«Oín un estrondo, a terra moveuse e baixei ao vagón cheo de mortos»

Luis Carlos Llera Llorente
luís carlos llera VIGO / LA VOZ

VIGO CIDADE

Óscar Vazquez

O entón concelleiro Antonio Reguera foi o primeiro en chamar ao Goberno Civil e axudar ás vítimas do choque de trens de Rande en 1976. Houbo 15 mortos e 25 feridos

10 may 2017 . Actualizado ás 00:38 h.

«Ía pola estrada camiño de Pontevedra e escoitei un estrondo, a terra moveuse. O meu coche, un Seat 1500, deu un salto e calouse. Asomeime e vin o que pasara e chamei ao Goberno Civil desde un chalé próximo». Así lembra Antonio Reguera Repiso, que entón era concelleiro en Pontevedra e que na actualidade conta 78 anos, como viviu os primeiros momentos dun accidente que xa forma parte a crónica negra da historia contemporánea de Vigo e de Galicia.

Foi ás 18.33 horas do 9 de setembro de 1976 cando se produciu o choque de dous trens en Rande co resultado de 15 mortos e 25 feridos. Segundo o parte oficial emitido ese mesmo día por Renfe, a colisión produciuse no punto quilométrico 161,8 da liña férrea entre A Coruña e Vigo, nas inmediacións do apeadeiro de Rande, á altura de onde se atopan hoxe día as instalacións da empresa de pescados Vieira.

«O accidente ocorreu entre o tren que viña de Santiago _unha máquina e tres vagóns­_ e outra máquina que saíu da estación de mercancías de Vigo-Guixar e ía para Redondela, con obxecto de unirse alí ao Compostela Express», explicaba a crónica de La Voz ao día seguinte. A consecuencia da colisión as dúas máquinas quedaron encaixadas e o primeiro dos coches de viaxeiros precipitouse pola ladeira caendo máis de 30 metros ata impactar contra a caseta onde se cambiaban os obreiros da empresa Agromán, a nivel do mar. O primeiro parte de Renfe era de 14 mortos e un desaparecido (logo acabaría confirmándose o seu falecemento) e 25 feridos, dos cales catro estaban graves.

Reguera deixou dentro do coche, que se lle parou case no medio da estrada nacional 552, a recadación dunha tómbola que había ir a cobrar a Baiona. Era de feirantes que lle compraban os agasallos que sorteaban. O actual presidente da Federación Provincial de Comerciantes de Pontevedra baixouse á catenaria tras pedir socorro ao Goberno Civil. «Había unha soa vía en lugar das dous actuais», explica para enmarcar as circunstancias do choque.

«Como os maquinistas están mortos nunca se saberá a verdade, se fallou o guardagujas de Vigo ou foi un erro dun de eles», sinala o entón edil por votación cidadá polo terzo familiar. Desempeñou o cargo entre 1972 e 1979. Foi tenente de alcalde, concelleiro de Festas, Limpeza e Xardíns e de distrito de Marcón e Pontesampaio, á vez que rexentaba catro bazares en Pontevedra. Reguera lembra que un dos coches estaba inclinado sobre a vía e que se meteu dentro para axudar aos feridos. «Cando ves un desastre desa índole non pensas en ti, senón nos demais. O vagón estaba inclinado e ameazaba con derrubarse pola ladeira como outro dos coches. O tremendo é ver e oír como a xente che pide auxilio. Quitámolos do vagón, que puido soltarse», relata ao lado do lugar da catástrofe. Tamén tivo que axudar a sacar aos falecidos: «Coller aos mortos méteche un respecto moi grande».

Os feridos foron evacuados á residencia Almirante Vierna, que logo se convertería en Hospital Xeral, e a outros centros sanitarios. «Había un que era funcionario no Concello de Pontevedra, que logo quedou collo», rememora Antonio Reguera. Ao seu xuízo, «Renfe non respondeu adecuadamente, o servizo de urxencias tardou moito en chegar». Asegura que ao día seguinte da traxedia chamáronlle por teléfono «para que falase ben de Renfe, e dar un premio. Eu díxenlles que nin ben nin mal, que contaría a verdade».

«Renfe imputa a un guardagujas a responsabilidade do choque de trens ocorrido en Rande», foi o titular de primeira páxina de La Voz de Galicia do sábado 11 de setembro. E o subtítulo, sobre dúas impactantes fotos de Llanos cos vagóns esnaquizados, engadía: «Esqueceu do cambio necesario tras o paso do mercancías».

O destino quixo que outro 9 de setembro, neste caso do 2016, xusto corenta anos despois, tivese lugar outro tráxico accidente ferroviario no Porriño co resultado de catro mortos e medio centenar de feridos. Fatal coincidencia.