Nos municipios con máis poboación hai un punto de luz por cada cinco veciños
04 mares 2018 . Actualizado ás 12:58 h.O dos farois non é un tema menor para a xestión dos concellos, nin política, nin económica nin socialmente. No ano 2009, La Voz de Galicia informaba, por exemplo, de que o exalcalde da Veiga, Fernando Fernández, do PSOE, denunciaba que, tras ser relevado por unha moción de censura, o seu substituto, do PP, ordenou apagar seis farois á entrada do seu pobo. O da Veiga é, precisamente, un dos catro concellos da provincia que ten máis farois que habitantes.
A Enquisa de Infraestruturas e Equipamentos Locais (EIEL), que anualmente elaboran as deputacións, conclúe en Ourense que os 91 concellos da provincia analizados (todos excepto o da capital) teñen un total de 104.607 luminarias. Neses municipios residen 206.044 persoas, polo que cabería concluír que hai preto dun farol por cada dous habitantes. Existen, en todo caso, moitas diferenzas entre uns concellos e outros.
Os casos máis rechamantes son os daqueles concellos onde hai máis puntos de luz que residentes. Son catro (A Veiga, O Bolo, Calvos de Randín e Lobeira) e todos eles son teñen características en común: unha contorna rural e unha poboación cada vez menor. Os pobos perden habitantes, pero hai que seguir iluminándoos. O Concello da Veiga ten 907 farois para 1.032 veciños, pero trátase do municipio de maior extensión da provincia (290,5 quilómetros cadrados) e os seus residentes están repartidos por unha trintena de parroquias.
A dispersión da poboación é un dos principais problemas para este tipo de concellos á hora de afrontar a iluminación pública. Nos concellos que son cabeza de comarca un farol serve para dar luz a moitos máis veciños que en núcleos de poboación situados no medio rural. No Barco de Valdeorras, por exemplo, hai 13.581 veciños e cada noite ilumínanlles 2.709 farois, é dicir, un para cada cinco presentas. Datos similares reflíctense na Enquisa de Infraestruturas e Equipamentos Locais en concellos como Barbadás, O Carballiño, Verín ou Xinzo de Limia.
A maior parte dos núcleos de poboación teñen xa medidas de aforro enerxético
O Foro Galego de Luminotecnia e Innovación Urbana calcula que os concellos gastan un 10 % dos seus orzamentos na iluminación pública. Dadas as circunstancias, un aforro significativo nesa partida pode ser fundamental para o sostemento económico das entidades locais e, de feito, case todas puxeron en marcha medidas para aforrar neste ámbito, en gran parte grazas ás axudas do Inega (Instituto Enerxético de Galicia). Dos 2.068 núcleos de poboación analizados na Enquisa de Infraestruturas e Equipamentos Locais que elabora a Deputación, só 72 carecen actualmente de sistemas de aforro enerxético. Segundo ese estudo hai 19 concellos ourensáns que teñen as luminarias de todos os seus pobos con ese tipo de medidas: Avión, Beade, Carballeda de Avia, Cartelle, Castrelo de Miño, Cualedro, Esgos, O Irixo, Larouco, Lobeira, Maceda, Manzaneda, Melón, Monterrei, Pontedeva, Ribadavia, Sarreaus, A Teixeira e Trasmiras.
Os concellos puxeron en marcha iniciativas como o aceso de farois grazas a sensores de movemento ou o apagado dalgúns puntos de luz (como ocorreu, especialmente ao comezo da crise económica, en lugares como Allariz ou A Rúa).