Un veciño de Oleiros atesoura premios a nivel nacional polas súas montaxes
15 dic 2025 . Actualizado á 05:00 h.A paixón polos beléns tena desde a infancia. Emilio Azcárraga, veciño de Mera, en Oleiros, e belenista, lembra o lugar onde comezou todo: unha antiga tenda de arte sacra na coruñesa rúa San Andrés, chamada Porto. Alí acompañaba cada ano á súa nai para elixir novas figuras. Aquelas visitas marcárono. «De aí veu a afección. Encantábame ir ver os beléns das igrexas e dos conventos, e nunca me perdía o de Begonte», lembra.
Hoxe, con 64 anos, mantén vivo aquel entusiasmo: equitación tres beléns na súa propia casa, con máis de 300 figuras en total e ata dez metros de longo o máis grande. Emilio é membro da Asociación Belenista A Milagrosa, de Madrid, e conserva pezas únicas, algunhas verdadeiras xoias artesanais con máis de medio século de vida.
Entre elas destacan creacións do artista murciano Manuel Ortigas, xa falecido, e que hoxe son irrepetibles tras a desaparición dos seus moldes. «Cada figura ten un simbolismo especial», explica. «Non podo escoller unha favorita, porque cada escena, a Anunciación, o mercado, o carpinteiro... cobran o seu propio sentido dentro do conxunto», valora.
Un museo na casa
Azcárraga comeza as montaxes a finais de outubro e non os remata ata mediados de novembro. «Leva case un mes cada ano», admite. O proceso esixe espazo, planificación e moita paciencia: primeiro un bosquexo, daquela a construción e, despois, a colocación minuciosa de cada figura.
«Ao principio dicíanme que, se seguía ampliando, teriamos que irnos nós», comenta. Pero agora a familia, desde o seu fillo á súa nora, contaxiáronse pola espiral belenista.
«Todo o Nadal vén xente a velos, e este ano chamáronme incluso antes de tempo», conta. Non é para menos: hai dous anos, o Bispado de Santiago premiouno por partida dobre no seu concurso belenista.
Compatible con Papá Noel
Emilio reivindica esta tradición que, en Galicia, apunta, non está demasiado enraizada se a comparamos con comunidades como Murcia, Andalucía ou Madrid. «Aquí non había tanto arraigamento, pero empeza a despuntar», asegura. O belenismo, patrimonio cultural inmaterial de España, reivindica, é compatible con Papá Noel: «Non compiten. O belén representa un acontecemento histórico e espiritual».
El mesmo mantivo ambas as tradicións na casa: «Ata que os meus fillos foron maiores vestinme de Papá Noel en Noiteboa. Todo iso convive perfectamente».Artistas como Ortigas, Monset Ribes, Villasagra ou Guilloto, cita, son artesáns, que deixaron ou seguen deixando pegada nunha tradición que mestura arte, historia e devoción. Tamén coñece con detalle o traballo dos grandes beléns galegos, como o da Grande Obra de Atocha, na Coruña, —coa celaxe pintada por Camilo Díaz Baliño, pai de Isaac Díaz Pardo— ou o de Santa Marta de Ortigueira. O pai de Díaz Pardo, destaca, «pintou o fondo do belén: o ceo, o deserto, as casas afastadas».
«O belén transmite humanidade. Para os crentes, foi o acto de amor máis grande que houbo. Iso é o que intentamos plasmar: o que pasou en Belén fai dous mil anos», resume así a súa paixón.