A enigmática sombra do peregrino de Santiago cóase entre os lugares máis insólitos do mundo

«Nunha época na que todo parece ser explorado e non hai nada novo que atopar, celebramos unha forma diferente de ver o mundo». Baixo esta idea crece a nivel global o Atlas Obscura, o «mapa definitivo dos lugares extraordinarios do mundo», unha iniciativa en liña creada en EE.UU. no 2009 e na que se recollen eses lugares que destacan pola súa orixinalidade, rareza, historia ou especial localización.

A ferramenta interactiva, que calquera pode utilizar a través do seu web ou descargando a aplicación, foi impulsada polo realizador de documentais Dylan Thuras e o escritor Joshua Foer coa idea de elaborar un atlas distinto aos habituais, nos que se situasen e explicásense eses lugares asombrosos ou sorprendentes que non sempre figuran nas guías de viaxes. A gran maioría das achegas chegan de curiosos viaxeiros, que comparten esas paraxes insólitas polos que pasaron, unha información que se publica na web previa revisión dos editores.

Catorce anos despois do seu lanzamento, e mentres crece a tendencia de moitos turistas de localizar tesouros fóra dos circuítos clásicos, o proxecto interactivo non deixa de crecer.

Dos case 26.000 lugares catalogados na web como extraordinarios, 27 deles localízanse en Galicia e catro, na comarca compostelá. Repasámolos:

A sombra do peregrino

É quizais unha das lendas con máis eco das que se conservan en Compostela e unha das imaxes máis fotografadas e reproducidas, en camisetas ou carteis, da cidade. Trátase da sombra do peregrino, que só se pode inmortalizar na praza da Quintana cando o sol xa non aluma.

A enigmática sombra, que renace cando cae a noite e acéndese a iluminación desta praza —unha das catro que rodean á catedral compostelá—, pódese contemplar na base da Torre do reloxo, xunto á Porta Santa. Para moitos representa a imaxe dun peregrino con indumentaria medieval, con chapeu e bordón. Con todo, a súa xénese, moito máis terreal, débese ao reflexo creado pola iluminación nocturna da basílica sobre un piar de granito.

A imaxe acumula unha infinidade do lendas. Hai quen cre que reflicte a alma dun peregrino que quedou para sempre na basílica. Para outros, lembra a figura dun peregrino francés do século XV, Leonard du Revenant, fillo dun nobre de París, sobre o que pesarían tres mortes e un triste destino.

Con todo, a versión máis estendida —tamén de final tráxico— remite á traxectoria dun sacerdote da Catedral, namorado dunha monxa de clausura do convento de San Paio, emprazado alén da praza da Quintana. A tradición reza que o relixioso se reunía con ela a través dun pasadizo que existía baixo a escalinata da A Quintana e polo que se comunicaban a Catedral e o convento. Pasado un tempo, o sacerdote, cansado da situación, proporíalle á súa amada que escapasen xuntos. Citouse con ela á noitiña na praza e alí presentouse coa vestimenta do peregrino medieval, indumentaria que lle permitiría non chamar a atención. Agardou pacientemente, pero ela non acudiu. Aínda así, noite tras noite, o namorado (ou a súa sombra) aínda acode á súa cita. E séguea agardando.

O banco dos susurros da Alameda

Outro dos lugares que se destacan no Atlas Obscura é o banco dos susurros, ou dos namorados, da Alameda compostelá, un recuncho, situado sobre o paseo central, que pode pasar desapercibido tamén entre os propios veciños, e que garda unha curiosidade que non todos coñecen.

Tras o quiosco da música sitúase este gran banco de pedra semicircular no que se alguén se sinta nun dos seus extremos pode verse sorprendido por un rumoreo, a pesar de non ter a ninguén ao lado. Basta que no extremo contrario do banco alguén diga algo, para que ese son pareza próximo. A sensación é sorprendente.

O asento naceu no ano 1914, como un equipamento pensado para que os santiagueses puidesen gozar das actuacións que a banda municipal realizaba no palco da música, con comodidade e sen interromper o tránsito.

A crenza popular sitúa a este banco como escenario de romances prohibidos entre namorados que recorrían ao seu efecto acústico para compartir confesións. Por iso é polo que ao banco dos susurros tamén se lle coñeza como o dos namorados.

O botafumeiro

O terceiro lugar de Santiago que figura no Atlas Obscura é o botafumeiro, a icona da Catedral e gran reclamo para miles de fieis e turistas.

Trátase dun inmenso incensario (53 quilos e 1,5 metros de altura) que necesita a atención de oito especialistas ou tiraboleiros para columpiarse polo interior do templo. Suspendido a 20 metros de altura mediante un sistema de poleas, acada unha velocidade de 68 km/h e describe un arco de 65 metros.

O uso do botafumeiro xa aparece recolleito no Códice Calixtino e empregábase como elemento purificador ante as multitudes que se congregaron no interior do templo. 

O santuario de Santa Minia, en Brión

O Altas Obscura tamén se fixa en Brión, no santuario de Santa Minia, onde o próximo 27 de setembro celebrarase de novo unha das romarías de referencia en Galicia e das máis concorridas da área compostelá.

Nela réndese tributo a Santa Minia, un mozo mártir romana que Luis Tobío arribou a Galicia en 1848 desde Cádiz. Hoxe os seus restos venéranse na capela de Brión que leva o seu nome e que tamén llo dá á carballeira que a gorece. O 27 de setembro miles de devotos fan longas colas ante a súa fe nos poderes curativos da santa. A crenza de que pondo unha vela coa forma da parte do corpo enferma e ofrecéndose á santa cunha misa e algún sacrificio, fan que esta elabore o seu milagre, envolve aos fregueses.

Santa Minia foi unha mártir romana que morreu virxe no ano 362 e foi enterrada nas catacumbas. Non sería ata 1804 cando os seus restos foron extraídos con autorización papal. Tomás Anduaga fíxolle unha capela en Cádiz para gardar as reliquias co vaso de sangue de Minia. Logo pasarían a mans de Luis Tobío, empregado de Anduaga e natural de Brión que retornou en 1848 a Galicia con Santa Minia pola gran devoción que lle gardaba. Promoveu unha campaña na comarca para render culto ás reliquias, percorrendo as aldeas para colleitar diñeiro para construír unha capela.

A capacidade milagrera de Santa Minia en Brión empezou a circular con historias sobre curacións.

---

---