Vía libre ao plan de Pontevedra para suplir as zonas de baixas emisións
PONTEVEDRA CIUDAD
O Goberno central autorizou o 27 de decembro a excepcionalidade que pedía o Concello: ningún vehículo terá que pagar unha peaxe ou portar unha etiqueta ambienta para circular pola cidade
12 dic 2023 . Actualizado á 18:55 h.Fíxose agardar, pero o Goberno central aprobou o pasado día 27 de decembro un Real Decreto de especial transcendencia para Pontevedra, xa que se trata da normativa que vén regular as zonas de baixas emisións, que teñen que entrar en vigor o 1 de xaneiro. Ese texto legal, publicado ao día seguinte no Boletín Oficial do Estado, é clave para a cidade do Lérez pois dá luz verde á excepcionalidade que o Concello, a través da Rede de Cidades que Camiñan, viña demandado do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Cambio Climático.
Esa excepcionalidade vén dada polo feito de que Pontevedra xa cumpre sobradamente cos parámetros de calidade do aire que persegue a normativa estatal, e por iso o Concello defendeu que non necesita crear zonas con tráfico restrinxido nas que se cobre por entrar ou só permita o acceso a vehículos con etiqueta ambiental, que son as dúas alternativas que daba a Lei 7/2021 de Cambio Climático e cuxa aplicación regula o referido Real Decreto.
Pontevedra defendía unha terceira vía, que era profundar en políticas de redución do tráfico urbano a condición de que se demostre que a calidade do aire é óptima. Trátase de algo que leva executando o Concello máis de vinte anos e que xa deu os seus froitos: o acceso en vehículo motorizado á cidade reduciuse nun 30,1% e ao centro, nun 69,48%, segundo datos que recolle o Plan de Mobilidade Urbanas Sostible (PMUS), aprobado o pasado mes de outubro. Esa redución do tráfico tradúcese nunha máis que óptima calidade do aire no centro de Pontevedra. De feito, a cidade do Lérez e Logroño son as únicas de España sen contaminación por ozono troposférico, segundo constatou un informe de Ecoloxistas en Acción este mesmo ano.
A alternativa proposta por Pontevedra ás zonas de baixas emisións foi declarar a todo o ámbito urbano — unhas 490 hectáreas de superficie que abarcan o centro urbano, os barrios de Monte Porreiro, Estribela e O Burgo e a zona máis urbana da parroquia de Lérez— como «zona de tráfico reducido». Calquera tipo de vehículo poderá circular libremente por esa zona, sen necesidade de etiquetas ambientais nin de pagar peaxes.
Esa excepcionalidade ambicionada por Pontevedra recóllea o Real Decreto no seu artigo 5.3: «Unicamente, e en casos debidamente xustificados, poderanse establecer excepcións ás restricións previstas». A partir de agora, o Concello terá que remitir regularmente ao Ministerio un informe que constate que a calidade do aire segue cumprindo os parámetros da UE.
Respaldo en Madrid
En realidade, o Concello de Pontevedra non tiña nin a máis mínima dúbida de que a súa situación especial ía ser tida en conta á hora de aplicar a lexislación ambiental. Non hai que esquecer que nunha das reunións que mantivo o alcalde, Miguel Anxo Fernández Lores (BNG), en Madrid, la secretaria xeral de Transporte e Movilidad, María José Rallo del Olmo, xa expresara a súa vontade de «non vetar solucións que están a funcionar».
E máis recentemente, o director xeral da DXT, Pere Navarro, tamén se mostrou favorable á proposta do Concello de Pontevedra: «As zonas de baixas emisións teñen como obxectivo mellorar a calidade do aire, e ese non é un problema en Pontevedra desde hai moitos anos».
Por tanto, desde o goberno local só se estaba á espera de ver como encaixaba o Goberno central a súa excepcionalidade, e iso chegou pola vía dun Real Decreto aprobado só catro días antes da entrada en vigor das zonas de baixas emisións. O concelleiro de Mobilidade, César Mosquera (BNG), felicitouse este xoves de que «Pontevedra entra no 2023 con este asunto claramente resolto».
O modelo de cidade vai camiño de converterse nunha lei estatal
«Promover o desenvolvemento de modelos urbanos de proximidade a través dunha planificación urbana que fomente as cidades compactas». «A planificación do espazo urbano tenderá a reforzar o papel das rúas, prazas e demais elementos estruturais como espazos crave para a vida e as relacións sociais». «Avanzar nunha extensión xeneralizada do acougado do tráfico nas vías urbanas e a consideración específica da circulación de vehículos de mobilidade persoal en relación coa seguridade de todos os usuarios do espazo público». «Fomentar a mobilidade activa a pé en contraposición ao estilo de vida sedentario, coa atención preferente aos peóns, facilitando itinerarios continuos e traxectos a pé en condicións de seguridade e comodidade». «Crear contornas escolares e de formación seguros, saudables e sostibles, fomentando os camiños escolares que permitan ao alumnado desprazarse ao centro educativo ou formativo de forma activa e autónoma».
Os anteriores entrecomillados parecen sacados dun manual de estilo do Modelo Pontevedra, pois recollen literalmente políticas aplicadas na cidade nos últimos vinte anos. Pero non. En realidade forman parte do Anteproxecto de Lei de Movilidad Sostenible, aprobado polo Consello de Ministros o pasado día 13 de decembro e que xa comeza a súa tramitación parlamentaria. Este xoves, o concelleiro de Mobilidade, César Mosquera, congratulouse de que este anteproxecto de lei vinga a ser «un calco de que levamos facendo en Pontevedra nos últimos anos». Ao seu xuízo, elevar as características da cidade ao rango de lei estatal supón «todo un éxito para Pontevedra».
