Iglesias da área de Vigo mostran murais realizados desde comezos do século XVI
19 may 2024 . Actualizado á 02:06 h.A área do sur da provincia de Pontevedra non é tan rica en pintura mural relixiosa como outras zonas de Galicia. A explicación máis probable é que non se conservase porque, desde a Idade Media, un gran número de templos católicos foron pintados nos seus interiores para reforzar a divulgación das mensaxes relixiosas, como tamén se facía a través da escultura. Nos últimos anos, en varios templos parroquiais recuperáronse murais que estaban ocultos desde facía moito tempo e, por que non, podería seguir sucedendo no futuro.
Este é o caso da igrexa de Santo Nicolás de Prado, en Ponteareas. A finais do século pasado, foi localizado un impresionante mural policromado de 48 metros cadrados realizado fai uns cincocentos anos. O seu mal estado de conservación requiriu a actuación dunha empresa especializada en restauración. Estas pinturas narran episodios da vida de Cristo e da Virxe.
No ano 2008, a Consellería de Cultura impulsou unha restauración global da igrexa de Santa María de Castrelos, unha das xoias arquitectónicas do románico vigués. As pinturas murais deste edificio están situadas na parede norte da nave. Alí sitúanse unhas escenas nas que se representan unha epifanía, a misa de Santo Gregorio e un Cristo en maxestade, creados entre finais do século XV e principios do XVI.
A igrexa de San Bartolomé de Rebordáns, en Tui, é un tesouro patrimonial en distintos ámbitos. Neste caso, a pintura mural atópase nun lugar preponderante do templo, xa que preside a ábsida. Segundo os expertos, estas pinturas son do século XVI. Representan escenas da paixón de Cristo, baixo unha cúpula celestial na que están presentes numerosas estrelas, a lúa e o sol. Na parte máis baixa sitúanse dous anxos.
Máis curiosa é a historia da recuperación da pintura do baptisterio de San Mamede de Pedornes, no municipio de Santa María de Oia. O párroco, Daniel Goberna, descubriu que tras unha capa de pintura, na parede máis próxima á pila bautismal, había imaxes. Convenceu os seus fregueses da necesidade de recuperar aquela mostra do seu patrimonio artístico. Tras unha campaña de aforro colectivo, puideron reunir o diñeiro necesario para contratar a unha empresa de restauración, e puideron contemplar unha escena do bautismo de Jesús no río Jordán.
No ano 2019, a empresa de restauración Acanto SL, de Vigo, acometía o traballo de recuperación dun mural na igrexa parroquial de Santo André de Valladares. A pintura foi localizada tras un cortinón. Tras un laborioso traballo, os expertos puideron recuperar unha escena da crucifixión de Cristo. Ten o valor engadido de incluír unha visión idealizada da cidade de Xerusalén. Foi titulado como o mural do Calvario. Está situado nunha hornacina, situada no lateral dereito do templo.
No ano 2008, a Consellería de Cultura tamén realizou accións similares na igrexa de Santa Mariña de Vincios, onde se desenvolveron traballos restauradores por un valor de 87.522 euros, dos que máis da metade se envorcaron nas pinturas murais (23.750 euros) e nos retablos laterais (33.814 euros). Esta recuperación comezara dous anos antes, cando o párroco Santiago Pérez decidiu realizar algunhas obras no templo. Tras a retirada do altar, saíron á luz varias representacións policromadas de escenas do Novo Testamento en moi mal estado de conservación. En mellores condicións atopábase unha imaxe de Cristo, que apareceu despois de quitar o falso teito.
Tamén foi obxecto de restauración a igrexa de Santa Baia de Mos no 2023. Novamente, Acanto S.L. abordou a actuación no presbiterio, onde se atopan as tumbas dos marqueses de Mos. Nesa zona, hai restos pictóricos no arco de entrada, na bóveda e nos sepulcros.
As pinturas murais da igrexa do mosteiro de Santa María de Oia son bastante distintas ás vistas ata o de agora. Están situadas no muro que sostén o arco triunfal e no intradorso do mesmo. Teñen unha estrutura de carácter heráldico-propagandístico a modo de tapiz. Presidindo o conxunto está a coroa real e, a ambos os dous lados, sitúanse dúas aguias que sosteñen os escudos de Castela e León, e da orde do Císter, impulsora do conxunto monástico. Complétase o mural coas figuras dos reis Alfonso VII e Sancho III de Castela. No intradorso do arco pódense ver doce medallones circulares con emblemas de abadías e ordes militares-relixiosas relacionadas co Císter. Neste conxunto aparece a data de 1777.
Serbeira
Na capela de Santo Telmo, na catedral de Tui, pódense ver dúas pinturas, unha dedicada á resurrección de Cristo, e, a outra, ao martirio de Santa Liberata. Os expertos sinalan que estas pinturas poderían ser feitas no taller do portugués Felipe Serbeira, residente en Tui en 1600, a quen tamén atribúen o mural da igrexa de San Bartolomé de Rebordáns. Na igrexa de Santa María da Guarda hai varias táboas pintadas. Cando se restaurou esa zona apareceu a firma de Juan de Padilla, un pintor que traballou na área de influencia de Tui a finais do século XVI. Na igrexa guardense sitúanse 18 táboas no arco triunfal, os dous altares laterais da cabeceira e a sancristía. Está documentado que os Serbeira, pai e fillo, realizaron traballos tamén no Porriño e Baiona a comezos do século XVII.
Tamén son espectaculares as pinturas murais da igrexa de Santa Maria de Sela, en Arbo. Cobren a totalidade da bóveda canón despois da cornixa de pedra que rodea o prebiterio e foron datadas de mediados do sigo XVIII. O espazo da bóveda divídese en 16 casetones, con 15 escenas sobre a Paixón de Cristo.