Comuneiros de Bande crean un parque arqueolóxico
No monte comunal Monte Grande II están a cortarse e retirando, empregando a tracción animal, os piñeiros que hai en tres mámoas, que formarán parte dunha ruta para poder acceder a once túmulos funerarios
Redactora de La Voz de Galicia na delegación de Ourense. Ocúpome das seccións de sucesos e comarcas de Allariz-Maceda, Terra de Celanova e Baixa Limia. Anteriormente redactora de deportes na mesma provincia.
As mámoas ou túmulos funerarios megalíticos que atesoura o Monte Grande de Bande están a empezar a ver a luz, desposuíndose dos piñeiros que atacan este tipo de xacementos prehistóricos. Os comuneiros de Monte Grande II, propietarios dun monte de 1.100 hectáreas de superficie na parroquia de Bande, promoveron un proxecto de creación dun parque arqueolóxico para crear unha ruta con once das mámoas do bosque.
Para retirar as árbores sen danar os túmulos están a empregarse técnicas de tracción animal. En lugar de utilizar maquinaria ou tractores que causarían demasiado impacto sobre o terreo, é un cabalo bretón chamado Murry o que se está encargando de retirar os troncos, guiado por Miquel Ferris, un operario especialista neste tipo de técnicas chegado desde Alacante.
O proxecto da asociación de montes comunais Monte Grande II recibiu unha subvención do Agader, 29.000 euros procedentes de fondos europeos. A iniciativa recibiu a máxima puntuación para obter estes fondos. Nesta primeira fase de actuacións están a limparse as tres Mámoas do Arando, por estar situadas nunha zona do monte na que hai arándanos, detalla Davide Pérez, arqueólogo de Bande e secretario da asociación comunal. Alí haberá un panel explicativo de como eran estas sepulturas prehistóricas. Á zona chégase a través dunha pista forestal. Un quilómetro aproximadamente máis abaixo, ao pé da OU-540, no recinto do antigo viveiro situarase a área de información, explica o arqueólogo Celso Barba, director do proxecto.
Na área de información, que se abrirá en breve, haberá un espazo artístico no que se situarán dúas esculturas de guerreiros galaicos creadas polo escultor da Baixa Limia Toño Monteiro e o canteiro Diego Currás, que porá doce estruturas nas que mestura pedra con tocones de castiñeiros bicentenarios. Alí hai outra mámoa que vai ser escavada nunha fase posterior, para que sirva como exemplo didáctico de como era o túmulo. Barba describe que tiñan unha cámara de pedra e un corredor. Unha vez clausurado o enterramento tapábase con terra. O manto vexetal cubriunas durante milenios. Só se escavará unha polo seu interese didáctico e as demais deixaranse intactas, aínda que accesibles para a visita unha vez liberadas de vexetación. Nunha segunda fase restaurarase un foxo do lobo e petróglifos do veciño Monte Grande I.
A utilización experimental da tracción animal na arqueoloxía é outra novidade do proxecto. Davide Outeiro, presidente da Asociación Galega de Tracción Animal, indica que para un traballo patrimonial e fino, no que non importa facelo rápido, está indicada esta técnica. Hai respecto polo traballo do animal, que é progresivo, e utilízanse ferramentas como o arco forestal ou o tren dianteiro que reducen a fricción.
Manuel Salgado, presidente da asociación comunal, xa vira traballos similares en Francia con cabalos percherones. Os comuneiros buscan con esta actuación un complemento á riqueza do monte. «O bosque autóctono queda mergullado co patrimonio histórico-arqueolóxico», apunta Davide Pérez.