«Teñen que buscar unha solución; levamos tres días sen gota de auga»

Fina Ulloa
fina Ulloa OURENSE / LA VOZ

RIBADAVIA

María, fregando en la cocina del Bar A Parra con un bidón de agua recogido en la fuente de Francelos
María, fregando na cociña do Bar A Parra cun bidón de auga recollido na fonte de Francelos Santi M. Amil

O Concello de Ribadavia traballa nunha captación desde o río Avia

09 ago 2022 . Actualizado á 05:00 h.

Os cortes de auga nocturnos que desde o pasado venres estanse realizando en Ribadavia co obxectivo de que o depósito que abastece á capital do Ribeiro recupérese, non están a dar resultado. Entre outras cousas porque o caudal do arroio Maquiáns, do que se capta esa auga, é cada vez menor. «Iso non é nada; é a mexadiña dunha pita», exemplificaba este luns un indignado veciño para definir a auga que chega a esa zona de captación. «Teñen que buscar unha solución; levamos tres días sen auga. Que fagan algo; non podemos seguir así. E dende logo, se non teño servizo, terán que descontarmo dos recibos», apuntaba Víctor, residente da rúa Ribeiro.

Moitos miran cara ao Avia, outros cara ao Miño, e todos coinciden en sinalar o paradoxo de que un municipio polo que pasan eses dous ríos empéñese en sobrevivir coa canle mais pequeno dos tres que o cruzan. O Concello está a traballar nunha instalación provisional que permitirá bombear ao redor de 40 metros cúbicos á hora cara á depuradora. «O consumo está en setenta metros cúbicos pero esta cantidade daría para garantir que manteñamos o depósito no nivel necesario para chegar a tódolos veciños», explicou o concelleiro Ignacio Gómez. O problema é que non hai data para dispor desa solución e aínda que desde a entidade municipal apuntan a que porán a traballar a todo o persoal dispoñible para axudar á empresa e reducir prazos, na rúa o enfado dos veciños é cada vez máis palpable.

Tamén o notan nas dependencias de Aqualia —concesionaria do servizo— e na casa do concello. En ambos os puntos multiplícanse as queixas, tanto os que residen nalgunhas rúas da vila como noutros núcleos que comparten o abastecemento. Un dos argumentos máis repetidos é por que hai zonas nas que dispoñen de auga día e noite, mentres noutras levan xa máis de dúas xornadas sen ela. «Eu levo máis de 72 horas sen gota; que a corten a todo o mundo para dar tempo a que se repoña», protestaba un veciño de Ventosela.

E precisamente ese é un dos problemas; que non se pode pechar toda a rede. A razón, segundo explican na empresa, é que boa parte da canalización de abastecemento é moi antiga e as tubaxes son aínda de fibrocemento. Ocorre, por exemplo, en todo o centro histórico. Segundo os técnicos, se se pechase a subministración nesas zonas, a presión das bolsas de aire ao retomar o servizo provocaría rebentóns. Así as cousas, o pouco que crece o depósito co que acumula durante a noite dun arroio practicamente esgotado, consómese á primeira hora da mañá e falta presión para chegar aos pisos ou zonas máis altas. Precisamente para intentar paliar este problema o Concello decidiu abrir a subministración soa en dous tramos: de 13.00 a 15.00 e de 20.30 a 23.00 horas.

«Nós estamos nun terceiro e temos tres ou catro horas ó día como moito; e con pouquiña forza» dicía Susana, da rúa Muñoz Calero. «Collemos en caldeiros e garrafas para fregar e para os baños, cando a hai. Onte, por exemplo, veu de unha a cinco da tarde», contaba tras recoller os litros que lle correspondían nas dependencias da empresa concesionaria.

O peregrinar dos veciños a esa oficina foi constante este luns. Aínda que a distribución se iniciou o sábado e mantívose o domingo, a demanda disparouse onte. Ningúns saían con tan só unha garrafa, outros cargaban ata cinco. A repartición faise dependendo dos membros da familia que aparezan na base de datos como ocupantes da vivenda (dato que non sempre é exacto, porque nalgunhas casas teñen estes días a familiares de vacacións), a razón dunha garrafa de cinco litros por persoa e día. Pero hai certa flexibilidade. «Nós levamos catro, as de dous días, porque mañá non podemos vir», explicaba outra das veciñas. Este é outro dos problemas que afrontan algúns residentes fose da vila ribadaviense. Reclaman que se poñan en marcha puntos de repartición móbiles nos seus núcleos para evitarlles ter que coller o coche ou incluso depender doutros para desprazarse á capitalidade municipal.

Ningúns, como os de Francelos, van apañándose coa axuda das fontes do pobo. «Temos dúas e de momento parece que manteñen o caudal. Na casa somos cinco e grazas a iso imos tirando para a limpeza e os baños. E a auga esta que nos dan reservámola para lavar os dentes, cociñar e beber», matiza Mari Luz.

Mentres, no Concello utilizan os seus rexistros de Servizos Sociais, no que se inclúen dependentes e maiores que viven sós, para levarlles as garrafas a domicilio.

Cortegada súmase aos cortes nocturnos como medida preventiva

Ribadavia non é o único concello que tivo que tomar medidas pola seca. Dentro da mesma comarca do Ribeiro, no municipio de Cortegada hanse posto en marcha cortes de auga nocturnos. «É unha medida preventiva, con vistas a aumentar as reservas e ter o abastecemento asegurado de cara as festas», explica o rexedor Avelino de Francisco. Entre o 12 e o 14 de agosto celebran a feira de artesanía e a Festa do Porco Celta, que atraen por centos de visitantes. Ese incremento da demanda súmase ao que xa se vén rexistrando estes días polos familiares de veciños que chegan a pasar o verán ao pobo. Os cortes neste núcleo mantéñense entre as once da noite e as cinco da madrugada. Similar medida está a aplicarse noutros municipios, como Trasmiras, mentres que varios máis están vixiantes e confían en que as medias de aforro tanto desde o ámbito público como as recomendacións á poboación dean os seus froitos e non haxa que chegar a eses extremos. Xinzo, Cualedro, Boborás, A Rúa e Petín son ningúns da lista. Para moitos non é a primeira vez que é necesario realizar restricións, principalmente porque as súas poboacións se multiplican nesta época do ano coa emigración retornada por vacacións e os depósitos non están dimensionados para ese consumo. Un problema que se agrava ano a ano porque as precipitacións cada vez máis escasas acábanse notando nos acuíferos que fornecen as canles de arroios e ríos dos que se abastecen moitos núcleos.

A capital ourensá xa concentra o seu abastecemento no Miño, como cada verán, debido ao baixo nivel no encoro de Cachamuíña. Con todo en Pereiro de Aguiar, onde se sitúa precisamente esa presa, non teñen problemas porque eles se abastecen exclusivamente de dúas captacións do Miño.