Combinación de boa gastronomía e paisaxe. Comer nunha contorna como os que ofrecen estes catro locais, onde o murmurio da auga acompaña cada bocado, é un pracer ao alcance da man en Galicia
04 abr 2025 . Actualizado á 12:14 h.Comer a pouco máis de tres metros sobre un río, con mesa e mantel e á carta, é todo un luxo. Así ocorre no Parque Etnográfico do río Arenteiro, en pleno pulmón do concello ourensán do Carballiño. Alí atópase o restaurante Ou Muíño dás Lousas. Descubrir as súas instalacións, nun antigo muíño de auga abandonado, xa merece de seu unha visita. Tamén a súa oferta gastronómica, unha carta con produtos locais e de tempada na que destacan as carnes á brasa. Pero o verdadeiro tesouro do local reside nas súas terrazas, nas súas vistas ao río e no murmurio constante que envolve a experiencia gastronómica e que cambia en cada estación do ano, no día a día e a cada minuto. O río forma parte, en definitiva, da experiencia completa para comer en Ou Muíño dás Lousas. E se o tempo non acompaña, non hai problema. Un peche con ventá superior non só resgarda do frío, senón que deixa ver perfectamente o paso da auga do Arenteiro camiño ao río Avia, onde desemboca. «A xente que chama para reservar sempre pide terraza, sobre todo a partir deste mes. Dáse o paradoxo de que moitos veñen polas vistas que saen nas redes sociais e logo sorpréndense pola oferta gastronómica. E ocorre ao revés, saben da nosa boa cociña e logo cando chegan impresiónanse pola terraza no río», explica Luis Méndez, encargado do restaurante.
A capacidade das terrazas (unha a tres metros do río e outra a quince) varía. Caben ao redor de vinte mesas, unhas sesenta persoas, pero os espazos adecúanse para que o comensal se atope o máis cómodo posible. «Dependendo da época do ano, do calor, do frío ou da choiva, colocamos as mesas. Tamén temos que ter en conta as crecidas do río. O obxectivo é que o cliente sempre estea cómodo e goce da experiencia completa resgardado», engade Méndez.
Tal é a demanda das terrazas que tiveron que transformar unha delas —pensada en principio para unha zona onde degustar cócteles a media tarde ou tomar un café tranquilo— e convertela nun comedor. E agora a oferta ao aire libre é maior que a do interior do establecemento. «Estamos nun sitio privilexiado», puntualiza.
A cargo de Ou Muíño dás Lousas está Carlos Auderset e o seu xerente é Alba Fernández. Tras a pandemia colleron as rendas deste mítico restaurante que estivo pechado durante máis dunha década. Souberon sacar partido non só á súa experiencia gastronómica, senón tamén a unha contorna que se converteu en todo un referente. Un ingrediente máis da carta.
A auga de banda sonora
Co bo tempo, na Muiñada de Barosa, onda a fervenza do mesmo nome, costa atopar unha mesa. Desde a terraza ver como a auga baixa en forma de fervenza polas rocas. O son e a imaxe á que se asoma a terraza desta tapería sorprende aos que se achegan só pola natureza. E se aos galegos lles gusta pasar por aquí, os peregrinos desvían o seu camiño para tomarse unhas tapas típicas de Galicia co río como banda sonora. É dos chiringuitos que abre todo o ano, aínda que foi a pasada fin de semana cando deu o pistoletazo de saída á tempada.
«Ou domingo non sabes como estaba isto, tivemos a sensación de estar en pleno agosto», sinala Álex Laiño, que recoñece que o que tanto atrae aos clientes é o seu día a día. «A fervenza sorprende, pero nós xa estamos acostumados», recalca. Hai quen escolle este recuncho de Barro, municipio pegado a Pontevedra, vivindo nos concellos limítrofes, pero como explica un dos seus donos, «vos que de verdade alucinan son vos do sur de España. Na fin de semana está cheo e de luns a venres vivimos dous peregrinos». Dan comidas e ceas, pero tamén é un recuncho para tomar algo e ver como o río Agra convértese no Barosa e máis adiante pasa a ser o río Chaín, antes de unirse ao Umia.
Coa primavera empeza a tempada dura de traballo e tamén a máis difícil. E non é porque non dean abasto. O problema está no tempo. Nestas datas mestúranse os días nubrados cos calorosos e a afluencia de clientes fluctúa tanto que lles é difícil axustar o persoal. «Estamos na época difícil porque igual baixa a temperatura e está baleira a terraza ou énchese todo cando salgue o sol», explica Álex Laiño. Para o verán necesita sete persoas e na época de inverno abóndalle con tres. Así que nestes meses de entretiempo, nos que se mesturan as altas temperaturas coas xeadas é difícil predicir. Pero non só da súa terraza vive a Muiñada de Barosa. En fronte ten un chiringuito para despachar xeados e granizados que con sol fan o agosto en pleno abril.
Álex Laiño foi o primeiro en meterse nesta aventura hai xa sete anos. Ao principio fixo o camiño el só. Abriron pouco antes de que acabase o ano e a pandemia freou un pouco esa proxección. Pero souberon reporse a cada contratempo e converter a Muiñada nunha parada obrigatoria nas Rías Baixas. «Cando ou vin, souben que era un deses locais que se podían manter a futuro», lembra. Pouco despois de comezar esta aventura e cando o covid aínda azoutaba o mundo, uníronse ao proxecto Iago González e Óscar Cousido.
Cada un ten un papel nesta sociedade, que tamén leva a Taberna Praza nun destino tan turístico como O Grove. «Ou que sorprende a Muiñada de Barosa nótase polo feedback dous clientes. Contan ou sorprendidos que están, esa é a diferenza con outros locais», explica Laíño, que é o encargado da cociña. A Iago González tócalle estar en sala e outra parte da xestión. Entre os tres sacan adiante o chiringuito que non envexa nada aos de praia. Aquí o río salva unha caída de 60 metros que ten tanto encanto no inverno como no verán.
RÍO E CAMINO A UN TEMPO
É un pecado dicir que Ponte Maceira a descubriron os peregrinos, porque é unha aldea bonita desde moito antes do renacer contemporáneo do Camino, pero é certo que gañou forza e popularidade grazas ao empurre de da histórica ruta entre a praza do Obradoiro e a Costa da Morte. A pequena localidade que se reparte entre os municipios de Ames e Negreira conta con menos dun centenar de veciños, pero proxectouse como un lugar especial para coñecer, entre outras cousas polo magnetismo do río Tambre. O recoñecemento definitivo foi a súa declaración como un dos pobos máis bonitos de España. Este espazo natural ten unha peculiaridade, e é que só hai unha casa señorial, os muíños, algunhas vivendas rurais e un restaurante que está literalmente amais do río, ata o punto de que é frecuente que no inverno a auga ameace ou entre directamente polas portas e fiestras. «Este ano quedou ao límite», confesa Borja Rodríguez. Este negreirés está a cargo do restaurante Ponte Maceira desde finais do ano pasado. Como veciño da zona confésase como un «namorado» do lugar, e para el é toda unha honra ser o rostro que recibe a paseantes, peregrinos e turistas que se achegan a diario, dun tempo para acó incluso en autobuses que moven os operadores turísticos.
Este hostaleiro sen pretensións converteuse nunha especie de embaixador deste recuncho que está a un cuarto de hora de Santiago e algo menos desde o desvío da AP-9 (saída en Ou Milladoiro), e móstrase feliz ofrecendo información, dando de beber e cociñando para os que fan unha parada que xa é obrigada para calquera que teña tempo de estender a súa visita a Compostela.
A local conta en tempada alta con dúas terrazas, unha cuberta e outra descuberta, ademais do interior, que tampouco ten desperdicio, porque cando o río vai moi cargado «comes amais da fervenza», explica Borja, que impuxo unha nova filosofía de traballo para facer do seu local un espazo aberto a calquera que pase por alí, ben sexa para tomar un café, unha cana ou sentarse a comer a gusto sen necesidade dunha reserva ou coa obrigación dun desembolso elevado. É consciente, por exemplo, de que os peregrinos que chegan desde Santiago levan algo máis de tres horas camiñando e que aparecen por alí entre as doce do mediodía e a unha. Nese momento, reflexiona, «teñen outras necesidades, queren algo lixeiro, ir ao baño e hidratarse», por iso é polo que adaptase a súa cociña a dúas cartas, unha enfocada ao tapeo sinxelo e outra máis profunda, con gastronomía de tempada a prezos razoables, así como menús axustados para grupos. Pero o máis importante, incide, é que gocen dunha contorna tranquila e que merodeen pola ponte do século XII construído sobre os piares dunha construción romana que se foi adaptando ás necesidades en séculos posteriores. Con todo, ten unha reclamación pública. Que non decaia o coidado do enclave, declarado ben de interese cultural no 2022.
O AFLUENTE DO MIÑO
O primeiro que vén á cabeza de moitos lucenses ao pensar nun restaurante aos pés dun río é Ou Mazo de Santa Comba. O lugar, un espazo máxico rodeado dunha natureza espectacular, forma parte do Conxunto Etnográfico do Mazo de Santa Comba, custodiado polo río Chamoso. O restaurante é unha das diversas edificacións que a Deputación de Lugo recuperou hai anos e que chama aos visitantes para pasear polos carreiros e descubrir as marabillas dunha paisaxe idílica despois de degustar un menú caseiro infestado de sorpresas.
O establecemento atópase a só quince minutos de Lugo, polo que é doado facer unha pequena escapada para gozar do monte e da comida. O edificio foi construído a principios do século XX e, aínda que inicialmente foi un serradoiro, hai anos que se converteu nun restaurante moi frecuentado por familias e grupos de amigos. O interior da casa é o que máis chama a atención aos comensais, xa que destacan grandes ventás con vistas directas ao afluente do río Miño, que discorre case aos pés dos comensais e acompáñalles co seu rumor e beleza.
Ademais das vistas ao río que ofrece o comedor, os clientes teñen a sorte de gozar dun menú moi variado e elaborado con produtos da zona. Destaca especialmente a grande oferta de entrantes, entre os cales hai croquetas caseiras, carne de tenreira e de vaca, bacallau, troitas, anguías, zamburiñas, polbo e verduras cociñadas con distintas técnicas.
A sobremesa é o outro grande atractivo, cunha gran cantidade de opcións a elixir. As tentacións doces máis solicitadas son as canas, o flan de café, as cremas, a mousse de limón e as distintas tortas de queixo, tres chocolates ou bagazo.
Ou Mazo de Santa Comba estivo pechado durante uns meses, entre novembro do 2021 e agosto do 2022. Recuperar o restaurante foi un alivio para os lucenses, que viron como, a pesar de cambiar de mans, mantiña a súa esencia intacta. De feito, foi Enrique Reigosa, un antigo empregado do local, quen conseguiu recuperar a concesión para seguir ofrecendo o servizo aos que se achegan ao Conxunto Etnográfico para pasear e gozar da natureza no seu máximo esplendor. Da súa man, o establecemento conseguiu un prestixioso recoñecemento, un Solete Repsol no 2024. Chegar a este restaurante desde Lugo é moi sinxelo, o que sen dúbida é outro punto a favor. Tan só hai que coller a N-VI e, na rotonda de Nadela, optar pola saída da LU-546 ata Santa Comba. Despois só é necesario seguir as diversas indicacións que levan ata o mazo. Só quince minutos separan a cidade amurallada deste marabilloso establecemento.