Os furanchos son tendencia nas Rías Baixas: «O día que vin a Leonor aquí quedei parvo e ás veces hai Porsches na porta»
PONTEVEDRA
Ata a princesa de Asturias estivo nun dos locais que despachan o sobrante do viño de casa e o presidente dos furancheiros reivindica: «Hai que distinguilos dos bares, se che pon Coca-Cola non é dos nosos»
23 abr 2025 . Actualizado á 15:23 h.Manolo Torres, o furancheiro decano de Poio, non acaba de entender o que pasou con estes locais, cos furanchos —tamén chamados loureiros— aos que a Xunta permite abrir tres meses ao ano para vender o excedente do viño de casa acompañado dunhas tapas: «Antes eran un sitio para xente de nivel algo baixo ou como moito medio. A maioría viñan beber unha cunca de viño e traían a comida da casa, igual o que lles sobraba do mediodía. Pero agora hai tamén xente con moito poder adquisitivo. Podes ver Porsches aparcados na porta. Eu non saio do asombro porque esa xente podería ir a locais de moito máis luxo, pero queren vir aquí», indica. Esa perplexidade que lle acompaña foi máxima o día que a súa filla entrou na cociña do seu local, que se chama A de Cabaleiro, onde el estaba coa zorza e o raxo ao lume, e díxolle que a princesa de Asturias estaba sentada á mesa no furancho: «Pensei que era unha broma, pero cando vin a Leonor aquí quedei parvo... e a xente que estaba ceando tamén quedou parada», conta.
Que Leonor se pasase en decembro, cando era alumna da Escola Naval de Marín, por un furancho de Poio xunto aos seus compañeiros non é máis que o reflexo de que ir a estes locais é unha tendencia cada vez máis en boga. De feito, a maioría recoñecen que non chegan nin a estar abertos os tres meses ao ano —e iso que adoitan limitar as aperturas ás fins de semana ou como moito a xoves, venres, sábado e domingo— que lles permite a normativa posto que acaban antes as reservas de viño de casa —de bebidas, só poden ofrecer os viños caseiros e auga, nada de refrescos ou cervexa—. Só en Pontevedra, este ano autorizáronse un total de trece furanchos. O Concello, consciente do furor que hai polos locais, ten unha web na que se poden ver as direccións, como chegar e sobre todo as datas de apertura, porque aínda que case todos as concentran nestes meses primaverais ningúns as adiantan e a estas alturas do ano xa baixaron o enreixado ata o 2026.
O Furancho de Sara é un dos que está aberto. Sitúase en San Miguel de Marcón e o seu dono, Juan Arribas, comulga coa idea de que os loureiros cada vez suman máis adeptos: «A xente xa chama para reservar porque ten medo de que non haxa sitio. Penso que lles gusta o noso sistema, vir comer unhas tapas feitas na casa e tomar unha cunca. Aquí temos o típico, tortilla, raxo ou uns ovos con patacas fritidas», indica. Hai que lembrar que as viandas que se poden servir, todas elas pratos básicos da gastronomía galega, márcaas a Xunta e que, como moito, cada local pode ter un máximo de cinco na carta. A de Sara púxose como obxectivo este ano vender 2.500 litros de viño cultivado na casa. E cren que non haberá problema para despachalo todo: «Levamos dez anos e sempre acaba vindo xente. Máis rápido ou máis lento sempre se vai o viño», sinala Juan, que se dedica ás artes gráficas pero que desde hai unha década combina ese traballo co de ter un furancho.
En Marín, Vilaboa, Barro, Bueu, Sanxenxo ou Poio tamén é tempada forte de furanchos. Desde o marinense da do Maño, Manolo López espeta: «Á xente gústalle vir beber unha cunca de viño e as nosas tapas. Andan a modo con el porque saben que poden dar positivo se conducen, pero seguen vindo tomalo».
O presidente dos furancheiros: «Se che pon Coca-Cola, non estás nun dos nosos»
Antonio Juncal é, desde o ano 2024, o presidente da Federación de furancheiros e viticultores de Pontevedra e tamén o responsable dun furancho no municipio pontevedrés de Vilaboa. Juncal recoñece que o ambiente é favorable para estes negocios que beben da tradición. Pero anima a distinguilos de bares ou taperías. Así, explica: «Hai moitos antigos furanchos que, dado que ían moi ben, acabáronse reconvertendo en bares cos seus pertinentes permisos e ás veces manteñen o nome de furancho. Pero non podemos confundilos. Se che pon Coca-Cola ou calquera outro refresco, non estás nun dos nosos. Nós soamente podemos dar de beber auga e viño. Tamén temos unha apertura limitada a tres meses e unhas tapas moi concretas. Non somos un bar, somos outra cousa», indica.
Juncal cre que as cousas van ben en canto á resposta do público, xa que cada vez son máis os que serpean as pistas rurais buscando as ramas de loureiro colgadas na porta que adoitan identificar aos furanchos auténticos. Pero considera que o talón de Aquiles é a falta de substitución xeracional: «Acabamos de ver un caso en Marcón, en Pontevedra, onde pechou un furancho histórico porque non hai ninguén que queira continuar con el. A maioría das persoas que estamos a atender os furanchos somos de mediana idade ou maiores... fáltannos mozos», di. Logo, conclúe: «Un furancho é tradición, son prezos alcanzables e tapas caseiras. Comes, bebes e se queres tamén cantas ou tocas a gaita, que se pode».
Álvaro e Carmiña, avoa e neto xuntos no negocio: «A xente cea ben por dez euros»
No lugar de Birrete, na parroquia pontevedresa de Salcedo, está Ou Avillado, un furancho no que están detrás da barra tres xeracións: os avós, os pais e Álvaro, que ten vinte anos, estuda nutrición e tamén fai as veces de camareiro nos meses nos que está aberto o negocio. El tira de sinceridade e di: «Abrimos en marzo e xa pouco viño nos queda, a xente si que anda tola por vir aos furanchos. Supoño que é por tradición pero tamén porque cea ben por dez euros».
Álvaro conta que, cando el levantaba poucos palmos do chan, a súa familia reconverteu o garaxe nun furancho para darlle saída ao excedente do viño que cultivaban. El empezou a axudar moi mozo, pero ao principio dáballe un pouco de vergoña facer de camareiro e prefería refuxiarse na cociña. Era o encargado de facer o raxo. Pero desde hai un tempo, bandexa en man, xa pulula por entre os clientes sen ningún problema e ademais gústalle o ambiente. Cre que, no caso de Ou Villado, máis aló do bo viño, a clave estivo e está no ben que cociña a súa avoa Carmiña: «Fai unha tortilla moi boa e ese tirón había que aproveitalo», sinala este mozo.
Como case todos os propietarios de furanchos, este negocio só é para a familia de Álvaro unha actividade secundaria, xa que ao só abrir tres meses ao ano necesitan contar con outra profesión. Neste caso, os avós están xubilados, o seu pai é fontaneiro, a súa nai coidadora nunha gardería e el estudante. Pero a fin de semana, todos camareiros.