Tui, A Guarda e Tomiño xestionan servizos esenciais de forma conxunta con Valença, Caminha e Cerveira
27 feb 2017 . Actualizado ás 11:14 h.A mellor proba de que Galicia e Portugal son pobos irmáns é a próxima relación que historicamente mantivo O Baixo Miño coas cidades fronteirizas do norte do país veciño. As pontes físicas e simbólicos entre Tui e Valença, A Guarda e Caminha e Tomiño e Vilanova de Cerveira son a proba de que os concellos do Baixo Miño non poden entenderse sen os seus veciños e viceversa. Cada día, centos de persoas fan o transvasamento entre Portugal e España para ir de compras, facer turismo ou visitar a amigos ou familiares.
Pero non sempre foi así. A finais dos sesenta, Portugal e España vivían baixo dúas ditaduras. A fronteira estaba aínda pechada e na ponte internacional de Tui había interminables colas ata chegar á aduana, onde controlaban os pasaportes antes de abrir a barreira e mesmo rexistraban os coches.
Non foi ata 1986, coa entrada de España e Portugal na Unión Europea, cando ambos os países empezaron a abrirse ao exterior. O 1 de xaneiro de 1993 abríronse e as barreiras entre ambos os países difumináronse completamente.
No Baixo Miño, o novo século chegou con importantes novidades nas súas relacións coas cidades fronteirizas do norte de Portugal.
Desde a firma a Carta dá Amizade no 2014 entre Tomiño e Vilanova de Cerveira empezaron a desenvolver proxectos deportivos e culturais conxuntos.. Desde entón, ambas as localidades traballan nunha xestión compartida da piscina municipal (Cerveira) e a escola de música (Tomiño). A simbiose chega a tal punto que segundo datos oficiais facilitados por ambos os concellos, a metade dos usuarios da piscina municipal de Cerveira son tomiñeses.
«Temos unha reunión mensual conxunta para estudar levar a cabo novos proxectos e fortalecer as nosas relacións», sinala a alcaldesa de Tomiño, Sandra González.
Pero as relacións entre Tomiño e Cerveira adquiriron unha nova dimensión moito antes, cando no 2006 levantouse a ponte internacional entre a parroquia tomiñesa de Goián e Cerveira. «A partir de aí as relacións, tanto a nivel político como a nivel administrativo, melloraron moitísimo», lembra Sandra González.
Agora queren dar un paso máis. Tomiño e Vilanova están separados por apenas 180 metros na parte máis estreita do río. Para unilos, propuxeron a construción dunha senda peonil que simbolizará a amizade dos dous pobos. A pasarela unirá a fortaleza de Goián e o parque do Castelinho de Cerveira. É un paso máis para acabar coas cada vez máis difusas fronteiras entre Portugal e O Baixo Miño.
As relacións entre A Guarda e Caminha tamén viviron un punto de inflexión tras o inicio dos traxectos por mar do ferri que une ambas as vilas a medidados dos noventa. «Antes iamos a Caminha a tomar algo ou de compras. Dende que comezou a funcionar ou ferri, isto cambia a mellor. Participamos en proxectos e na vida conxunta como se non houbese fronteiras. As relacións con Caminha están non mellor momento dende que Miguel Alves tomou posesión como presidente dá Cámara Municipal non 2013», sinala o alcalde da Guarda, Antonio Lomba. A irmandade entre os pobos galego e portugués chegou o ano pasado a un dos seus puntos culminantes despois de que o ano pasado un grupo conxunto de habitantes de Caminha e A Guarda, encabezados polos rexedores de ambos os municipios, realizasen o Camiño de Santiago. «Estabamos tan a gusto que non nos detivemos na Catedral, senón que seguimos ata chegar a Fisterre», lembra Lomba.
Un dos principais proxectos que A Guarda e Caminha están a desenvolver conxuntamente é a proposta do estuario do río Miño como patrimonio da humanidade da Unesco na categoría de paisaxe cultural. Son optimistas con logralo.
E sin duda, as relacións entre Portugal e España non se poderían entender sen o binomio Tui-Valença, culminado coa formación da Eurocidade no 2002, un novo concepto de cooperación: dúas cidades, que viven fronte a fronte, unidas fisicamente polo Río Miño e pola fronteira, institucionalizan unha cooperación que xa é efectiva e real na vida diaria das dúas comunidades. A piscina municipal de Valença, o teatro municipal de Tui, os bombeiros voluntarios de Valença e os servizos de saúde de ambas as cidades son algúns dos servizos e equipamentos que ambos os concellos xestionan conxuntamente.
A xestión participativa do territorio é o gran obxectivo dos gobernos de Valença e de Tui coa institucionalización da eurociudad.