Que o final de Cóntame como pasou —tres palabras con sendas taches que gustarán a Murado— sitúese no ano 2001 e o atentado das torres xemelgas de Nova York, fixando polo tanto o fin do pasado nesa data, non é unha casualidade. A volta dos que andaban entón metendo o dedo no ollo das nosas vidas —Sardá, Pedro Ruiz, Mercedes Milá, O último da fila...— indícanos que estamos encerrados desde entón nun presente do que, como un todo terreo atrancado no barro das lagoas de Tanzania, un non pode saír máis que marcha atrás, retrocedendo ao pasado. É como o parchís cando che comen e mándanche a casa, a volver empezar. E así vemos a imposibilidade de resolver problemas cos que naceron os nosos pais, como o de Palestina e a diáspora, ou como a contaminación dos ceos, que coñecemos pero que somos incapaces de parar.
O debate sobre a partición de España, contra o que hai unha portada do diario ABC cunha fotografía do avogado José Antonio Primo de Rivera, o aviador Julio Ruiz de Alda e o filósofo Ramiro Ledesma Ramos en outubro de 1935 reivindicando nunha manifestación a unidade de España, un ano despois de que, en plena República española, Lluís Companys proclamase a independencia de Cataluña e o xeneral Batet —o avó de Maritxell— sufocase a rebelión, mantense máis vivo que nunca. Pasaron noventa e tres anos, unha república, unha longa ditadura, un rei, un Cóntame como pasou... e non avanzamos nada.