Na localidade hai varios núcleos que contan con covas centenarias
05 feb 2024 . Actualizado á 05:00 h.«Vilamartín, de España xardín» é un slogan impulsado hai décadas para referirse á localidade de Valdeorras, famosa pola súa terra fértil e verde, perfecta para plantar todo tipo de produtos. De feito é un dos municipios referencia non só en viñedo, senón tamén en enxertos e plantacións. Un concello regado polo Sil que presume tamén de altas montañas. Un lugar que invita a gozar camiñando.
Rúa dás covas
Na parte alta do centro urbano están as covas, adegas escavadas na terra, que se contan por centenares. Todas son de propiedade privada, polo que habitualmente están pechadas, aínda que cada primeiro domingo de agosto celébrase unha ruta na que é posible descubrir máis dunha vintena. Ademais, a zona é perfecta para un paseo, gozando das fachadas empedradas, do mesmo xeito que a calzada. Non moi lonxe, en Arcos, destacan as covas polas súas curiosas chemineas (o único da estrutura que sobresae ao exterior) rodeadas do verde da terra.
A aldea do poeta Florencio Delgado Gurriarán
Entre os núcleos rurais de Vilamartín destaca Córgomo, a aldea natal do protagonista do Día das Letras do 2022. Na súa casa natal, da que só queda parte da fachada, un mural recupera como era o interior do inmoble. A aldea está debuxada por casas de pedra ben coidadas e conta con varios murais alusivos a Florencio Delgado Gurriarán e a outros nomes propios da literatura, como Rosalía e Castelao.
A importancia dos ríos
Vilamartín está atravesado polo río Sil e na canle está un bo recurso turístico, sobre todo no que respecta á zona de Ou Bañadoiro. Na área recreativa pódese gozar do paseo onda ao ribeira e tamén das actividades náuticas, utilizando o pantalán recentemente instalado. Ademais, é un lugar perfecto para o avistamento de aves, en especial de garzas reais (que non se mostran noutros puntos da zona). O Sil é fundamental, pero hai outros ríos que tamén debuxan a súa paisaxe. Un deles é o Farelos, que conta cunha senda sinalizada perfecta para camiñar á sombra dun bonito
O castelo de Arnado
Do outro lado do río Sil está Arnado, unha pequena aldea na ladeira da montaña que destaca polo castelo (tamén coñecido como Torre Penela), cuxa edificación está atravesada pola estrada en túnel. Trátase dunha impoñente e inconclusa construción que consta de dúas grandes torres e un corpo central que as une. É unha propiedade privada, polo que non é visitable, polo menos de momento, xa que o plan é abrila ao público no futuro.
Seguindo o trazado da estrada tras deixar o pazo atrás, a oito quilómetros montaña arriba está Correxais. Na aldea merece visita o convento trinitario, construído no século XVIII xunto á igrexa de San Pedro. A construción é agora apenas unha ruína, pero segue dando conta da importancia da edificación, que foi epicentro cultural e espiritual da comarca antes de caer no abandono.
Un importante xacemento romano
Na parroquia de Valencia do Sil está o xacemento de Ou Castelo, un dos máis completos de do final do Imperio romano na península ibérica. Desde hai uns anos véñense realizando nel campañas de escavación e xa comezaron os traballos posta en valor dun lugar que foi tamén un gran centro metalúrxico.