Me compadecí o mércores dese rapaz vigués expulsado do exame da PAU por copiar. Dirán que facer trampas ten que ter consecuencias, aínda que a vida pública estea farta de excepcións a esta lei, pero o castigo inflixido a este mozo disparou a memoria case corenta anos atrás cando a cousa non se chamaba selectividade, pero tamén había quen copiaba. Por certo, cando empezaramos a normalizar o da ABAU nos rebautizan o asunto, que que teima temos neste país de tombar palabras en canto empezamos a querelas.
Imaxino que as tecnoloxías sofisticaron os xeitos de copiar e que os rapaces dispoñen hoxe dun arsenal que xa quixese para si a KGB dos oitenta, pero na era pre-móbil a técnica da copia convocaba a auténticos virgueros cuxo inmenso talento quedaba dabondo probado, aínda que afrontasen o exame sen meterlle nin medio dente ao reinado da Chata.
Hai auténticos clásicos no apaixonante mundo das costeletas, empezando por aquela que utilizaba as caras transparentes dun bolígrafo Bic para reproducir textos susceptibles de solucionar un exame maldito que os esforzados e imprevisibles amanuenses compuñan con minúsculos punzóns e unha pericia comparable á do beato de Liébana. Estaba tamén a costeleta saia, primorosas hojitas de papel cos seus códigos escritos en miniatura que algunhas raparigas do colexio de monxas pegaban coma se fose un mosaico secreto na tea inferior da severa saia de táboas daquel uniforme que tanto odiamos. Nalgunha ocasión, os nosos pasos cruzáronse cos dun xenio que conseguía un relevo secreto coa información precisa nun folio que parecía en branco, pero no que se podía ler coa inclinación precisa e unhas xemas dos dedos hipersensibles. Para os máis radicais de todos, a opción definitiva era o cambiazo, aínda que requiría un coñecemento previo das intencións do mestre. E logo estaban os ollos de lince, capaces de ler o exame do empollón da clase, aínda que entre eles mediase o mesmo Orinoco e o maldito sabihondo retorcésese como unha caracocha para evitar compartir o seu erudición. Sospeitábase que aqueles copiones tiñan ata pescozo retráctil aínda que este extremo ninguén foi capaz de confirmalo.
En todos os casos, fóra deste último, a costeleta contiña un segredo inesperado: a súa preparación incrustaba a información no cerebro cunha eficacia superlativa, de maneira que corenta anos despois moitos só lembran o que escribiron nelas.