A arquitectura castelá casa mal co clima da Costa da Morte

Juan Ventura Lado Alvela
j. v. lado CEE / LA VOZ

DUMBRÍA

ALVELA

Edificios con deseños novos, como a igrexa de Baio, dan numerosos problemas

24 mares 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

O caso da igrexa nova de Baio, cuxo revestimento se cae a anacos e mesmo está a ser retirado despois de que os ladrillos furasen o tellado, resulta paradigmático da falta de adecuación dun edificio ao clima que ten que soportar. Pero hai varios exemplos máis na zona de proxectos novos en canto a deseño, que acaban por dar problemas e serios, algunhas veces axudados por un mantemento deficiente. O da Casa Consistorial de Carballo e as súas cubertas planas en terraza é xa histórico, pero hai outros máis recentes. O Concello de Dumbría, sen ir máis lonxe, acaba de pedir unha subvención para asumir os máis de 100.000 euros que lle custa reparar o Refuxio dá Ponche, na Ponte Olveira, pechado desde hai xa case ano e medio, desde que o deixou o último concesionario sen mantemento algún e con danos varios. Os defectos máis visibles son a falta de canlóns e as cubertas a pano cos muros que fixeron que nalgunhas zonas metese auga durante anos, por exemplo o soportal da entrada que está podrecido. Ademais a entreplanta superior, con fiestras que non abren, vólvese un forno no verán que a fai inutilizable moitos días.

Non lonxe de alí, en Baíñas (Vimianzo) o Concello segue batallando cunha Casa dá Cultura que non deu máis que problemas en todas as frontes e que segue sen abrirse case oito anos despois de construída. Os fallos son máis ben de execución, pero o deseño tampouco contribuíu a que non se convertese nunha balsa de auga.

Algo parecido ao que ocorre no veciño municipio de Mazaricos co centro de saúde, tamén cunha imaxe moi rechamante, pero que mete auga por todas partes, o chan escorrega, as consultas están nun primeiro e o acceso para a ambulancia, do que carecía inicialmente, parece pensado para pór a proba aos condutores. De feito varios edificios públicos deste municipio, como a piscina, comparten época e deseño cos da Silva (Cerceda), onde o centro de saúde, inaugurado no 2003, tamén presenta un aspecto bastante lamentable.

O Concello de Cee, a Casa dá Cultura de Vimianzo, a antiga reforma do Cárcere Vello de Corcubión... a lista é longa e case sempre comparte uns elementos moi concretos: cubertas planas, canlóns e desaugadoiros interiores xunto a revestimentos que ignoran que a Costa da Morte está situada nunha das zonas máis chuviosas de Europa.

A situación da igrexa de Baio, inaugurada o 10 de setembro de 1985, resulta especialmente preocupante. Obra de José Luis Fernández do Amo, que a fixo en boa medida de xeito desinteresado por deferencia cara a Maximino Romero , presenta numerosas orixinalidades arquitectónicas, como o intento de emular os sillares de cantería tradicionais con ladrillos ou a simulación da pasaxe bíblica da Arca de Noé. O problema radica en que o resultado construtivo naufragou de xeito evidente, ata o punto de que os danos van máis aló do revestimento que se cae e mesmo obrigou a cambiar 15 metros de tellado, furado polos desprendementos. Como explican os operarios da empresa Jesús Rodríguez, que se encarga da retirada dos ladrillos por seguridade mentres non se acomete a obra, o fundamental é que o ferro da estrutura está á vista e oxidado en moitos puntos, algo que ten difícil solución. Ademais hai tezas rotas, humidades dentro, madeira danada...

«Nos anos setenta fixéronse auténticas aberracións nada adaptadas ó país»

O exconcelleiro carballés Ricardo Vilas lembra que cando chegaron ao goberno en 1979 «a casa do conserxe, o señor Roque, que estaba na parte de arriba do Concello metía a auga e non só iso porque esvaraba tamén. Fomos alí o capataz, Pastor Rey, e máis eu e entre os piares e os muros exteriores collíache a man, dábaslle co puño e a parede abaneaba toda xunta. As cubertas eran terrazas mestura de area con chapapote, aínda por amais cos desagües no medio da placa. Nos anos 70 fixéronse auténticas aberracións para nada adaptadas ao clima do noso país», detalla Vilas, quen sinala que pasou algo parecido coa igrexa de San Xoán Bautista e a súa lucernario de plástico. «Non sei se non se gastaría máis en arranxos que nas obras», sentenza.