Descartado: os xabarís de Cortegada non comen ameixas de Carril, aínda que si cangrexos, anguías e caramuxos

Nun contexto marcado por unha crise produtiva de proporcións tráxicas, calquera factor que xere algún tipo de impacto sobre o marisqueo na ría de Arousa debe ser tido en conta. Aínda que non é a súa principal preocupación, a presenza dunha especie tan prolífica como os xabarilé na contorna da illa de Cortegada estendeu a impresión de que estes animais aliméntanse, por exemplo, das prezadas ameixas de Carril. Seguindo a súa vocación de manter o equilibrio ambiental e preservar tanto a fauna e a flora autóctonas como os procesos ecolóxicos, o Parque Nacional Marítimo Terrestre dás Illas Atlánticas de Galicia emprendeu un estudo detallado da poboación de porcos bravos que frecuenta esta zona. E as súas conclusións ben poden tranquilizar aos parquistas: a súa dieta, que é ampla e variada, inclúe moluscos como os caramuxos, pero non a xoia gastronómica carrilexa, como tampouco o berberecho nin ningunha outra especie de interese comercial. De feito, menos do 5% das localizacións que se rexistraron sitúanos nos bancos de marisqueo.

En consonancia co incremento que as poboacións de xabaril experimentaron en Europa desde mediados do século pasado, un grupo deles acadou Cortegada fai ao redor de dez anos. Antes producíronse avistamentos esporádicos, pero desde entón a súa presenza converteuse en algo habitual. Isto non quere dicir que poboen exclusivamente a illa. Moi ao contrario, o seu hábitat debuxa unha especie de triángulo cuxo vértice se sitúa no arquipélago carrilexo, mentres a súa base penétrase profundamente no territorio dominado polo monte Xiabre e abéiraa sur da desembocadura do Ulla. O que sucede é que atoparon nela «un refuxio e unha zona de alimentación de alta calidade», tal e como indican as conclusións do informe de Illas Atlánticas.

Unha vintena de exemplares

Ao longo de cinco anos, os técnicos do parque nacional marcaron 45 exemplares. 16 deles foron equipados con colares GPS que permiten seguir os seus movementos. O resto foron identificados mediante marcas nas súas orellas. Desta forma foi posible coñecer os seus desprazamentos e boa parte dos seus costumes. A piara que rolda Cortegada está formada, aproximadamente, por cinco individuos adultos, dez que non acadaron a madurez e entre cinco e dez nenas. Tendo en conta o seu enorme dinamismo, tanto nos seus movementos como na súa natalidade e mortalidade, o informe deduce que, no seu momento de maior expansión, o grupo conta con 25 integrantes. Ao longo do período de estudo, doce animais foron achados mortos, aos que, obviamente, é necesario sumar aqueles cuxos corpos non foron atopados.

Resulta particularmente revelador o estudo dos seus excrementos, que Illas Atlánticas levou a cabo mediante unha técnica xenética denominada metabarcoding. A dieta do xabaril arousán non pode ser máis variada. A investigación identificou 186 especies presentes nela. Ningún bivalvo de interese verdadeiramente comercial, fóra do caramuxo. Os seus tres fontes de alimentación principais son, por esta orde, o cangrexo común (un depredador da ameixa, á que, por tanto, o xabaril pode incluso favorecer), a anguía e o gobio, un pequeno peixe de auga doce, pero no seu menú non faltan congros, piardas, insectos, bastantes plantas e algunha que outra sorpresa, como os gatos e os raposos, aínda que en moi lixeiras proporcións.

As evidencias científicas establecen, en definitiva, que o impacto do porco bravo nos recursos marisqueiros e na biodiversidade do parque nacional é mínimo. A súa é, á fin e ao cabo, unha especie autóctona en Galicia. É un dos nosos.

---

---

---