Os cadros de Bouts que acabaron en Pontevedra ían ser un agasallo a Hitler

Marcos Gago Otero
marcos gago PONTEVEDRA / LA VOZ

PONTEVEDRA

Ramón Leiro

O díptico do Museo Provincial apareceu nun catálogo nazi de arte roubada

08 ene 2021 . Actualizado á 05:00 h.

Os dous cadros do pintor flamenco Bouts, que foron expoliados polos nazis e foron localizados recentemente no Museo de Pontevedra, ían ser un agasallo para Hitler. Todo parece indicar que ese era o seu destino tras o seu espolio á familia Czartoryski en Polonia, xa que foron incluídos nun catálogo de arte incautada polo réxime nazi, onde se incluían pezas que se ían a regalar ao Führer alemán.

O Ministerio de Cultura de Polonia destacou que aínda está por investigar como estes dous cadros, unha Dolorosa e un Eccehomo, acabaron en España. Foron adquiridos nunha casa de poxas en Madrid ou Barcelona polo coleccionista galego Fernández López, quen á súa vez acabou depositándoos no Museo de Pontevedra. A institución provincial comprou como o resto da colección de Fernández López e exhibiunos durante anos na pinacoteca do edificio Castro Monteagudo, sen sospeitar que procedían dun espolio.

En anos recentes estiveron fose da vista do público nunha sala de reserva, tras a reorganización das coleccións visitables nas novas instalacións museísticas de Pontevedra. As autoridades polacas teñen claro máis aló de calquera dúbida que este díptico é parte do maior roubo de arte a grande escala do mundo, que ocorreu nos países ocupados pola esvástica na Segunda Guerra Mundial. Están moi agradecidas pola colaboración e a boa vontade mostrada polo Museo de Pontevedra para a súa devolución ao Estado polaco en canto rematen os trámites burocráticos correspondentes.

«Obras mestras»

Estes dous cadros «eran obras mestras moi importantes dunha colección moi famosa con significado histórico e valor económico». O Ministerio de Cultura polaco engade que durante ese período centos de miles de obxectos foron «confiscados ou sinxelamente arrebatados aos seus propietarios».

No caso deste díptico en particular, Polonia ten que reconstruír a súa traxectoria desde 1944. A colección do castelo de Goluchow, onde se mostraban as obras dos Czartoryski, foi vítima de roubos por distintos xerarcas nazis en distintas ocasións. A Dolorosa e o Eccehomo localizados agora en Pontevedra, estaban no catálogo de 1940 confeccionado polo denominado «Gobierno xeral», que abarcaba boa parte dos territorios polacos ocupados. Esta listaxe «incluía uns 500 dos obxectos máis valiosos baixo a Administración alemá de Polonia e que ían ser un agasallo para Adolfo Hitler».

A Administración polaca precisou que manteñen un procedemento regrado de investigación, a través de Internet, o cruzamento de referencias en publicacións, e a revisión de bases de datos para intentar dar cos centos de miles de pezas que lles foron arrincadas á forza aos seus propietarios nos turbulentos anos corenta. Foi así como deron co díptico de Bouts en Pontevedra.

«Exemplo de transparencia»

«Unha vez que tivemos un indicio serio, baseado en publicacións internacionais, de que estas pinturas poderían ser arte roubada dunha colección polaca, contactamos co Museo de Pontevedra inmediatamente», aclaran desde o Goberno de Varsovia. Querían comparar a información e investigar a procedencia das dúas pezas sospeitosas. Deron con elas por casualidade. As persoas encargadas de rastrexar calquera pista buscaron en bases de España como o fan doutros países do mundo.

A perseveranza deu o seu froito. «Foi o resultado dun traballo sistemático e durante os últimos meses tamén dun esforzo por parte do Museo de Pontevedra, ao que estamos moi agradecidos», indica o ministerio deste país de Europa do Leste.

A previsión de Polonia é que o díptico regrese «ao mesmo lugar onde se exhibía antes da Segunda Guerra Mundial». Para rematar, o Goberno de Varsovia engadiu: «Aproveitamos esta oportunidade para dar as grazas ao Museo de Pontevedra. O seu traballo e cooperación son un excelente exemplo de transparencia e integridade».