Todos os casos desde 2019 déronse na provincia de Pontevedra
05 may 2024 . Actualizado ás 01:58 h.Hai poucos casos de febre botonosa en Galicia , pero teñen un patrón común: a gran maioría diagnostícanse en persoas do sur de Pontevedra. Desde 2019 houbo 17 contagios, todas na provincia. Vigo, Redondela, Fornelos de Montes, Ponteareas, Tomiño, Tui, As Neves, Crecente, Mondariz, Marín e O Grove presentaron algún caso, segundo a última folla mensual de información epidemiolóxica do Sergas. Esta enfermidade, tamén coñecida como febre exantemática mediterránea, transmítena garrapatas da familia Ixodidae, principalmente Rhipicephalus sanguineus, especie que se detectou na maioría dos concellos da provincia.
O Centro Nacional de Epidemioloxía lanzo un informe sobre a enfermidade no 2023 que incidía en que «é común que non se lembre picadura, debido a que esta pode ser por larvas e ninfas que pasan desapercibidas». A enfermidade pode aparecer de forma inesperada e o período de incubación adoita ser de 5-7 días, pero pode chegar ata 20 días. Adoita producir febre, erupcións cutánea que afectan a mans e pés e unha lesión necrótica en forma de mancha negra na zona da picadura. A enfermidade adoita ser leve, pero para pacientes con factores de risco pode ser máis grave.
A febre botonosa é unha zoonosis, enfermidades que pasan do animal ao home. O reservorio habitual é un can infectado coa bacteria Rickettsia conorii. A garrapata transmítea aos seus ovos e larvas, que a terán durante toda a súa vida. Estas, ao picar a un ser humano e permanecer adheridas á súa pel por varias horas, reactivan as bacterias que producen a infección. Os informes tamén indican que a enfermidade tamén se pode transmitir por vía conxuntiva, se a persoa, por exemplo, fregase os ollos cos dedos contaminados tras esmagar a unha garrapata.
Nas avaliacións do Sergas non hai ningunha explicación que indique porque na área sanitaria de Vigo hai máis casos. A enfermidade é endémica en toda Galicia, pero nun informe do ano 2017 indicaban que «ou máis característico» desta enfermidade en Galicia « é a súa distribución xeográfica. A meirande parte dous casos residen nos concellos do sur dá provincia de Pontevedra». Ese mesmo informe ademais incidía en que «debido á distribución dás carrachas infectadas e, aínda que non pódese confirmar, é moi probable que vos casos ocorridos noutros lugares estean relacionados con aquela zona ben de xeito directo ?visita á zona? ou indirecto ?cans que estiveron na zona?, feito que pode axudar á sospeita diagnóstica».
A investigadora de Universidade de Santiago de Compostela e experta en sanidade animal Susana Remesar explica que a particularidade da zona non é concluínte. «O único que observamos é que na provincia de Pontevedra detectáronse máis casos da enfermidade, pero iso pode simplemente estar a nos indicar que nesa área sanitaria préstaselle unha maior atención á enfermidade e polo tanto diagnostícase máis». Tampouco é seguro que haxa unha presenza maior. «Está en toda Galicia, que aparentemente non exista nunha zona débese á ausencia de estudos. A súa presenza está condicionada polas características da súa microclima polo que aínda que muestree 300 metros e non a atope non quere dicir que non a vaia a atopar se me desprazo 50 metros.
A maioría destes contagios sucederon nos meses de máis calor do ano. O quecemento global está a provocar que as garrapatas estean máis activas durante todo o ano, o que tamén aumenta o risco. Cústalles sobrevivir a temperaturas frías, pero subsisten en condicións de calor se hai a suficiente humidade. A Fundación SOS Lyme, enfermidade que tamén se transmite coa picadura dunha garrapata, avisou que o cambio climático e a maior actividade de garrapatas «pode multiplicar os casos de Lyme en España». Está a ocorrer tamén con outras enfermidades. Esta semana faleceu un home en León de febre hemorráxica de Crimea-Congo.