Albamar proba se o albariño pode ser sostible cultivado en biodinámico e rexenerativo

Producir viñedo en ecolóxico en Galicia non é tarefa sinxela. A humidade e unhas temperaturas suaves son o caldo de cultivo perfecto para fungos como o mildiu, que atacan sen piedade ao viñedo campaña tras campaña. Pero na adega Albamar, amparada por Rías Baixas, están convencidos de que ten que haber unha fórmula que permita aos viticultores ser máis respectuosos coa súa contorna. Por iso habilitaron unha parcela de seis hectáreas e contratado a dous asesores: un de cultivo biodinámico e outro de rexenerativo. Da súa man están a tratar de demostrar que o albariño pode cultivarse seguindo métodos moito máis sostibles.

«Facemos viticultura convencional. Pero no 2014 empezamos a facer ecolóxico nun viñedo que temos illado, no que non hai outros viñedos arredor», conta Xurxo Alba, responsable desta adega. Quería probar que pasaba se non se aplicaban produtos sistémicos ou penetrantes, «pero os resultados eran moi irregulares e houbo anos nos que non collemos unha uva», asegura. Seis anos despois comezaron a realizar outra plantación de viñedo nunha zona rodeada de bosques. Reuniron seis hectáreas e, a pesar do fracaso anterior, decidiron facer un novo intento. «Non había maneira e, o ano pasado, perdeuse todo».

Foi entón cando decidiron dar un paso adiante e contar coa opinión de expertos na materia. «Sabemos que aquí é moi difícil facer unha viticultura natural, pero se a poden facer en Jura, en Francia, ou en Champán, aquí tamén tense que poder facer», sostén. Como a idea é saber se isto é realmente posible, decidiuse probar nunha mesma leira dous sistemas diferentes: o biodinámico e o rexenerativo. E contrataron a Ángel Amurrio, de Etheo Navarra, para o primeiro deles e a Guillermo Rodríguez, de Amilpa do Salnés, para o segundo.

Sistemas naturais

«A biodinámica é a viticultura máis natural que existe e que se rexe pola lúa. E a rexenerativa é moi parecida, pero con máis datos. Analiza o chan, a zume da folla...», conta. Este segundo sistema, engade, implica «estar máis amais da viña, en biodinámico hai máis observación e en rexenerativo traballamos máis con informes de que carencias ten a planta», afirma.

Seguindo estes dous métodos traballaron toda a campaña e os primeiros resultados son sorprendentes. «Nos quedan dez ou doce días de guerra, porque unha vez que o gran de uva ten líquido o mildiu xa non pode atacala, e ata hoxe témolo todo ben. O que é incrible», relata. Lembra que este ano o mildiu non está a ser especialmente agresivo no Salnés, pero aínda así considera que os resultados son bos. «Sabemos que para que os resultados sexan concluíntes hai que darlles tempo. Precisamos entre catro e seis anos de traballo, pero agora vemos que hai luz ao final do túnel», afirma.

Ambos os sistemas baséanse «en intentar fortalecer o chan. O que nos din os asesores é que eles pretenden que o chan estea activo e que faga forte á planta para que sexa máis resistente», explica. En rexenerativo, por exemplo, están a facer tres ensaios distintos, con tratamentos diferentes. «Nunha aportamos aminoácidos, noutra microorganismos, noutra un tratamento xaponés...», asegura. Tamén fan cousas como «coller terra dunha carballeira, mesturámola con patacas cocidas, auga de mar e auga do pozo. Deixámolo fermentar dous días e despois o botamos no chan», explica. Con esas e outras prácticas, «buscamos activar os microorganismos que hai no chan e todo o ano o temos activo. Na viticultura convencional tratas sen mais e non te preocupas da vida do chan», reitera.

Tamén explica que todos os tratamentos que se aplican son preventivos, por iso é unha viticultura que dá máis traballo, que obriga a estar máis amais do viñedo. «No biodinámico o que buscamos é que o fungo quede alimentándose no chan, que haxa alí tantas cousas interesantes que non lle mereza a pena subir á planta», sostén. Tratan moito con cola de cabalo, cuarzo ou sílice, que son secantes. «Levo anos dando paus de cego e agora, parece que empeza a funcionar», asegura. Aínda que aínda fai falta tempo para comprobar que o sistema funciona.

A necesidade de ofrecer aos viticultores máis información e alternativas ao convencional

 Albamar é unha adega que leva xa tempo intentando facer viños o máis naturais posibles. Este proxecto de investigación sobre o cultivo en biodinámico e en rexenerativo está na liña «de todo o que facemos na adega para sentirnos cómodos. O único que usamos é sulfuroso e non en todos os viños. Traballamos con cantidades coherentes e con produtos naturais. E iso é o mesmo que queremos facer no campo», engade Alba.

Este adegueiro ten claro que cultivar a uva seguindo sistemas máis respectuosos co medio ambiente sempre vai levar parella unha perda de produción. «Perder ata un 20 % parécenos asumible porque tamén hai que ver o que se aforra en tratamentos», engade. Na súa opinión, o cultivo do viñedo en Galicia debe empezar a cambiar, dalgún xeito, porque o sistema actual resulta insostible. «Eu empecei a traballar a viña de meus pais no 2014 e nunca din máis de once tratamentos por campaña. Aquí trátase moito por sistema e por medo», engade. Porque, asegura, aplicar tantos tratamentos tamén debilita a planta

Alba bota de menos, tamén, a implicación das administracións nesta cuestión, pois considera que estas deberían achegar o seu granito de area. «Eu estou pagando dous asesores que valen unha pasta e os produtos ecolóxicos son máis caros. Se custaran un 40 % menos seguro que a xente se ía pensar o que facía», explica. Iniciativas como rebaixar o prezo dos produtos máis respectuosos co medio ambiente ou pór en marcha proxectos como os que el está a facer, que axuden a demostrar aos viticultores que outras formas de cultivar son posibles, serían moi ben recibidas, asegura. «Nós facémolo por conciencia e por satisfacción propia», conclúe.

---

---

---