Hai 15 anos, unha inmobiliaria quixo construír 4.000 vivendas na leira
25 feb 2024 . Actualizado ás 17:28 h.Érase unha vez uns condes que vivían, en Aldán, nun fermoso pazo con torre e unha extensa leira que empregaban para a caza e outras actividades ociosas propias daquela nobreza. Un día, aquela familia decidiu vender parte das súas extensións a unha promotora inmobiliaria viguesa que planeaba construír 4.000 vivendas en tres urbanizacións. Sen embarco, a cualificación forestal daquel chan non o permitía, polo que a empresa, chamada Promalar, tratou de reverter a situación cedendo ao Concello de Cangas unha parte daquel paraíso para reverdecer o lugar cun parque botánico e unha compensación económica. E aí acabou o conto porque aquel chan nunca chegou a recalificarse e a crise inmobiliaria de finais da primeira década de comezos de presente século desvaneceu calquera soño construtor e ademais acabou coa propia Promalar. Cando se fixo público o proxecto, a oposición veciñal foi poderosa e definitiva.
Ese peculiar obxecto de atracción chámase leira de Frendoal, pero é coñecida popularmente co disneidiano nome do Bosque Encantado de Aldán. Esta pasada semana, ese espazo recobrou actualidade ao coñecerse que fora comprado por uns armadores de Marín. De momento, descoñécese con que intencións.
Antes de que se abrise a estrada que une Aldán e Bueu pola costa, o bosque estaba unido ao pazo-torre dos condes, aínda que tiña unha vida vexetal, animal e patrimonial propia. Hoxe en día é un atractivo turístico, a pesar de ser unha propiedade privada. O seu elemento máis famoso e fotografado é un pastiche de castelo medieval, construído pola familia condal na década dos anos sesenta. Pero non é ese o principal atractivo do lugar.
No ámbito botánico, a leira, aínda que está moi descoidada, conta con numerosas especies autóctonas e foráneas. Hai carballos, loureiros, bidueiros e un longo etcétera de árbores e plantas propias dos bosques atlánticos e tamén algunhas exóticas. O reino vexetal vese favorecido este lugar de Cangas pola presenza do río Orxas, que travesa a leira. En pártea norte dese regato sitúanse varios muíños de auga que dan nome a unha ruta de sendeirismo. É unha das zonas da leira máis descoidadas na actualidade, pero tamén a máis frondosas. O río despídese da leira baixo o único arco dunha ponte, posiblemente, de época medieval. .
Un acueducto
Pero, o máis asombroso desa leira é a presenza dun acueducto que serviu en tempos para levar auga fresca e potable ao pazo-torre de Aldán. El Arco da Condesa é de mampostería e ten unha altura considerable. Cando se construíu a estrada quedou cortado no seu tramo final. Os acueductos son unha rareza na Galicia dos mil ríos e, máis aínda, o de Aldán debido ás súas dimensións.
Unha mirada atenta na contorna do castelo permite descubrir que hai un banco de pedra cunha forma peculiar. É un sarcófago, posiblemente medieval, que foi cortado para acomodar as posaderas. A historia repítese na contorna do acueducto.
Así que o lugar é un dechado de virtudes paisaxísticas, ambientais e patrimoniais aínda que carece de protección legal, por iso é polo que teña brotado novamente a preocupación na zona.
Cando Promalar chegou á liquidación quedou deserta a poxa xudicial polo que as leiras foron a parar ao banco malo, a Sareb. Co paso do tempo, a propiedade foi adquirida por outra inmobiliaria, chamada Aliseda, que tampouco puido realizar ningún proxecto alí.
Agora, haberá que agardar a coñecer as intencións dos novos propietarios e saber se, de momento, teñen previsto manter aberto o Bosque Encantado. Pola súa banda, o Concello de Cangas aínda debe a unha parte importante daquela compensación económica ofrecida por Promalar.