Asier Mensuro: «En España facemos ata humor con Picasso, algo impensable en Francia»

Ata o próximo 25 de maio pódese visitar en Afundación unha exposición titulada Picasso protagonista na que se analiza a través da obra de 42 autores a relación de Picasso co cómic ou, mellor devandito, como tratou a novena arte ao xenio malagueño, que sempre mostrou certo entusiasmo polas viñetas: «Era un tolo dos cómics e mesmo fixo varios de mozo. Ademais creo que o seu grafismo ten moito que ver co cómic en certa medida», asegura Asier Mensuro, comisario da exposición.

—Como foi a orixe desta mostra?

—No 2023 foi o 50º aniversario da morte de Picasso e fixéronse unha chea de exposicións. Afundación quería facer algo tamén, e como leva anos apostando polo cómic dentro do seu programación cultural consultoume a opción de facer unha exposición sobre a figura de Picasso relacionándoa co cómic. Pero atopeime co problema de que xusto un ano antes o Museo Picasso de París dedicou unha extraordinaria mostra precisamente á relación do pintor co cómic. Así que tiña que idear algo distinto. Púxenme a mirar todo o que se fixo en cómic sobre Picasso e deime conta de que a visión que daban os autores españois do artista era moi distinta á que daban os franceses, anglosaxóns ou xaponeses. Aí había tema. Podiamos analizar como vemos os españois a Picasso cincuenta anos despois da súa morte a través dun medio de comunicación como é o cómic.

—E como o vemos? Cal é a diferenza entre a visión dos autores españois e a de autores estranxeiros?

—Para os franceses é sempre o Picasso que vive en París ao principio da súa carreira, que se debate entre a fame e a xenialidade. Pero non tocan, por exemplo, a relación de Picasso coa Guerra Civil, o cal é comprensible, non é a súa historia. Pero aquí é algo que tratamos de xeito recorrente e moi ampla. E outro exemplo é que para os estranxeiros en xeral Picasso é unha vaca sacra, un mito da vangarda ao que lle teñen un respecto reverencial. Os españois, con todo, desmitifican a súa figura e mesmo a tratan con humor, cousa impensable en Francia. Como a viñeta na que se ve a un Picasso moi baixiño berrándolle a un xigante Braque: «¡Georges, volviches a asinar un dos meus cadros!». E Braque respóndelle : «Perdoa Pablo, é que non hai quen os distinga». Iso fóra de España non o atopas. E tamén se insiste moito aquí na relación de Picasso con outros artistas españois, do Greco a Goya, pasando por Mirou ou Dalí. Mesmo hai unha referencia ao cantante O Neno de Elxe, que vén ser o Picasso do flamenco, o gran vangardista.

—Entre os autores hai varios Premios Nacionais de Cómic.

—Temos uns cantos: Paco Roca, Max, Javier Oliveirais... E Sergio García, que é Premio Nacional de Ilustración, ademais de ser un dos artistas máis cotizados internacionalmente que temos, grazas entre outras cousas, aos seus traballos para The New Yorker. Laura Pérez Vernetti tamén ten unha infinidade de premios, entre eles o Eisner... E déixome moitos autores e con moitos méritos.

—Contan tamén con pezas elaboradas en exclusiva para esta exposición, como a de Sagar Fournier.

—É unha reinterpretación a gran tamaño do Pantocrátor de Sant Climent de Taüll, ante o que Picasso quedou marabillado e a cuxo autor lle chamou «o meu contemporáneo». Houbo aí un diálogo entre a vangarda e a arte románica que Fournier representa nesta magnífica peza de catro metros.

—Destaca unha obra que desmonta dalgún xeito ao Guernica.

—É unha peza moi interesante de Gai Lorente. É un cómic expandido, é dicir, un cómic que se liberou do formato tradicional do papel, que condiciona a linguaxe do cómic. Desde hai uns anos nos que o cómic empezou a entrar nos museos, intentouse expandir o formato. Lorente colleu o Guernica e foille quitando as figuras, de maneira que quedou un espazo baleiro no que se desenvolve a acción, o que lembra ao proceso de creación do propio cadro, porque as fotografías que existen dese proceso móstrannos ese espazo baleiro. E sobre esa base, Lorente pinta a Picasso no centro, no seu estudo, coa lámpada do ollo do cadro representando que está tendo a idea do Guernica. É dicir, cóntanos a acción de cando a Picasso se lle ocorreu o cadro, e todas as figuras que o comporán están a flotar pola estancia. É algo que necesita o espazo da sala, non podería verse en papel.

«Manel Cranio coñece o medio mellor que ninguén, é unha boa elección para o Viñetas»

Non é de estrañar que unha exposición que fala de cómic e de Picasso teña lugar na Coruña, cidade picassiana e sede do Viñetas desde ou Atlántico, festival que coñece moi ben Mensuro.

—Que lle parece o nomeamento do ilustrador e editor Manel Cranio como director de Viñetas?

—Manel é o máximo impulsor da edición do cómic en galego que hai nestes momentos. Coñece o medio mellor que ninguén, paréceme unha máis que boa elección. E, por suposto, deséxolle a mellor das sortes e póñome á súa disposición para brindarlle todo o apoio que precise.

—Que espera do futuro de Viñetas, tras a marcha de Miguelanxo Prado?

—O ano pasado foi unha edición de transición. Pero agora hai que asentalo todo baixo a premisa fundamental de non destruír o que se fixo. Viñetas converteuse nun referente nestes 25 anos con Miguelanxo á fronte, é un patrimonio que non podemos deixar que se perda. Así que o meu chamamento vai cara a todos os axentes culturais e políticos, que son os que teñen que apoiar estas cousas, para que fagan que siga funcionando e crecendo. Que non está o mundo para perder cultura.

—Que é o que converteu a Viñetas nun referente?

—Aquí o importante sempre foron os cómics, os autores e os amantes do cómic, mentres que noutros salóns se prima a venda por amais de todo. Aquí hai outro enfoque que permite certa proximidade entre autores e público. O que non quita que se vendan cómics, claro. Iso é parte do legado de Miguelanxo que creo que debe manterse. E Manel sábeo e farao se lle apoian e déixanlle, dándolle o seu toque persoal.

---

---

---