Por que Netanyahu non quere un cesamento do fogo

José Enrique de Ayala ANALISTA DA FUNDACIÓN ALTERNATIVAS

OPINIÓN

María Pedreda

09 jun 2024 . Actualizado á 05:00 h.

Oito meses despois de que o grupo terrorista Hamás lanzase os atentados que custaron a vida a 1.200 persoas, e secuestrase a máis de 250 reféns, as Forzas de Defensa de Israel (FDI) seguen machucando a franxa de Gaza, casas, hospitais, escolas, instalacións de Nacións Unidas, e masacrando á poboación palestina que sufriu xa máis de 36.000 mortos, dos cales, polo menos 16.000 serían nenos. O primeiro ministro israelí, Benjamin Netanyahu, desatende os chamamentos internacionais para parar a matanza, incumpre as medidas cautelares ditadas pola Corte Internacional de Xustiza, ignora a petición de detención do fiscal do Tribunal Penal Internacional, incluso se resiste a seguir a folla de ruta en tres fases marcada o 31 de maio polo seu principal aliado, Joe Biden.

En decembro de 2022, Netanyahu asumiu por sexta vez a xefatura do Gobierno de Israel, a cargo dunha coalición do seu partido, o dereitista Likud, con dous partidos ultraortodoxos e tres de extrema dereita, conformando o Goberno máis dereitista da historia de Israel. No Executivo incluíuse a extremistas como o ministro de seguridade nacional, Itamar Ben Gvir, condenado por delitos de odio, racistas como o ministro de finanzas, Bezalel Smotrich, que declarou que a guerra debe seguir «ata a aniquilación total de Gaza», ou corruptos como o ministro de interior, Aryeh Derbi, que estivo no cárcere por delitos financeiros. Ningúns dos ministros declararon o seu desexo de que todos os palestinos sexan expulsados dos seus territorios, que pasarían a ser israelís.

Netanyahu viuse condicionado polos partidos extremistas que lle apoian. Antes da guerra de Gaza a súa iniciativa política máis controvertida foi a proposición de lei para reformar o poder xudicial, que entre outras medidas de control da xudicatura, eliminaba a capacidade do Tribunal Supremo -equivalente ao noso Constitucional- para anular as leis aprobadas polo Parlamento que sexan contrarias ao seu ordenamento constitucional. As protestas e manifestacións contra esta reforma, que se sucederon durante meses, obrigaron ao seu adiamento. Moitos dos seus críticos argüíron entón que o que Netanyahu pretendía coa súa reforma xudicial era salvarse a si mesmo, xa que en novembro de 2019 o fiscal xeral de Israel imputáralle oficialmente por fraude, abuso de poder e suborno, en tres causas distintas, cuxo curso foi interrompido pola guerra.

O primeiro ministro israelí atopábase nunha situación política e persoal moi delicada, cando se produciu o atentado de Hamás. Especulouse sobre como puido desencadearse un ataque tan masivo por sorpresa, considerando o control exhaustivo das FDI e os seus servizos de intelixencia sobre a franxa, e incluso a existencia de certos avisos internos e externos. Nunha enquisa publicada o doce de outubro polo diario Jerusalem Post, o 86% dixeron que o ataque de Hamás foi un fracaso do liderado do seu país, e o 94% crían que o Goberno debe asumir responsabilidades pola falta de previsión que permitiu a agresión.

Máis grave aínda para Netanyahu é que unha maioría do 56% afirmou que debería dimitir ao finalizar a guerra. Unha dimisión que podería custarlle non só o poder, senón a liberdade, porque as súas causas pendentes reactivaríanse inmediatamente. Non quere deixar o seu posto e non o fará mentres lle sosteñan os seus socios de goberno. Os ministros máis extremistas non aceptarán nada que non sexa a destrución total de Hamás, e ameazan con romper a coalición se o primeiro ministro non é suficientemente duro contras os palestinos, o que explicaría a súa resistencia para aceptar un cesamento do fogo e a extrema violencia indiscriminada que está a tolerar ás FDI en Gaza e aos colonos en Cisxordania.

A solución desta guerra non virá de Israel, tampouco de Hamás. Será necesario impola desde fóra, e só EE.UU. pode facelo, porque desgraciadamente nese escenario a Unión Europea, pola súa división interna, é totalmente irrelevante.