Na rúa con máis vivendas turísticas da Coruña: «Perdemos a sensación de barrio»

VIVIR A CORUÑA

Imagen de la calle Orzán, la vía con más viviendas turísticas de A Coruña
Imaxe da rúa Orzán, a vía con máis vivendas turísticas da Coruña Marcos Miguez

Na cidade, máis da metade dos aloxamentos para viaxeiros xa son pisos de uso turístico. A maioría concéntranse en Peixaría, onde o bum da hostalería non convence os residentes da zona

23 may 2024 . Actualizado á 13:45 h.

É a milla de ouro herculina. Non só por tratarse do centro neurálxico da Coruña, o punto estratéxico para ver e deixarse ver, senón porque está libre de quebradizos de cabeza que padecen barrios próximos e que esconden termos como xentrificación e turismofobia. A contorna da praza de Lugo non ten rexistrada ningunha vivenda de uso turístico (VUT), converténdose na excepción a unha regra cada vez máis ancha e longa, pois a cidade conta xa con 1.277 aloxamentos deste tipo, que dispoñen de 6.312 prazas: o 55,7% da capacidade que ten hoxe A Coruña para acoller viaxeiros.

Segundo datos da  Asociación de Vivendas Turísticas de Galicia (Aviturga), a rúa Orzán é o reverso do que ocorre na praza de Lugo, que en cuestión de turismo quedouse no século XX. Esta arteria acumula o maior número de vivendas de uso turístico da cidade (39) —a maioría en edificios destinados por completo a este uso—, nunha vía que mide algo menos dun quilómetro e medio. Séguenlle a rolda de Outeiro, a rúa Galera e a rúa Real, pero é este punto de Peixaría o que leva a palma. Esta situación enfronta a propietarios que aproveitan plataformas como Airbnb para engrosar as súas arcas cuns veciños que, como explica José Luis Méndez, non saen dunha para meterse noutra.

Méndez é o presidente da Asociación de Veciños Enseada do Orzán, e veterano dun barrio que, nas súas palabras, leva trinta anos sendo «abandonado polas institucións locais». Ruído e Orzán son dous conceptos indisociables para algúns residentes da zona, que ademais ven na contaminación acústica a causa de derívaa do Orzán nun complexo pensado para o turista. «Cando chegaron os locais de festa ninguén velou polo noso dereito ao descanso nocturno, e isto foi sempre así, independentemente de quen estea no Concello. O motor económico desta cidade é o lecer, dincho tal cal e é algo que non vai cambiar». Ante este panorama, «moitas familias con fillos fóronse mudando porque non é agradable. Se a isto súmaslle a cantidade de edificios en mal estado que hai no barrio, é o caldo de cultivo perfecto para montar unha vivenda de uso turístico».

«A última vez que miramos había 48 edificios en ruínas na zona. A xente que ten diñeiro aproveita e cómpraos por dous duros, convertendo os pisos neste tipo de aloxamentos. Así, o barrio vaise quedando só con turistas, xente con baixos ingresos ou estudantes, que son os que aceptan vivir nestas condicións», indica Méndez, que con todo, ver o lado bo á particular situación que vive a rúa Orzán. «Se me preguntas que quero, dígoche que a familias normais con fillos, pero non vai pasar; se me preguntas que prefiro, a resposta é vivendas de uso turístico se a alternativa é ter o barrio en ruínas». 

Con seis obras en curso pensadas para novas vivendas turísticas, esta zona moldéase pensando máis no viaxeiro que no residente do Orzán. Segundo explica o presidente desta asociación de veciños, «cada vez hai máis bares, desde hai anos é practicamente o único tipo de negocios que abre na zona», comenta, para engadir que hai uns meses pechou un pequeno supermercado preto da súa casa que foi substituído por un local de hostalería con música en directo. «Está moi ben, pero nós ímonos quedando sen servizos esenciais», apunta. E lamenta, en síntese, un malestar que estende a case toda a veciñanza: «Estamos a deixar de ser comunidade, non temos sensación de barrio».

Adoita establecerse unha correlación entre a chegada de vivendas de uso turístico a un barrio e a diminución de oportunidades para instalarse nel, ben porque o parque inmobiliario reduciuse, ben pola escalada de prezos dos alugueres da zona. Isto levou ao executivo de Inés Rey a expor medidas regulatorias similares ás que aplican outros municipios, como que os pisos turísticos só poidan situarse nos baixos, primeiras plantas de edificios e edificios completos, o que máis se observa na rúa Orzán. 

Desde Aviturga insisten en que «máis do 75% de vivendas de uso turístico da cidade correspóndense con propietarios que comercializan unha única vivenda para completar a súa economía familiar. (...) Non existen grandes corporacións que xestionen parques de vivendas destinadas ao turismo». Ademais, calculan que «o impacto das vivendas de uso turístico nesta cidade supera os 90 millóns de euros».