Camilo Vázquez, técnico de emerxencias e enfermeiro, explicará cun relatorio en Rosario o seu traballo neste ámbito
14 sep 2025 . Actualizado á 05:00 h.A cidade arxentina de Rosario reunirá o 19 e o 20 de setembro a sanitarios chegados de distintos países para participar no Congreso Internacional de Medicina Prehospitalaria, organizado pola Fundación Rede Américas e a Sociedade Arxentina de Medicina Prehospitalaria (Sampre). Entre os relatores do devandito foro haberá só dous especialistas españois, un deles mariñán. Residente en Ribadeo, Camilo Vázquez achegará os seus coñecementos despois de máis de dúas décadas como técnico de emerxencias sanitarias e algúns anos como enfermeiro neste mesmo ámbito.
«Cando a vida conta: o sistema de emerxencias en Asturias». É o título da conferencia que Vázquez pronunciará o 19 de setembro. «Vou falar do papel do enfermeiro no Servicio de Atención Médica de Urgencia (SAMU) de Asturias», expón. «Nós temos unha dobre función que vou abordar na poñencia: tanto no centro regulador, unha tarefa que levo facendo varios meses, como na ambulancia medicalizada ou UVI móbil», engade.
«O de Asturias é un dos poucos sistemas de emerxencias a nivel nacional no que o enfermeiro ten unha certa capacidade de decisión, non igual pero si semellante ao dos médicos. Nos centros reguladores españois soe ter total predominancia o facultativo, pero este é un modelo mixto no que traballamos man a man», explica.
Deste xeito, «como enfermeiro podo mobilizar un helicóptero se o vexo preciso, ou unha ambulancia medicalizada, así como pedir a presenza da policía ou dos bombeiros», profunda Vázquez, que considera que a posibilidade de botar man destes recursos cunha maior autonomía «é moi útil e moi importante para resolver cuestións. Os profesionais sanitarios en Asturias soen facer en distintos períodos as dúas tarefas, tanto na central como na rúa, e iso permíteche ter unha visión máis axustada», desenvolve.
O SAMU de Asturias recibe entre 1.000 e 1.200 chamadas diarias. «De todas esas incidencias, algunhas veces resolvémolas telefonicamente, outras veces derivando os pacientes polos seus medios a un centro sanitario, ben desprazando un médico ou unha ambulancia», concreta.
En Lationoamérica, matiza, «a figura do enfermeiro non está moi estendida, pois soe haber paramédicos, e neste caso amosareilles o que para eles será unha novidade, expoñendo como funciona o sistema por dentro, de que xeito opera unha central de coordinación, como se atenden as chamadas e se clasifican, e como están distribuidos os recursos dispoñibles, en función da patoloxía a atender e do tratamento máis efectivo para os pacientes», apunta.
Sobre o que considera prioritario na atención ás emerxencias, Vázquez fai especial fincapé en que se efectúe ben o primeiro triaje telefónico, cando o paciente ou a testemuña comunícanse coa central de emerxencias. Un propósito que require da colaboración de ambas as partes. «Na maioría dos casos, as testemuñas non colaboran. A poboación está acostumada a solicitar unha ambulancia, pase o que pase, pero non comprende que para nós é moi importante saber detalladamente o que pasa, para decidir que tipo de recurso é o máis axeitado», manifesta. O enfermeiro de emerxencias debe ser «moi concreto e moi claro para sacar a maior información posible no interrogatorio: se hai un accidente de tráfico, por exemplo, se a vítima está liberada ou atrapada, se está consciente ou consciente ou se hai hemorraxias», asevera. «Todo isto pode facerse correctamente en un minuto ou menos tempo, e con estas tres preguntas saberiamos se mobilizar a UVI móbil, un vehículo de soporte vital básico ou mesmo helicóptero», conclúe.
Outro dos aspectos nos que incidirá é o sistema de axuda telefónico para que un cidadán poida realizar unha reanimación cardiopulmonar (RCP) a un paciente en risco. «Un profesional sanitario dá toda a información necesaria para efectuala e permanecerá co alertante dándolle apoio a distancia ata que chegue a ambulancia», afirma.
Vázquez está acostumado ofrecer actividades divulgativas e formativas en España ou Portugal, pero recoñece que é un paso adiante «e un orgullo, despois de 27 anos de profesión», poder cruzar o charco para compartir os seus coñecementos con persoas doutros países.
Mostrarán como se fan triajes con dron para identificar vítimas en zonas perigosas
Xunto a Vázquez estará en Rosario Francisco Javier Rodríguez Atienza, profesional que explicará como funciona o 061 Andalucía, nunha conferencia que se titula «Da experiencia á excelencia». Ambos farán tamén unha demostración dun triaje de emerxencias realizado con dron, unha ferramenta que ofrece moitas posibilidades.
«Imos facer unha experiencia en vivo de como se fai unha traixe de emerxencias con dron e tamén dar un taller de estericación cun dispositivo de extracción e rescate multifuncional feito en España que se chama Snaid», precisa Vázquez.
«Cando hai un incidente con múltiples víctimas, ponse a voar un dron que ten un programa de intelixencia artificial, grazas ao que podemos saber o número exacto de víctimas que hai no radio de acción que perimetramos. En función desas imaxes podemos facernos unha idea do que hai e tomar as primeiras valoracións», sostén. «Co zoom podemos apreciar hemorraxias, queimaduras, zonas non seguras, riscos de explosión ou derrubamento... Circunstancias que non podemos facer a pé por cuestións de seguridade», asegura.
Polo momento, nin en Asturias nin en Galicia, onde Vázquez traballou, aplícase esta nova técnica, aínda que si en Andalucía ou Menorca. «É un desafío pero tamén unha ferramenta moi valiosa para o futuro. Xa utilizamos drons en caso de incendios e podemos conseguir melloras importantes, como unha maior seguridade e rapidez. Poderianse incluso mandar imaxes ao centro de emerxencias, para unha primeira valoración pero tamén para informar de como vai en tempo real unha evacuación», argumenta.