Membros de Axena descubriron a única zona nos fondos de Barbanza que alberga un ecosistema en risco de desaparecer
20 abr 2019 . Actualizado ás 19:54 h.A asociación naturalista Axena acaba de realizar outro descubrimento fundamental para a comarca e para a ría de Arousa. Os integrantes deste colectivo lograron identificar o último exemplo coñecido na costa barbancesa das praderías submarinas, un ecosistema conformado por dous tipos de especies de fanerógamas acuáticas denominadas Zostera mariña e Zostera noltii. Xa desde Axena apuntaban que se trata dun caso que no pasado era sobradamente coñecido polos mariñeiros e a persoas vinculadas ao mar que o denominan «seba» e aínda hai referencias a esta en frases populares que significaban abundancia como «hai máis que seba».
A asociación acaba de estrear un microdocumental cos achados deste ecosistema, fundamental para o mantemento do equilibrio dalgunhas especies como o caballito de mar ou da riqueza da ría, que ha ir desaparecendo progresivamente desta última. É máis, desde Axena indicaron que a única parte que está catalogada en Arousa sur atópase nos fondos fangosos da illa da Toxa. Na comarca, houbo vastas extensións de Zostera mariña e Zostera noltii, con claros exemplos en Ribeira, Palmeira, A Pobra e Boiro.
No entanto, e tal e como se desprende da análise do Atlas das Praderías Mariñas de España -un documento elaborado polo Instituto Español de Oceanografía e outras institucións relevantes en 2015-, nos fondos barbanceses, estas praderías submarinas quedaron relegadas á área de Cabo de Cruz -neste caso a noltii, a máis abundante en Galicia- en Boiro. E, de forma xeneralizada, estas só adoitan aparecer na partes máis baixas da ría e zonas de estuario, onde o terreo é fangoso como na Toxa.
Actor principal
O gran protagonista destes prados subacuáticos, así como do interesante micro documental rodado e elaborado por Axena, é indubidablemente o caballito de mar. Ao Hippocampus guttulatus pásalle algo similar ao proceso que viviu esta vexetación onde habita. É unha especie protexida que, ao longo do tempo, viu como o seu número se reducía drasticamente ata refuxiarse nestas áreas.
Desde Axena comentaron que a importancia de ter identificado os puntos onde persisten as Zostera mariña -tras o descubrimento, sería a única localización desta no norte da ría, de aí a importancia- non radica só nunha futura catalogación no atlas antes mencionado, senón na posibilidade de involucrarse na súa protección e conservación, así como no estudo dos equinos mariños.
Por este motivo, en ningún caso Axena fará pública a localización exacta de onde foi achado este fráxil ecosistema -excepto ás institucións competentes-, xa que podería espertar o interese social e ser obxecto de hipotéticos danos por parte de visitantes ou, moito peor, persoas dispostas a infrinxir a lei e pescar os caballitos de mar.
Bos pais cunha camuflaxe innato: Nesta instantánea é posible observar como o caballito de mar camúflase na contorna cambiando as tonalidades do seu corpo coa vexetación subacuática. Ademais, este exemplar, localizado nunha pradería de Zostera mariña, trátase dun macho, algo que foi posible de saber grazas a unha das características máis sorprendentes desta especie, que portan os ovos da súa futura descendencia na bolsa marsupial do seu ventre.
Xurxo Gago: «Contactamos cos biólogos dá Xunta para a súa futura catalogación»
O biólogo Xurxo Gago, presidente de Axena, valorou de forma máis que positiva a identificación das praderías submarinas nos fondos barbanceses. Ademais, ten moi claras as principais causas da súa progresiva desaparición: «Estas zonas son bastante escasas na ría. A formación dúas portos e a degradación xeneralizada do litoral foron dous grandes factores que afectaron a este ecosistema».
A formación dúas portos e a degradación xeneralizada do litoral foron dous grandes factores que afectaron a este ecosistema»
Neste sentido, o experto pobrense sinalou que, tal e como se recolle no Atlas das Praderías Mariñas de España, as zonas libres de industria convertéronse nos santuarios destes prados subacuáticos. Gago tamén destacou a importancia desta flora para o marisqueo, pois «organiza vos ciclos de nutrintes ou xera sitios de cría para especies como ou chopo».
«Non propio micro documental ensinamos a forma de vida destes animais, dúas que atopamos unha cantidade deles sorprendente», indicou o responsable do colectivo naturalista desta especie que é carne de canón no mercado negro pola súa beleza e por crenzas de países asiáticos que lle outorgan propiedades afrodisíacas.
Un auténtico tesouro a protexer»
«Contactamos cos biólogos dá Xunta para a súa futura catalogación», precisou Xurxo Gago, dunha posible inclusión no atlas nacional e o que consideran máis importante, que se valore a protección e o estudo deste ecosistema único, «un auténtico tesouro a protexer».