Que ocorreu o 23-F de 1981?

Ignacio Bermúdez de Castro
Ignacio Bermúdez de Castro PASOS SEN PEGADAS

OPINIÓN

23 feb 2024 . Actualizado á 05:00 h.

Dos feitos acontecidos no hemiciclo do Congreso dos Deputados o 23-F de 1981 empezouse a saber algo moito despois desa data. Como xurista teño que apelar á Lei de Segredos Oficiais e a que se desclasifiquen todos os documentos relativos a tal suceso, aínda que, como autor dunha tese doutoral sobre tan chafalleiro acontecemento que me ocupou todo o meu tempo libre os case tres últimos anos, non teño excesiva confianza en que esa desclasificación aclárenos demasiado. O que máis nos podía axudar a coñecer o nome de quen e como o organizaron destruíuse ese mesmo día.

A primeira cuestión que debemos expornos é se o actual rei emérito estaba ao tanto do que ese día ía acontecer. Ningún dos membros que compoñen a máis rigorosa historiografía dúbida que o sabía, aínda que certo é que puxo como condición que o asalto ao Congreso non resultase un golpe á turca ou, o que é o mesmo, cruento. En España vivíanse uns tempos moi difíciles. Un terrorismo que día si e día tamén asasinaba a un militar ou a un garda civil. E, sobre todo, os militares mostrábanse indignados porque vían en perigo a para eles sagrada unidade da patria coa ameaza do título VIII da Constitución, relativo á organización territorial do Estado e ao Estado das autonomías. Doutra banda, todos os poderes fácticos e non fácticos, comezando por don Juan Carlos, pretendían a destitución de Adolfo Suárez, a quen responsabilizaba de todos os males que arrasaban o país.

Un grupo de altos mandos militares, cos xenerais Jaime Milans do Bosch e Alfonso Armada á fronte, os dous militares máis monárquicos do Exército, utilizaron como bobo útil ao tenente coronel da Garda Civil Antonio Tejero Molina, e idearon a coñecida como «solución Armada» coa conivencia non só de Zarzuela, senón tamén da cúpula de boa parte das formacións políticas con representación parlamentaria.

O home de confianza do monarca, e antigo preceptor, o xeneral Armada, debía comparecer no Congreso cunha lista cos nomes dos futuros membros dun goberno de salvación nacional que dirixise as rendas do país ata que se celebrasen novas eleccións. Unha vez no Congreso, Tejero recibe a Armada e, ao comprobar que nesa lista figuran membros do PSOE e do PCE, equitación en cólera e expulsa ao xeneral do Congreso. Este feito dá lugar á paradoxal situación de que quen acabou co golpe de estado foi a persoa a quen máis se identifica coa súa organización.

Ocorrido isto último, recórrese ao plan B. O entón rei Juan Carlos dá un discurso en RTVE, que horas antes fora tomada por un rexemento da División Acoirazada Brunete, e ordena ás máximas autoridades militares que se ateñan á orde constitucional. Desde ese día, España deixou de ser monárquica ou republicana para converterse en juancarlista.

Dunha contrariedade púidose extraer algo bo, como que o 23-F foi o verdadeiro final do franquismo. Tras uns anos, produciuse a reconciliación entre o estamento militar e a sociedade civil, e as nosas forzas armadas pasaron a ser respectadas e admiradas por todos os españois de ben. Aínda que, desgraciadamente, sempre hai individuos que as seguen odiando. Eles pérdenllo.