Cando os grandes almacéns avisan da volta ao cole, anunciando o fin do verán, moitos turistas levan apenas un par de semanas de vacacións en Galicia. Veñen coa idea de que esta comunidade ten un problema demográfico, pero ven abarrotadas as praias e as rúas das cidades e vilas costeiras. Unha pirámide de poboación investida, con cortes na súa base pola falta de nacementos, non demostra que as decisións dos galegos en materia de demografía carezan de lóxica. Cando ese visitante, charlando co propietario da suposta vivenda turística, diserta sobre a Galicia baleirada, o envellecemento irreversible ou o colapso xeracional, leste respóndelle cun «malo será». E a demografía científica dálle a razón.
Hai que deixarse de explicar a pirámide de idades ou a evolución demográfica só pola taxa bruta de natalidade. Hai que esquecerse da fecundidade de substitución, a dos famosos dous fillos por muller en idade de procrear. Hai que ter en conta o índice sintético de fecundidade, que vén diminuíndo desde hai décadas, sobre todo pola incorporación da muller ao mercado de traballo. Hai que ponderar o continuado aumento da esperanza de vida (máis de 86 anos nas mulleres galegas). Hai que cotexar as táboas vitais, para comprender a traxectoria de cada cohorte de idade. Hai asumir que a demografía non é unha ciencia exacta.
O veraneante catastrofista atribúe a baixa natalidade ao dexenerado social-comunismo que mal goberna España, trasladando a imaxe de que a inmigración é unha solución, para o que oculta os seus danos colaterais: incremento da inseguridade, perda da identidade étnica e deterioración da cultura local. Ante tal apocalipse, espera que, desde a Galicia conservadora, reconstrúase o predominio da familia tradicional, mediante as políticas natalistas de outrora, e devólvase aos inmigrantes sen papeis aos seus países de orixe.
A escasa natalidade e o evidente envellecemento non son percibidos como problemas polos galegos, nin polos demógrafos, pois os consideran propios da evolución poboacional dun país avanzado; con todo, son a base dun discurso reaccionario que mestura procreación e relixión, ética e moral, identidade e inmigración. Menos mal que ese discurso non cala entre os galegos, que non son apocalípticos, xa que non agardan demasiado o fin do mundo, nin do fin do verán, nin da fin de semana.