Ruta arqueolóxica polos tres grandes xacementos da cidade

Elena Larriba redac. pontevedra\lavoz.es

PONTEVEDRA

07 abr 2009 . Actualizado ás 02:00 h.

Sabes cal foi o edificio máis alto de Pontevedra desde o século XII ao XIX? Cúal é o lugar onde naceu a cidade? Onde estaba situada a torre de Tristán de Montenegro? Son algunhas das preguntas que se responden no circuíto creada polo Concello para redescubrir a historia da cidade a través dos grandes xacementos arqueolóxicos destapados no casco antigo de Pontevedra e que se pretenden musealizar con distintos proxectos en marcha. A concelleira delegada do centro histórico, Teresa Casal, presentou onte esta campaña de promoción e divulgación con fins culturais, e tamén como reclamo turístico, deses importantes xacementos arqueolóxicos, localizados en de a contorna da ponte do Burgo (praza de Valentín García Escudero ), no Campillo e na avenida de Santa María.

O obxectivo é espertar o interese da poboación polo noso patrimonio histórico ata agora oculto. E cre Casal que talvez así os cidadáns tamén entendan mellor que merecen a pena as inevitables incomodidades que ás veces producen as escavacións arqueolóxicas. Grandes paneis con debuxos antigos do historiador Celso García de Régaa remóntannos á Pontevedra do século XV e resaltan a relevancia dos restos achados en cada un deses puntos, aínda que o valo do do futuro Museo dá historia do Burgo está aínda por instalar. Ademais outros carteis publicitarios (mupis) animan aos cidadáns a realizar esta interesante ruta arqueolóxica. Torres Arcebispais. O edificio máis alto da Pontevedra medieval era o Pazo ou Fortaleza Arcebispal, coñecida popularmente como as Torres Arcebispais. Superaban á Basílica de Santa María e dominaban a silueta da cidade desde a outra parte da ría. A fortaleza foi derrubada en 1873 e supuxo, xunto coa perda de boa parte da muralla que rodeaba á cidade, unha enorme tara patrimonial para Pontevedra. O foso defensivo achado agora co gallo de as obras de renovación da avenida de Santa María, pertence á fachada interior da fortaleza. Trátase dunha enorme estrutura composta por un muro moi labrado (escarpa), que era o que estaba pegado ás Torres Arcebispais, e un contramuro menos coidado (contraescarpa). O foso contaba cunha ponte levadizo que pode estar asociado á estrutura que se aprecia no fondo. Tamén se atoparon varios proxectís de pedra que foron identificados como balas de catapulta, non en balde a fortaleza arcebispal foi asaltada polos Irmandiños (S. XV) e polos ingleses (s. XVIII). O Concello creará un Centro de Interpretación das citadas Torres Arcebispais (CITA), vinculado ao Museo dá Historia dá Cidade que se situará no Burgo.

A mediados do século XIX o perfil do que é hoxe o Campillo de Santa María estaba dominado pola torre de Tristán de Montenegro e pola porta de «So a Esqueira», os elementos máis definitorios nesta zona da muralla que pechaba toda a cidade. Daquela, o Concello derrubou as estruturas e construíu a actual escalinata da basílica, que custou 4.000 reais. Foi unha época na que se procedeu á destrución da preto medieval e doutros elementos definitorios da antiga Vila. As escavacións realizadas no Campillo fixeron aflorar un completo conxunto de edificacións e estruturas medievais nas que destaca a torre, un importante pano da propia muralla con outras estruturas moi próximas e un camiño de rolda interior con pavimento de cantos rodados. O Concello, século e medio despois, pretende recuperar esta parte do noso pasado e integrala na configuración urbana da cidade e no proxecto de iluminación suntuaria da Basílica de Santa María.

A encrucillada que explica a existencia de Pontevedra está formada pola ponte do Burgo e o antigo porto medieval. Para conservar esta parte do pasado, o Concello vai levantar un moderno e ambicioso museo arqueolóxico ou Museo dá Historia, xa adxudicado. Esta contorna está ligado intimamente á propia cidade, á que dá nome. Unha ponte romana orixinal deu paso ao medieval, que era unha estrutura de 15 arcadas e algo menos de tres metros de ancho, e ao seu lado naceu o núcleo mesmo da orixe de Pontevedra. As escavacións de 1988 e as que se fixeron a partir do 2006 permitiron recuperar tres miliarios romanos datados entre os séculos II e IV, a ponte medieval coa súa fábrica orixinal do século XII, o antigo cárcere, un tramo da muralla da cidade, o peirao do século XV e un camiño lousado da zona portuaria. O conxunto complétase cunha extensa colección de obxectos, entre eles máis de 4.500 fragmentos cerámicos. Teresa Casal anunciou a publicación de folletos para repartir nos colexios sobre este roteiro arqueolóxico, así como a celebración dunhas xornadas sobre arqueoloxía museística, nas que participará o arqueólogo municipal, Xosé Carlos Castro. Como estamos en Semana Santa e agárdanse turistas, os textos desta campaña divulgativa están en distintos idiomas.