CANDO Os QUE MANDAN SON Os FILLOS. Hai que ter encaixe como pai para deixarse dirixir. Eles invisten roles e rompen o molde clásico da empresa familiar
03 abr 2025 . Actualizado á 18:38 h.O de Clara Incendio non é normal. Grazas a deus... Ou ao exemplo co que creceu esta ecofeminista, cantautora conceptual e fusión, que mestura flamenco e rock. Clara é xa unha xefa en actitude desde os 3 anos, desde esa primeira vez na que se subiu a un escenario, o do Teatro Imperial de Sevilla. Aos seus 26, o mozo leva xa un longo percorrido como artista, aínda que apenas tres anos metida «realmente na industria musical».
Creceu libre, co exemplo dunha «nai forte, empoderada» dando empurre a esa liberdade. «O meu pai está moi acostumado estar con mulleres fortes. Cando empecei a liderar bandas, aos 11 anos, el regaloume un piano. No sitio ao que foi compralo dixéronlle que había un baixo a 20 euros, que llo levase tamén», conta Clara sobre o inicio da relación profesional co seu primeiro mestre. O seu pai non o dubidou: levouno e empezou a tocar. E así se meteu nas bandas da súa nena este home que tocou a guitarra antes que o baixo.
O de cantar e levar a voz cantante a Clara Incendio vénlle da súa nai e dunha avoa, «que quixo estudar música, pero non puido» pola época que lle tocou vivir, cando todo en igualdade estaba aínda por chegar.
Catro bandas xuntos e nin un funeral
Clara e o seu pai traballaron xuntos en catro bandas. «Co meu pai ás veces é complicado traballar. É moi esixente. Non sempre che deixa gozar dos ensaios, pero á vez esa ambición fixo que eu sempre queira ir máis aló. Isto ensinoumo o meu pai», recalca Clara.
O seu pai ao ego masculino ponlle un baixo. «O meu pai traballa moi ben ás ordes dunha muller, grazas á miña nai». A ela, á súa nai, atribúelle Clara crecer sen machismos de andar por casa. Outra das claves da boa relación profesional pai-filla é separar. «Cando estou no papel de Clara Incendio, son Clara Incendio. Dáme igual estar a traballar co meu pai ou con quen sexa! Esquezo de que é o meu pai», asegura a artista, curtida na dureza das opinións do seu proxenitor. «Cando fai de músico —explica a artista— é moito máis duro que cando fai de pai! No profesional é cañero, dáche opinións que che poden non gustar, pero iso sérvete á vez para facer exame do que estás a facer».
«Cando fai de músico é moito máis duro que como pai. É moi cañero nas súas opinións, iso faime ir máis aló»
Que na música hai predominio masculino non o dubida. «A música é masculina. Nos conservatorios segue habendo máis homes. Hai poucas mulleres con instrumentos», sinala. Na súa banda son tres mulleres, a teclista, a chelista e Clara, que advirte que «aos músicos lles custa moito porse ás ordes dunha muller». «Non é a primeira vez que vexo grupos en que, sendo a vocalista unha muller, son os homes os que se pon a facer as entrevistas... E máis os guitarristas».
«Tiven un batería que me chegou a insultar no medio dun ensaio estando alí o meu pai. Dicía que el tocaba a batería e eu non, así que eu non podía falar sobre baterías», revela Clara.
Defende a súa voz propia esta artista que non tardou en ter claro que para liderar a súa música debía contar con xente próxima. «Por iso conto co meu pai. As mulleres debemos buscar a nosa tribo, sexan homes ou mulleres, porque a industria musical segue estereotipando á muller que baila, canta e é parte de algo que lidera un home. A miña música é enteira miña: eu son a compositora, a arreglista, a produtora, a guitarrista e a cantante», conclúe a filla de José Enrique, que é a súa xefa cando soa a música.
Jessica é a xefa da súa nai: «Eu lánzome, a miña nai fréame, pero ao final ela sempre dá máis, loita por min»
Nai, emprendedora e xefa da empresa na que traballa a súa nai, Jessica Fabeiro (Padrón, 20 de setembro de 1995) pensaba xa en ser independente cando nin tiña maioría de idade. O habitual é que -segundo os datos da AGEF (Asociación Galega Empresa Familiar), tomados dun informe do Instituto da Empresa Familiar deste ano, na empresa de tipo familiar- os pais sexan os que están ao cargo e os fillos toman a vez tras a xubilación. O caso de Jessica rompe o molde. Estudou ata cuarto da ESO, fixo o bacharelato e, tras acabalo, sentiuse «un pouco perdida». Roldáballe a idea de estudar Fisioterapia, pero a presión da selectividade fíxoa dubidar e querer adiantar ao máximo a entrada no mercado laboral. Jessica quería estrear traballando a súa maioría de idade. Optou por un ciclo superior. «Na miña mente sempre estivo traballar e ser independente. E decidín facer en Santiago Estética Integral e Benestar», comeza a relatar.
No verán de cuarto da ESO, dedicou as tardes para traballar na cafetería do restaurante familiar do seu marido. Non o fixo por papá e mamá: «Era por min. Porque canto menos tivese que pedirlles aos meus pais, que sempre mo deron, para min era mellor».
Jessica, cunha irmá 12 anos menor, ten a responsabilidade habitual dunha primoxénita. A diferenza de idade coa súa irmá pequena aumentou o peso de ser a maior.
Tras formarse no ciclo de Estética Integral, a Jessica xurdiulle facer unhas prácticas en Bertamiráns. Quedou no centro para cubrir unha baixa de maternidade a xornada completa, que se reduciu á metade en canto a empregada á que substituía volveu. Nese momento, Jessica compaxinou o seu traballo no centro de estética coa axuda no restaurante dos seus sogros.
«Empecei colocando catro pestanas a unhas amigas na casa e todo foi a máis. Unha amiga contoullo a outra, a outra á outra e a cousa aumentou»
Mirando o futuro, as ganas de Jessica querían innovar. Empezou a facer formacións. «A primeira das máis serias que fixen foi de extensión de pestanas. Eu propúxenlle á xefa facer as extensións de pestanas na clínica e díxome que non. Así que empecei colocando catro pestanas ás miñas amigas na casa e todo foi a máis. Unha amiga contoullo a outra, a outra á outra e a cousa aumentou!», revela.
Jessica empezou a facer clientela antes de ter local. Vendo que a súa xefa non se decidía a incorporar novidade, Jessica fixo a maleta e foise a unha feira de estética en Madrid acompañada da súa parella, Fabián. Na feira, «nun das casetas, o da radiofrecuencia Indiba, coñecín a Carlos e a Jorge. E volvín a casa e, moi eu, díxenlle ao meu pai: ‘‘Vin unha máquina...! É unha máquina que vale máis de 20.000 euros, pero é un referente, é moi boa”. O meu pai díxome: ‘‘Pois terás que valorar ti”». Aos quince días, Jessica comeu en Vigo con Carlos e Jorge en compaña dos seus pais. A razón levaba a dubidar se en Padrón habería mercado para aquela máquina que a enfeitizou en Madrid, pero a súa intuición dicíalle: «Lánzate». Un crédito persoal deu valor ao seu corazonada. «Jorge e Carlos dixéronme: ‘‘Se ves que en seis meses a máquina non funciona como che dicimos, recollémoscha''. Pedinlles que o deixasen escrito nun papel». Pouco confiada á sorte, esta muller que ante a dúbida prefire arriscar lanzouse a emprender montando o seu negocio nunha entreplanta. Así arrincou o soño de Jessica, con axuda dun crédito persoal. Os seus pais apoiárona en todo. «No pobo oíase que o meu pai me montou a clínica, que é millonario... O meu pai é unha persoa autónoma que se dedica a traballar e punto», aclara a emprendedora.
«Ao cambiar a un local máis grande, tiven que tirar máis da miña nai. Díxenlle: ‘‘No canto de axudar, prefiro que te quedes a traballar comigo a que te vaias a outro sitio e ter que contratar a outra persoa”»
«TIVEN QUE TIRAR DE ELA»
Nese duro momento de despegamento, no 2018, a nai de Jessica non traballaba. «E eu necesitaba a alguén que me axudase coas xestións. Ela fíxoo como a miña nai, pero o negocio foi crecendo e o traballo tamén».
Coa mudanza dun local de 80 metros a outro de 250 fíxose máis notoria a necesidade. «Ao cambiar a un local máis grande por necesidade de espazo, tiven que tirar máis da miña nai. Díxenlle: ‘‘No canto de axudar, prefiro que te quedes a traballar comigo a que te vaias a outro sitio e ter que contratar a outra persoa”», comparte Jessica, que non ignora o valor emocional engadido, irreemplazable, que ten empregar a unha nai.
O crecemento de Jessica Fabeiro Beauty Experiencie foi espectacular. «Nunca imaxinei que iamos chegar ao momento en que estamos agora», confesa a mozo empresaria, que fai un tándem estelar coa súa nai.
Os seus clientes son, na súa maioría, «de fóra». A tecnoloxía que teñen é exclusiva en Galicia. Xente que antes se movía a Madrid ou Barcelona visita Padrón para regalarse unha das experiencias de beleza de Jessica, nun centro que conta con rexistro sanitario, e un equipo de dúas doutoras, dous recepcionistas e catro persoas traballando en cabina que completan esta nai e esta filla complementarias.
«Parecidas a miña nai e eu non somos —di Jessica—... Nos xestos pode ser, pero temos formas de pensar que son moi diferentes. Ela é moito máis de adaptarse e non ten esa mentalidade de querer avanzar. A miña nai non toma ningunha decisión sen estar eu. Sempre agarda a miña palabra para tomar unha decisión».
Jessica sae máis ao seu pai en capacidade emprendedora e personalidade executiva. «A miña nai é de frear. Vai freando, prefire que non te metas en complicacións», explica. A Jessica, en cambio, cústalle «frear». É algo que ve máis claro desde que é nai de Sofía. «Antes o meu fillo era a clínica», di quen valora «o ben que responde o equipo». Pero a Jessica xéralle inquietude non estar tan presente no seu negocio. «Antes de que nacese a miña filla, estaba eu as 24 horas do día. Agora véxome na casa, con Sofia, e pregunto como lle foi a cada clienta coa que non puiden estar», comenta.
A forma de ser nai vai cambiando co tempo. É algo social, xeracional. Se a Jessica a súa nai dille que non «pasa nada por que Sofía vaia un intre á gardería», Jessica pensa que non tivo á súa filla «para deixala na gardería». Dúas posturas razoables, pero é un ben intransferible a seguridade maternal.
Separan o persoal e o laboral?, é posible ou como se fai cando leva ao terreo da empresa o vínculo nai-filla? Jessica e Mari Carmen vense a diario na clínica e comen en familia por costume os domingos. E eses domingos de lecer deixan o traballo (ou inténtano) fóra do prato.
Mari Carmen é un apoio vital para Jessica no traballo e na conciliación. É Jessica comprensiva como xefa coa súa nai? «Creo que si! Sono con todas. E a miña nai, aínda que me frea, ao final sempre me di que si. O que me doe dóelle a ela. Ao ser a miña nai, ela loita sempre por min. Sempre dá máis. Vénme cunha bolsa de laranxas ou tráeme un táper á hora para comer... Sempre dá máis do que pido, sempre», conclúe a emprendedora que fai da beleza unha experiencia de luxo nas beiras do Sar.