As permutas de Friol seguen facendo furor entre gandeiros: «Ou tes terreo ou non fas nada»
AGRICULTURA
A lista de espera para unha terceira fase no municipio, que aínda non se aprobou, inclúe tanto terreo como na segunda parte do proxecto
25 abr 2024 . Actualizado á 20:03 h.As permutas de terreo entre particulares, iniciadas en Friol por iniciativa do Concello e estendidas logo a outros municipios da provincia de Lugo e do resto de Galicia, non deixan de causar interese entre quen se dedica á agricultura ou á gandería. Proba dese interese é que se está á espera dunha terceira fase, de cuxa consecución hai fundadas expectativas, e o número de propietarios do municipio interesados é tan amplo como na segundo, xa acabada.
Entre quen xa se beneficiaron desta iniciativa e quen confía en sumarse nunha próxima fase parece haber plena confianza sobre as consecuencias do proceso. «Ou tes terreo ou non fas nada», dicía este martes Félix Barral, gandeiro friolés cuxa familia está interesada en participase no plan. A primeira fase das permutas desenvolveuse só en Friol, mentres que a segundo se abriu a dous concellos veciños (Outeiro de Rei e Guntín) que tamén pertencen ao Grupo de Desenvolvemento Rural (GDR) da comarca de Lugo, así como a Ordes e á Estrada.
Á segunda fase sumáronse 109 propietarios de terreo, cunha desigual distribución por municipios: houbo 29 de Friol, cinco de Outeiro de Rei 25 de Guntín, 35 da Estrada e 15 de Ordes. O terreo agrupado supuxo un total de 892 hectáreas, tamén cunha desigual presenza de municipios: 279 eran de Friol; 84, de Outeiro de Rei; 226, de Guntín; 233, da Estrada, e 70, de Ordes. Esa desigualdade notouse tamén no número de leiras que achegaron os interesados de cada concello: 530 parcelas en Friol, 85 en Outeiro de Rei, 520 en Guntín, 1.833 na Estrada e 65 en Ordes.
O alcalde de Friol, José Ángel Santos, prevé reunirse proximamente con responsables da Axencia Galega de Desenvolvemento Rural (Agader) para abordar asuntos relacionados cunha terceira fase. Un deles ten que ver co financiamento, e espera que o citado organismo achegue fondos para continuar con esta iniciativa. Os gastos da segunda fase sumaron 273.144,69 euros, cun dispar investimento en cada concello (76.240,66 en Friol; 24.066,71 en Outeiro de Rei; 58.067,48 en Guntín; 88.353,55 na Estrada, e 26.516,29 en Ordes).
O rexedor friolés recalcou que o sistema mostrara amplamente o seu valor. «É o axeitado: é rápido e é barato», dixo. Resulta máis rápido que unha concentración parcelaria porque só participan os donos de terreo interesados en xuntar leiras, de modo que non hai reclamacións. O menor custo explícase porque hai menos terreo e non se executan infraestruturas (rede de camiños, fundamentalmente) que si se constrúen cando leva a cabo unha parcelaria.
Aínda que admitiu que só dispoñía de datos sobre Friol, Santos mostrouse convencido de que nos outros municipios tamén habería novos propietarios dispostos a ceder unhas leiras a cambio de recibir outras. Nas parroquias de Xiá, de Nodar e de Condes é onde, explicou o rexedor, observouse máis predisposición para unha terceira fase deste proxecto, con máis presenza de gandeiros de carne que de leite.
«Se alguén queda no campo, que sexa para traballar e para vivir do traballo»
Félix Barral Miragaya é un exemplo dos gandeiros que se forman antes de dedicar o seu traballo á gandería El, con 39 anos, estudou Veterinaria, e agora traballa na explotación familiar, cuxo terreo se reparte fundamentalmente entre Nodar (Friol) e As Negradas. Aínda que o sector lácteo foi gañando importancia en Friol nos últimos anos, a explotación da súa familia é de carne, cunhas 170 cabezas en total.
Que sexa unha explotación de carne, na que o réxime extensivo é o habitual, reforza a necesidade de terreo para un correcto manexo dos animais. «Ou tes terreo ou non fas nada», admite Félix Barral. Á súa familia, explica, non lle custou traballo sumarse a esta iniciativa das permutas porque o sistema non lle resultaba novo: «Xa se facían permutas entre veciños», di. Neste caso, á espera de que se asinen a documentación, espera agrupar unhas cinco ou seis hectáreas.
As leiras estarán preto da explotación, algo que resulta importante. «Se tes lonxe o terreo non hai maneira», recalca. Das vantaxes, tampouco dúbida: «Se se pode facer isto de xeito rápido e áxil, con menos cartos, mellor», afirma. Tamén cre que as reticencias para ceder leiras son máis ben cousa do pasado. «Sempre queda ese apego ás leiras: a leira de tal sitio, a de tal nome», opina, aínda que dándolle a esa relación unha visión máis sentimental que económica.
O non cre que eses vínculos sexan eficaces. «Se alguén queda no campo, que sexa para vivir do traballo», proclama.