O Concello de Vigo autoriza o uso residencial dunha vivenda de máis de 400 metros ao prescribir a infracción urbanística
10 may 2025 . Actualizado á 14:27 h.Construíron unha vivenda de máis de 400 metros cadrados con piscina sen contar con ningún tipo de permiso, pero agora xa poden respirar tranquilos. Transcorridos seis anos desde que remataron as obras, á administración local pasóuselle o prazo para iniciar un expediente de reposición da legalidade. A gran casa situada en Marcosende líbrase así de ter que ser demolida e os seus propietarios poderán seguir gozando dela. O Concello de Vigo resolveu declarar o inmoble en situación de «fóra de ordenación», unha figura que recoñece a existencia de edificacións ilegais cuxa infracción prescribiu co paso do tempo.
Aínda que non se trata dunha legalización plena, este status permite o uso residencial e a conexión a servizos básicos como luz, auga ou rede de sumidoiros. Na práctica, supón unha especie de amnistía técnica que impide actuar contra a construción, a pesar de a súa orixe ilícita. Segundo consta no expediente urbanístico, a vivenda foi construída sen licenza sobre chan clasificado como non urbanizable dentro do núcleo rural tradicional de Marcosende. A edificación principal ten unha superficie total de 366,5 metros cadrados repartidos en dúas plantas, aos que se suman un alpendre anexo de 34,5 metros e unha piscina de 41,8. En total, máis de 440 metros cadrados levantados sen autorización nun ámbito rústico con ordenanza de baixa densidade. A propietaria solicitou en decembro de 2023 unha licenza de primeira ocupación por prescrición, unha figura excepcional que só se aplica cando pasaron máis de seis anos desde a finalización da obra sen que a administración actuase.
No seu informe, a arquitecta técnica municipal recoñece que non existe ningún permiso de obra, pero admite que caducou o prazo legal para impor sancións ou esixir a derriba. «En aplicación conxunta do artigo 153 da Lei do Solo de Galicia e do artigo 2.1.4 do Instrumento de Ordenación Provisional, a edificación atópase en situación de fóra de ordenanza», conclúe.
Desde o punto de vista xurídico, isto significa que o inmoble pode seguir sendo usado como vivenda, sempre que non se realicen ampliacións nin reformas que alteren a súa estrutura. Só permiten obras de conservación, reparación ou mellora, e o uso debe axustarse ao que permite a ordenanza, neste caso o residencial. Calquera intento futuro de reestruturación xeral ou incremento de volume necesitaría xustificar dispoñibilidade de edificabilidade e respectar estritamente o plan urbanstico vixente. A resolución pon de relevo unha realidade pouco coñecida pero frecuente no ámbito urbanístico: o paso do tempo pode acabar blindando construcións ilegais. Se o Concello non actúa en prazo, a infracción prescribe. O propio expediente cita xurisprudencia do Tribunal Supremo que ratifica este criterio: aínda que a infracción urbanística non desaparece, a potestade de restablecer a legalidade si se extingue, o que impide ao Concello ordenar a demolición.
Únete á nosa canle de WhatsApp
A consecuencia non é a legalización automática da obra, pero si a consolidación do uso existente. Este caso podería acabar doutro xeito se a administración interviñese a tempo. A Lei do Só de Galicia outorga aos concellos un prazo máximo de seis anos para incoar expediente de reposición. Se nese período non se actúa, como ocorreu neste caso, pérdese o dereito para sancionar ou demoler. A partir de aí, só queda constatar os feitos consumados e declarar o inmoble fóra de ordenación.
O paradoxo é evidente: mentres moitos cidadáns vense atrapados en longos procesos para conseguir unha licenza ou legalizar unha pequena obra, outros levantan grandes chalés sen permiso e acaban regularizando a súa situación simplemente agardando. O caso de Marcosende é un exemplo de como, en urbanismo, a pasividade institucional pode acabar premiando ao infractor.