Roi Álvarez empezou a transición hai seis anos e acaba de conseguir o seu DNI
07 abr 2024 . Actualizado á 05:00 h.Case antes de que Roi Álvarez empezase a falar, as súas compañeiras de traballo do centro de saúde xa estaban emocionadas. Este ourensán é un rapaz alegre, simpático e mecoso que exerce de enfermeiro. E, ademais, un mozo trans. Ten 27 anos e fai seis que empezou a súa transición. «Non foi traumático nin quixen destruír o meu pasado, só deixalo atrás para revelar o que tiña dentro», lembrou. Superou as dificultades, estigmas e pensamentos autodestructivos para poder ser quen sempre foi. Agora, xa ata de forma oficial. «Hai 15 días que teño o meu DNI», celebrou cos aplausos dos asistentes.
Roi Álvarez contou a súa historia nunha charla organizada polo grupo de saúde do ambulatorio Valle-Inclán-O Pereiro polo Día da Visibilidade Trans. Empezou pola súa infancia. Unha na que non había información sobre identidade de xénero. Aínda que prefería herdar a roupa do seu irmán que comprarse pezas «de meniña», creceu nun pobo e un colexio afastados de estereotipos.
Empezou a definirse cando descubriu a paixón polo fútbol: «Aí comezou a miña carreira contra o machismo». Esforzouse por demostrar que as mozas poden xogar nas mesmas condicións que os mozos. Ata tal punto que acabou nun «búnker psicolóxico». «Estaba tan metido en demostrar que non tiña tempo para dicir que me gustaban as nenas», contou entre risos.
Xa na universidade, dixo que era lesbiana. Empezou a buscar referentes de mozas «alternativas» coas que sentirse cómodo para encaixar, pero entrou nunha época difícil. «Anorexia, intentos de suicidio, autolesiones...», relatou dando as grazas aos sanitarios que o atenderon en urxencias. No medio da loita contra os seus «pensamentos autodestructivos», aos 21 anos soubo que é un home. «Foi alarmante e reconfortante á vez», resume. Contoullo á súa parella, os seus amigos, a súa psicóloga e informouse do proceso. Despois foi a súa familia, cuxa reacción era a que máis temía pero asume que «foi moi afortunado». Foi máis complicado no traballo, porque ao ser enfermeiro cada quenda rotatoria cambiaba de compañeiros aos que se vía obrigado a dar explicacións todos os días.
Entre todo o proceso, Álvarez resaltou que hai que estar preparado para o duelo de despedirse dun mesmo. «A min axudoume escribir, fixen una carta de despedida», lembrou. De forma natural, deixouse paso e puido expresarse como se sentía. O ourensán celebrou as melloras legais coa nova lei trans, aínda que asegura que aínda «estamos moi lonxe de acabar a igualdade e queda moito camiño por diante».
«O máis violento foron as probas psicolóxicas», relatou un pai sobre o proceso do seu fillo
«A transición tivémola que facer nós porque o noso fillo sempre foi un neno». Así resumiu César Gómez a historia do seu fillo. Este pai ourensán participou na charla no Espazo Xove da cidade pasando a ser relatora despois de meses sendo quen buscaba información porque o seu fillo, xa con menos de tres anos, díxolle que era un neno.
«De neno asumía roles ou xogos considerados como masculinos, pedía a coroa de rei e cando viu espido ao seu irmán viu que algo non coincidía», relatou. Dos tres aos seis anos pasou unha etapa de silencio por «non atopar o que lle pasaba». César e a súa muller tampouco o sabían: «Por descoñecemento, confundíamos a identidade de xénero ca orientación sexual». Ademais, pensaban que era moi pequeno para darse conta da súa identidade. Pero o seu fillo falaba claro: «Verbalizou que quería ser quen era e non vivir nunha mentira». Entón, facilitáronlle todas as ferramentas e acompañárono, a pesar de os momentos de medo ao rexeitamento social. Dentro do proceso médico, lembra que «o máis violento foron as probas psicolóxicas e psiquiátricas porque o cuestionaban». O propio equipo médico recoñeceu que tiña pouca experiencia. Coñeceron a asociación Arelas, de familias de menores trans, e o seu fillo se empoderó. «Foi importante o apoio da familia e a contorna segura a nivel escolar e na sanidade pública», continuou. Gómez celebrou por amais de todo que o seu fillo sexa un neno san e asumiu que non hai unha receita para este proceso, só a «actitude de deixar ser».
O servizo de Endocrinoloxía do CHUO administra o tratamento hormonal
Os testemuños persoais acompañáronse da parte médica, coa endocrinóloga do CHUO Icíar Solache. A súa área é a que administra os tratamentos de hormonas ás persoas trans, aínda que participan numerosos servizos. Traballan con hematoloxía, otorrinolaringoloxía, uroloxía, medicamento preventivo ou psiquiatría, onde as patoloxías en persoas trans son máis frecuentes.
Recalcou que eles xogan o papel que cada un decida. «Para algunhas persoas, identificarse cun rol de xénero e cambiar o seu papel social é suficiente, non queren tratamento», explicou. Solache defendeu que aínda quedan moito por avanzar ata que estea totalmente normalizado que «hai mulleres con pene e homes con vulva». Para iso, hai que «despatologizar» ao colectivo: «Non é unha enfermidade, é unha autodeterminación».
Os propios equipos médicos teñen o papel fundamental de dar toda a información necesaria antes de iniciar calquera tratamento para que non haxa ningún erro. «Hai que darlles unha idea realista do cambio, explicar que o tratamento é progresivo e informar dos riscos», detallou. E tamén facer un seguimento adecuado de cada caso, que, segundo Solache, moitas veces non o é.
Todo este traballo empeza por crear unha contorna segura nos hospitais e ambulatorios. «O nome elixido e os seus pronomes deben figurar no seu historial e hai que darlles a intimidade que necesiten», argumentou.
A sanitaria nomeou tamén os casos de arrepentimento, cuxo porcentaxe é «moi baixo». Ao tratarse cada vez máis casos, explicou, é lóxico que suba tamén o de persoas que se arrepinten, pero «non xustifica que por eles déixese de beneficiar á maioría».