Ezequiel Cardoso, xinecólogo: «Cando falamos de menopausa temos na cabeza a idea dos sofocos e realmente vai asociada a moitísimos máis síntomas»

Ezequiel Cardoso é xinecólogo na Clínica Ribeira Polusa de Viveiro desde xaneiro do ano pasado e especialista no período da menopausa na muller, formando parte da Asociación Española para o Estudo da Menopausa (Aeem). Deu varias charlas na comarca sobre un tema que, realmente, segue sendo tabú. Así o confirma: «Totalmente, por iso coas charlas no primeiro no que me quixen centrar foi niso, porque se sabe que máis do 60% das mulleres teñen síntomas asociados á menopausa durante o primeiro ano pero desa porcentaxe só consulta o 16% e dese 16% chégase a tratar un 4%. Quero incidir nos tratamentos e quitar o medo asociado ás hormonas en xeral».

_Percibe algún condicionamento para que, a pesar de a sociedade na que vivimos, de tanta información e abordaxe de todo tipo de temas, seguir sendo tabú?

_A vida cambiou moito. Unha muller que se dedicou aos labores do fogar entraba na menopausa antes non é o mesmo que unha muller hoxe en día que dirixe unha empresa ou ten unha profesión que lle esixe ter unha vida activa e asumir cargos de responsabilidade... Non pode pensar en 'vou aguantar os síntomas da menopausa'. Necesita tratalos.

_Non debemos ver a menopausa unha enfermidade senón unha etapa da vida, salvo que os síntomas impidan facer vida normal. Desde o punto de vista médico, que axudas existen na actualidade?

_A menopausa non é unha enfermidade. É un estado fisiolóxico da vida dunha muller. Outra cousa é que, debido a síntomas que limiten o día a día, haxa que tratalos a pesar de non ser unha enfermidade como tal. En Ribeira Polusa creouse unha Unidade da Muller para englobar todas as esferas, porque cando falamos de menopausa temos na cabeza a idea dos sofocos e realmente vai asociada a moitísimos máis síntomas que incluso pensa que non son da menopausa, como a sequidade vaxinal, a sequidade da pel, a caída do cabelo, a redistribución da graxa corporal, incluso afectación á memoria ou á linguaxe, que pode ser algo transitorio pero tamén está descrito, ou na vida sexual. Se a menopausa é tabú, a vida sexual é xa dobremente tabú, e esta ver afectada tanto pola sequidade e as molestias nas relacións, como polo desexo, e iso tense que consultar.

_En que rango medio de idade aparece a menopausa, considerando a existencia xa da chamada premenopausia?

_A idade media da menopausa en España está ao redor dos 51 anos, pero considérase normal a partir dos 45 anos aínda que se se pode suplementar con estrógenos ata os 50 polo menos, sobre todo polo tema de protexer o óso, pola osteoporose. Canto antes entra a menopausa máis probabilidade hai de osteoporose ou dunha fractura osteoporótica. Se unha muller entra nela por baixo dos 45 anos, está indirectamente indicada a tratar, porque as probabilidades de que faga unha fractura patolóxica futura ou unha osteoporose son altísimas. Xa tiven varios casos. Incluso por baixo dos 40 anos nin se considera menopausa senón fallo ovárico precoz, pero o manexo é o mesmo: suplementar con estrógenos que é o que falta ata chegar ao que se consideraría unha idade natural e nese momento poderíanse retirar.

_É verdade que a menstruación protéxenos '' e que cando desaparece pode vir 'todo' de golpe?

_O habitual é que sexa progresivo. Salvo que sexa por algo cirúrxico (unha menopausa iatrogénica de golpe, por quitar os ovarios) o habitual é que o corpo vaia  aos poucos preparándose: un mes funcionan os ovarios, ao seguinte non... Ata que un ano deixan de funcionar. O corpo adáptase a eses cambios, de feito as pacientes que entran na menopausa, por fármacos ou ben por unha intervención, levan moitísimo peor porque os síntomas veñen todos de golpe, sen transición.

_É posible considerar que os homes teñan a súa propia 'menopausa'?

_É máis difícil de demostrar porque as nosas variacións ou analíticas non son tan grandes. Ao final, os homes teñen certo compoñente estrogénico toda a vida, como as mulleres teñen certo compoñente de testosterona, que cumpre tamén unha función importante. Quizais no home non é tan marcado, pero si.

_Tamén ás veces percíbese certa imaxe negativa da muller menopaúsica, máis a nivel social que médico, a través de frases como 'xa te estás facendo vella'.

_E non só iso. Unha das cousas que sempre digo é que a sociedade é machista ata para iso na Seguridade Social se es un home ata che pon unha prótese de pene se o necesitas, con todo ás mulleres non lles financian nin as hidratantes vaxinais. Todo o que é hidratación vaxinal e demais non está financiado.

«O láser vaxinal vai ser o futuro porque os resultados son moi prometedores»

_Existe hoxe en día algunha novidade ou avance a nivel de tratamentos?

_Agora mesmo hai un arsenal inmenso de tratamentos, xa non só para o síntoma máis importante de todos, que non son os sofocos, senón a sequidade vaxinal. Existen moitos estrógenos vaxinais en diferentes presentacións con diferentes aplicacións e incluso ningúns que non pasan á circulación sistémica, é dicir, non teñen absorción no resto do corpo, pois só fan efecto onde teñen que porse. Tamén hai terapias hormonais substitutivas cada vez máis seguras, con estrógenos e progestógenos máis naturais e máis similares aos que produce a muller. E este ano vai saír outro fármaco que é un tratamento para os sofocos pero fai efecto central directamente no cerebro, sen ter ningún tipo de efecto hormonal.

_É un medicamento directo á raiz ou ao foco.

_É como un tratamento á depresión, que vai directamente ao centro do cerebro onde se producen os sinais para producir o sufoco. Falamos tamén, que o comprou o hospital de Polusa, de que se está iniciando o láser vaxinal. Aínda está en fase de probas pero os resultados que están a dar son moi bos. Considero que vai ser o futuro, aínda que hoxe en día é algo descoñecido pero os resultados son moi prometedores e moi positivos.

_Canto tempo leva como xinecólogo na clínica viveirense? Supoño que os problemas que atende das mulleres son os mesmos aquí que en calquera outro lugar...

_Desde xaneiro do ano pasado. Aquí o tema da menopausa creo que é máis marcado, por iso quixen concienciar coas charlas. Aquí tense moito o concepto de 'aguántome', aínda que vexas na exploración que hai unha sequidade importante, incluso que se chegue a gretar a pel do fina que está ao pór o espéculo e é seguro que lle ten que molestar á paciente.

---

---

---