COMO JUAN, AGORA SEN MEDO. Non che permite facer unha vida normal. Cada un de nós podemos ter unha no noso currículo vital, máis ou menos grande, pero chegará o día en que, como eles, terás dito ?adeus, fobia, adeus?
05 mares 2018 . Actualizado ás 07:19 h.Este mozo tiña pánico a facer calquera cousa en público e iso que se apelida Voces. Para o vigués Emi Voces de Onaindi González, aínda que nacido en Santiago en 1979, o teatro foi a luz ao final do túnel que supuña enfrontarse á xente e que lle plantaba un muro ante as súas oposicións a rexistrador da propiedade. Faise un longo longo silencio cando lle pregunto se son moi difíciles. O número 410, que lle tocou por sorteo, responde rotundo: «É a máis difícil do Estado». O seu talón de Aquiles era o exame oral, que podería tocar en maio. ¡Sorte, Emi!
TÁBOAS... DE SALVACIÓN
A vida deste mozo que fai trece anos veu a Viveiro para poder estudar máis tranquilo está marcada por episodios como entrar en modo pánico total por ter que facer algo en público. O típico tópico, cando escoitas do profesor o temido ‘sal á lousa'. «Horroroso de toda a vida, pero por sorte, polo meu apelido, Voces, pola uve, sempre estaba na esquina e máis ou menos librábame», rememora. Unha vez, cando debido a un traballo mal feito recibiu unha rifa do mestre ante toda a clase. Outra, unha festa de disfraces na que a súa nai o vestiu de troglodita.
«Sentín o ridículo máis absoluto e púxenme a chorar, foi tamén insuperable», lembra. A Emi tampouco se lle borrou da memoria unha sesión pública de kárate nun pavillón: «No momento en que saín e vin todo aquel gentío, empeceime a sugestionar». Mareos e náuseas, dor de barriga, unha suor fría, vista nubrada, pesadez na cabeza, mesmo incontinencia... Eran síntomas que lle facían a vida imposible. Falar en público sempre foi para el un reto como o sería para calquera de nós, menos para Chus Lago, escalar de súpeto o Everest. Salvo que chegue o momento no que non quede outra que escalar. Con sherpa ou sen sherpa. «Nas oposicións, co exame oral non queda outra, entón decidín meterme en teatro (...) Estás alí, cos demais e empezas a darche conta de que é absurdo e tes que afrontalo. Ao fin de contas, non é máis que ser libre». «Si, o teatro foi un salvavidas», di, con axuda de Lara, a profesora. «Aínda me custa pero si se pode dicir que o superei. Un exame oral non deixa de ser unha representación teatral, tes un guion, un público e non só tes que dar contido senón tamén continente». A primeira obra, que ademais foi rueira, foi O retablo das marabillas.
Quedan fobias pendentes. Ás arañas, «noxo monumental». E ás algas, nin velas nin en pintura, nin na famosa fotografía da artista viveirense Maruja Mallo cuberta por elas. Desde un día en que se lle ocorreu tirarse desde a ponte entre a praia do Vao e a Illa Toralla. Non podía moverse. Nin en Curaçao, na súa lúa de mel, podía ir máis aló das augas cristalinas. Non digamos na escura costa galega. Ou se paraliza ou bate marcas nadando a crol. «O Michael Phelps dáme o riso», di.
«Protéxesche ante o desagradable e adórnalo de xeito perfecto para que ninguén che poida sacar do teu palacio de cristal», reflexiona. «Hai fobias e fobias, pero cando se confrontan coa túa vida penso que se poden superar porque é unha pelexa contra ti mesmo. Marcáchesche ese límite porque non queres afrontalo e depende de ata que punto queiras superalo para levar unha vida normal e ser libre», finaliza Emi Voces.
Anxos Porto, fobia a conducir: «Tardei catro anos en coller o coche»
Anxos Porto levaba máis de 20 anos conducindo cando no 2001 un accidente de coche na Malata provocoulle un medo insuperable a pórse ao volante. Amaxofobia é o termo técnico para definir o que lle sucedía. Un problema tan grave que a levou a deixar o seu traballo, para o que necesitaba un vehículo que se vía incapaz de utilizar.
«Ao principio ata ir como pasaxeira era un sacrificio terrible. Facíao porque tiñan que levar ao médico, pero pasaba noites enteiras sen durmir», explica. Esas sensacións fóronse amortecendo e transformándose en inquietude. «Non era algo que estivese só na miña cabeza, eran sensacións físicas. Entrábame moita angustia, doíame o estómago e volvíanme os mareos. Ata me tremían as pernas», relata. Un día Anxos decidiu contarlle a súa situación a Beatriz Dorrio, unha psicóloga coa que coincidía nunha asociación de minusválidos. «Díxome que tiña que recuperar a miña vida normal e que iamos empezar unha terapia. Ao principio consistiu en falar moito. Logo veu o difícil. Fíxome subirme de novo ao coche».
O primeiro paso foi sentarse ao volante. «Primeiro uns minutos. Logo tiña que aguantar cada vez máis. Cando logrei estar un cuarto de hora no garaxe co coche apagado foi o momento de acendelo». Só virar a chave no contacto xa foi un triunfo, porque ata a vibración do motor xeráballe sensación de angustia. «O máis difícil foi cando me dixo que tiña que atreverme a movelo un pouco. Meter a marcha e desprazalo uns centímetros. Puff...». O proceso foi lento, tanto que necesitou máis dun ano de terapia. «Ao final foron catro anos desde a operación polo meu accidente os que tardei en volver coller un coche sen que me tremesen as pernas», conta Anxos.
Ela ten claro que sen axuda profesional tería sido imposible. «É terrible cando a xente di que o que che sucede é unha bobada e que co tempo pasaráseche. Fanche sentir mal e non é verdade. Ante calquera fobia é imprescindible pedir axuda profesional», asegura Anxos.
Susana Díaz, fobia a voar: «Son das que se agarra forte ao asento no despegamento e estruja o brazo do pasaxeiro de ao lado»
Non podía ver un avión nin en pintura. Xa non digamos esas películas sobre catástrofes aéreas tan propios do cine americano. Susana tenlle fobia a voar desde que naceu. «É un medo irracional. Non me gustaba a idea de permanecer encerrada nun espazo pequeno do que non podía saír», comenta esta moza coruñesa de 33 anos. O seu pánico ás aeronaves deixouna en terra máis veces das que ela desexaría. Perdeuse viaxes imperdibles: «Non puiden coñecer ao meu tío ?xa falecido?, que vivía en Australia, cos meus curmáns. Ademais, todos os anos as miñas amigas facíanme a mesma pregunta a esta excursión vés, non? e sempre recibían a mesma resposta». Nin Londres. Nin Malta. Nin Grecia. Pero algo cambiou na cabeza desta asesora en tecnoloxías da información. ¡E sen axuda de psicólogos!. «Hai que previr e adiantarse aos pensamentos que orixinan os teus medos, racionalizalos. Eu creo que ninguén mellor que ti mesmo para superalos porque es a persoa que mellor che coñeces». A súa lúa de mel marcou o antes e o despois. O romántico París e o amor exerceron de antídoto: «Foi unha gran motivación, sen dúbida, aínda que traballei moito para conseguilo». Era un voo directo desde Santiago. Susana lembra a tensión e a emoción que acompañaban cada un dos seus movementos: «Cando puxen o pé no avión déronme ganas de darme a volta». É das que se agarran forte ao asento cando vai despegar: «A aterraxe gústame máis porque significa que a proba está superada». Recoñece que tivo axuda a bordo: «Unha sobrecargo estivo toda a viaxe pendente de min e pasoume a primeira», admite cun sorriso na boca. «Pasei as dúas horas e pico do traxecto concentrada na tarefa e repetíndome a min mesma que merecía a pena». Volveu a voar dúas veces máis, unha delas a Milán, e cunha compaña de baixo custo. Di que ata gozou da experiencia: «Me lie a comprar artigos do catálogo: dous perfumes, un esmalte de uñas...». Próximo destino: Glasgow. Para voar ás Antípodas haberá que agardar un pouquiño máis.