundo, da miña familia, onde hai moito éxito pero tamén moita fraxilidade, escuridade interior e problemas psicolóxicos. En canto a Vargas, ten que ver coa miña experiencia con Zlatan, que non podía permitirse a debilidade, romperse por dentro. A xente como el ten que ser forte sempre e quería retratar esa rabia de Vargas cara a Rekke porque o ten todo e aínda así permite derrubarse psicoloxicamente.
—En inglés a novela titúlase «Dark music». Parécelle ben?
—Gústame porque realmente é un libro sobre a música, Rekke é pianista e quixen explorar o papel da música, que é bela pero tamén ameazadora. Os talibán teñen medo á música ata o punto de prohibila.
—Afganistán está moi presente na novela. Que parécelle que Occidente deixase o país?
—Cando empecei a escribir a novela pensei que os talibán pertencían ao pasado, e xusto ao acabala Biden decidiu abandonar Afganistán. É terrible como volvemos onde estabamos antes do 11S. Volveu non só a guerra contra as mulleres e a música, senón contra a alegría e a propia vida. O resultado de todo o que se fixo desde o 11S é desolador. É un sinal de que as guerras son inútiles, porque aínda que as gañes ninguén sabe cales van ser as consecuencias.
—Tamén aparece a tortura e chama a atención como as autoridades suecas non se crían que a CIA fose capaz de practicala.
—Nesa época non se sabía nada e existía plena confianza en EE.UU. como o modelo. Pensábase que só a practicaban as ditaduras e non a gran democracia. Foi devastador para a mentalidade e a política estadounidenses e a súa propia imaxe de si mesmos. Para un escritor, é un tema moi interesante porque os torturadores, como o asasino en serie, teñen a súa propia marca. Hai unha especie de pegada nacional que se pode ver nos corpos torturados.
—En España temos unha imaxe moi idealizada de Suecia como modelo do Estado de benestar, pero vostede e outros autores destacan as súas contradicións.
—Suecia era vista como o país máis igualitario do mundo e sempre se prezou de acoller refuxiados de todo conflito. Agora, está peor que no ano en que se desenvolve a novela, é un gran fracaso. A recepción e integración de refuxiados nos últimos anos non funcionou, Suecia partiuse en dous, rachouse, o abismo entre os diferentes mundos non fai máis que aumentar. Isto é moi destrutivo, provocou desesperación e é o maior problema social que temos, con bandas criminais que se matan a tiros nos suburbios. É o que sucede cando se abre un abismo de desigualdade entre diferentes clases ou razas. Disto aprovéitase a extrema dereita para crecer.
—Que parécelle Karin Smirnoff para continuar «Millenium»?
—Non teño nin idea de que vai saír disto, pero é unha escritora brillante. A elección é moi atrevida e interesante porque non é unha escritora de novela negra, ten un estilo moi característico e provén do norte de Suecia, como Stieg Larsson. Agardo que faga bos libros, pero non demasiado bos, para que os meus non queden mal.
«Putin é perfecto como malo de película ou de novela»
«Estou a favor do ingreso de Suecia na OTAN, non hai vía intermedia entre a ditadura e a democracia, Rusia e Chinesa son unha ameaza. Non hai alternativa. Pero xurdiu o problema do veto de Turquía, que é case unha ditadura», afirma David Lagercrantz.
—Que opina de Putin, podería ser o malo dunha das súas novelas?
—Teno absolutamente todo. O burócrata que chega ao poder absoluto, baixiño, malvado, avaro, megalómano, que envenena a todos os seus inimigos. É perfecto como malo de novela ou de película. É un arquetipo do malo. Quizá sexa demasiado unidimensional. Gustaríame ver algúns lados positivos da súa personalidade para que resultase máis realista nunha novela.
—Por que decidiu situar a súa nova novela no 2003, dous anos despois dos atentados do 11S?
—É moi difícil escribir sobre a actualidade. Agora, por exemplo, non sabemos cara a onde nos vai a levar a guerra en Ucraína. Por iso quería volver atrás, porque así é máis doado ver a evolución da sociedade. Tras do 11S comeza a ruptura do mundo, que ata entón estaba unido, incluso os países árabes. A guerra de Iraq, baseada, do mesmo xeito que a de Ucraína, en mentiras, foi o punto de partida de todo o que ocorre agora. A actuación de EE.UU. foi desoladora e devastadora, responder con violacións de dereitos humanos a eses ataques foi terrible. As súas consecuencias foron nefastas: implosión en Oriente Medio, xurdimento do Estado Islámico, crise dos refuxiados, rexurdir da extrema dereita, Trump...