A Sala do contencioso alega que o proxecto afecta os hábitats de interese comunitario e de especies catalogadas situados no humidal dás Brañas de Amil, así como aos petróglifos aí situados»
24 oct 2023 . Actualizado ás 21:36 h.A Sala do Contencioso-Administrativo do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) suspendeu de forma cautelar a execución do parque eólico Acibal, cuxas obras xa comezaron, situado dacabalo dos termos municipais de Barro , Campo Lameiro e Moraña, todos elas na provincia de Pontevedra. Como sucedeu noutros casos, a sección terceira da sala do Contencioso-administrativo acolleu a pretensión da asociación Ecoloxistas en Acción Galiza e suspendeu, sen caución, a execución da resolución da Xunta que lle outorgou á empresa Norvento a autorización administrativa previa e a de construción das instalacións, á vez que declarou a súa utilidade pública e a súa compatibilidade con diversos aproveitamentos, á vez que declaraba a súa utilidade pública e a súa compatibilidade con diversos aproveitamentos forestais.
Desde o TSXG precisaron que os maxistrados conclúen no auto que as actuacións previstas no proxecto do parque «afectan os hábitats de interese comunitario e de especies catalogadas situados no humidal dás Brañas de Amil, así como aos petróglifos aí situados, do mesmo xeito que no monte Acibal e no curro de Amil, afectación cuxa maior ou menor intensidade e grao de protección, corrección ou compensación determinaranse (no seu caso) no recurso principal».
A resolución alude, así mesmo, a que, aínda que consta que se executaron o viario de acceso e o principal, así como os ramais de acceso a dous aeroxeradores e algunhas plataformas, «non está acreditada a finalización de todas as obras que, segundo o cronograma, presúmese que o estarían ao finalizar o mes de novembro, do que resulta que aínda se poden producir afectacións ao medio ambiente e ao patrimonio que poderían ser irreparables, iso sen esquecer as que puidesen resultar da posta en funcionamento do parque». Por todo iso, aprecia o periculum in moura -perigo pola demora procesual-, que forma parte da esencia da medida cautelar, pois con ela se intenta asegurar que a futura sentenza se poida levar á práctica de modo útil.
Antecedentes xudiciais
Ademais, o alto tribunal galego considera que tamén se cumpre o requisito do fumus boni iuris -aparencia de bo dereito-, que ampara a suspensión interesada. E é que, da lectura da resolución que autorizou a execución do parque eólico Acibal apréciase que el procedemento conduciuse «de forma análoga» á que deu lugar á autorización dun parque anulado por sentenzas do TSXG, emitidas en xaneiro de 2022.
De igual modo, refírese que «existe un argumento máis que impediría a execución do parque eólico, que é a posible afectación que ao fumus boni iuris produciralle a futura sentenza que dite o Tribunal Supremo». Así, sinala que iso conecta co disposto no artigo 56.5 da Lei Reguladora da Xurisdición Contencioso-Administrativa, en cuxo suposto, e por analogía ao que nese precepto se establece no procedemento ordinario respecto deste separado de medida cautelar, o que procedería «sería agardar ao que resolva aquel tribunal nos recursos de casación que admitiu respecto dunha das dúas cuestións que amparan a doutrina do bo dereito da presumible pretensión anulatoria».
Finalmente, en canto aos intereses que se contrapoñen, os maxistrados destacan no auto que se deben ponderar uns e outros, para inclinarse polos que sexan máis dignos de protección, que, dun lado, é a protección ambiental e patrimonial, e do outro, a obtención de enerxía renovable, sen esquecer o interese dos seus destinatarios e o económico da promotora, unido ao alto custo que para ela ten o proxecto de execución (9.421.337,75 euros)». A sala conclúe que os intereses en xogo prevalentes son os que defende a asociación ecoloxista, «sen esquecer o dos veciños que poderían ver expropiadas as súas propiedades para executar o parque eólico».
Evitar un dano irreparable
A sección terceira da sala do Contencioso-administrativo do TSXG destaca que xa advertiu en decembro de 2022 nun auto, no que citaba unha sentenza do Tribunal Supremo, «que os principios de cautela, prevención e precaución son propios do Dereito da Unión Europea, de modo que, ante a mera posibilidade de que se produza un dano irreparable ou de moi difícil ou incerta reparación -aínda adoptando medidas correctoras sobre as zonas protexidas-, debe prevalecer a suspensión da execución da actividade que pode producir ese risco, ao ser prevalente o interese xeral en manter indemnes eses espazos públicos sobre o particular que ten a promotora do parque eólico Acibal en executar de forma inmediata o proxecto autorizado, por moi lexítimo que sexa o seu dereito».
Este interese prevalente, así como a existencia de posibles danos irreparables e a aparencia de bo dereito da pretensión anulatoria foron igualmente tidos en conta para que a sala suspendese a execución doutros parques eólicos. No entanto, advirte que iso «non significa, de ningún xeito, que se aplique a suspensión de forma automática», como proba que se denegou noutros casos. O auto, que non é firme, pois contra el cabe presentar recurso de reposición, está asinado por cinco maxistrados e conta cun voto particular dunha das maxistradas, quen entende que «non procedía o otorgamiento da medida, senón a suspensión da decisión mentres non se ditase resolución no incidente de inadmisión».
A Sala do Contencioso
A paralización foi decretada pola Sala do Contencioso-Administrativo nunha decisión adoptada por un tribunal presidido por Francisco Javier Cambón e do que formaron parte os maxistrados Cristina María Paz, quen se pronunciou en o voto particular, Juan Carlos Fernández, María de los Ángeles Braña e LuisVillares , que foi candidato á Xunta por En Marea e logo reincorporouse á carreira xudicial. Esta sección foi noticia nos últimos meses por un goteo de sentenzas adversas para o sector eólico, paralizando preventivamente a tramitación de varios parques e anulando expropiacións para outros.