Katherine Johnson, que formou parte do equipo do Centro de Investigación Langley que calculou a traxectoria dos primeiros lanzamentos espaciais, cumpre cen anos
29 ago 2018 . Actualizado ás 11:41 h.A Katherine Johnson, que o pasado día 25 cumpre cen anos, encantáballe contar, de feito contábao todo, ata os pratos que lavaba, e foi a súa marabillosa capacidade para o cálculo o que axudou a pór en órbita o Apolo XI, que levou por primeira vez ao home á Lúa.
As grandes misións científicas son froito do esforzo combinado de grandes equipos nos que todas as achegas contan, como a de Johnson e outras mulleres afroamericanas, cuxa labor na Nasa foi durante anos descoñecida para o gran público, ata a chegada da película Hidden Figures (Figuras ocultas, 2016).
Ela foi unha das mulleres negras que formaban un equipo no Centro de Investigación Langley para calcular a traxectoria dos primeiros lanzamentos espaciais, unhas operacións que hoxe fan os computadores, pero nos anos sesenta os «computadores levaban saia», segundo as súas palabras recollidas nos numerosos documentos que a Nasa lle dedica na súa web.
Foron os seus cálculos os que axudaron a que a misión Apolo XI chegase a bo porto e a que Neil Armstrong pisase a Lúa (1969), pero tamén os que fixaron a traxectoria da primeira viaxe ao espazo dun estadounidense, Alan Shepard (1961).
Cando a Nasa empezou a usar ordenadores para a misión en que John Gleen orbitó a Terra por primeira vez (1962), pedíronlle verificar os cálculos da máquina. «Se ela di que son bos, entón estou listo para ir», dixo o astronauta, segundo lembra Johnson.
De feito, a NASA recoñece na súa web que «non tería podido facer esas cousas sen Katherine Johnson e o seu amor polas matemáticas».
Johnson foi unha nena curiosa e brillante nacida o 26 de agosto de 1918 en White Sulphur Springs (Virginia, EE.UU), que aos 10 anos xa cursaba secundaria. Entrou na Universidade estatal de West Virginia onde se graduou en Matemáticas e francés coas máximas honras en 1937 e aceptou un traballo como mestra nunha escola pública para negros.
«Sempre estaba ao redor de xente que estaba a aprender cousas -sinala-, encántame aprender. Aprendes se queres».
A vida tomaría un novo camiño para Johnson cando en 1952 un familiar díxolle que había postos na sección de computación da á oeste (onde traballaban os afroamericanos) do Laboratorio Langley da NACA _predecesora da Nasa_ polo que ela e o seu marido decidiron mudarse a Hampton, en Virginia.
Muller decidida e con dotes de liderado, non se limitou a facer cálculos senón que pediu asistir ás reunións cos enxeñeiros, algo inédito para unha muller e afroamericana, pero finalmente conseguiuno, co que foi abríndose camiño e gañándose o respecto dos seus compañeiros.
Corrían os anos cincuenta e as leis da segregación racial, aínda que Johnson asegura que «non tiña tempo para iso» e lembra o que o seu pai lle ensinou: «Es tan boa como calquera nesta cidade, pero non es mellor. Non teño un sentimento de inferioridade. Nunca o fixo. Son tan boa como calquera, pero non mellor».
Tampouco sentiu a segregación no seu traballo. «Alí investigabas. Tiñas unha misión e traballabas en ela», aínda que, por exemplo, cando empezou a traballar con brancos os seus compañeiros esixíronlle usar unha cafetera distinta.
Esa é unha das historias que reflicte o libro Hidden Figures, de Margot Le Shetterly, no que se baseou a película do mesmo nome e que rescatou do anonimato popular a Johnson e dous das súas compañeiras, Dorothy Vaughan e Mary Jackson, interpretadas por Taraji Henson, Octavia Specer e Janelle Monáe, respectivamente.
Johnson traballou no centro Langley ata 1989, tempo durante o que participou en proxectos como o do transbordador Space Shuttle e foi autora ou coautora de máis dunha vintena de informes científicos.
Unha longa carreira que foi celebrada en 2015 cando, xa con 97 anos, recibiu de mans do entón presidente estadounidense, Barack Obama, a Medalla presidencial da Liberdade, que é a condecoración civil máis importante do país. E o ano pasado a Nasa deulle o seu nome a un novo centro de investigación computacional.
Johnson, que mañá cumprirá un século, é defensora do traballo duro, pero sobre todo de gozar del. «Eu fun a traballar contenta cada día durante 33 anos. Nunca me levantei un día e dixen: non quero ir traballar».