A localidade de Valdeorras alberga a Serra dá Enciña da Lastra, o parque natural máis novo da comunidade
10 mares 2024 . Actualizado ás 05:00 h.Rubiá é a última localidade ourensá antes de entrar no Bierzo seguindo o trazado da N-120. É fronteira entre dúas provincias e dúas comunidades, separadas polo río Sil, que discorre entre afiadas montañas cortadas en impresionantes desfiladeiros. É tamén paso da Vía Nova e do Camiño de Inverno e presume de albergar o parque natural máis novo de Galicia: o da Serra dá Enciña da Lastra, declarado como tal no 2002. Ocupa 3.151,67 hectáreas de terreo. É un lugar único pola súa fauna, a súa flora e as súas covas naturais.
Na paisaxe destacan os Penedos de Oulego. A roca calcaria ábrese paso por amais do manto verde da vexetación creando un singular contraste que pode gozarse desde varios puntos.
Un dos mellores lugares para facelo é o miradoiro das Penas, ao que se accede collendo a OU-622 tras ter deixado atrás a N-120 en dirección a Robledo. E para saber máis está o centro de interpretación, situado en Biobra.
Especies endémicas
A Lastra destaca polo seu bosque mediterráneo. Castiñeiros, alcornoques, oliveiras, almendros, prados de tomiño silvestre, xara e máis de 25 especies de orquídeas (algunhas endémicas da zona polo que só poden verse en Rubiá) debuxan unha paisaxe no que destacan tamén as aciñeiras, árbores que en Galicia son unha rareza pero que en Rubiá atoparon un lugar idóneo para crecer. Entre todos destaca a aciñeira de Covas, un exemplar que, estímase, pode ter máis de 500 anos de antigüidade. Está incluído no catálogo de de Árbores Senlleiras a Xunta.
As pas
A erosión de miles de anos na roca calcaria do chan da Lastra provocou a creación de infinidade de cavidades subterráneas. Hai máis de 200 simas e covas censadas, que se coñecen como pas. Unha das máis coñecidas é a Pa dá Raposa, que destaca pola súa lonxitude —supera os 600 metros—, aínda que os amantes da espeleología destacan tamén as de Xilberte, O Pombo, Trasmonte ou Tralapala.
As covas naturais albergan ademais importantes colonias de murciélagos. Conviven en Rubiá ata nove especies diferentes, compartindo espazo con gran variedade de réptiles. Tamén se constatou a presenza do gato montés.
Aguias reais e falcóns peregrinos
Importante é a fauna baixo terra, pero tamén destaca o parque natural polos que viven no aire. Os cantís e canóns a ambas as marxes do río Sil son o sitio perfecto para que as aves poidan aniñar. Nesta esquina da comarca de Valdeorras atoparon o seu hábitat, entre outros, falcóns peregrinos e aguias reais.
Os templos
Entre as igrexas de Rubiá hai varias curiosas, como a de San Cristovo en Porto, pola súa ampla torre cadrada que fai de campanario, ao que pode accederse por unha cómoda escaleira; a de San Salvador en Covas, que alberga un retablo do século XVIII; ou as de San Miguel en Oulego e Santa María no Robledo, ambas tamén do XVIII. En Pardollán están as ruínas da igrexa de San Esteban, do románico tardío, que aínda conserva o arco de triunfo apuntado.
Vía Nova e Camiño de Inverno
Rubiá é tamén lugar de paso de dúas rutas importantísimas na historia: a Vía Nova que construíron os romanos para enlazar Astorga con Braga e o Camiño de Inverno, a alternativa que usaban os peregrinos para evitar as nevadas no Cebreiro durante os meses máis fríos.